Körfez'den 30 milyar dolar yatırım geldi
T24 - Son 10 yılda Körfez ülkelerinden Türkiye'ye 30 milyar dolarlık yatırım gelirken, Türkiye'ye gelen Körfez fonları, bir yıllık Körfez potansiyelinin sadece binde birini oluşturuyor.
Dünyanın en büyük petrol ve doğalgaz kaynaklarına sahip Körfez bölgesi ülkelerinin (Suudi Arabistan, BAE, Bahreyn, Kuveyt, Katar, Umman) yatırım konusunda Türkiye'ye olan ilgisi her geçen yıl artıyor.
Körfez ülkelerinde 2,5 trilyon doların üstünde olduğu tahmin edilen dünyanın en büyük yatırım fonlarına odaklanan Gulf-Turk Capital yetkililerinden alınan bilgiye göre, Körfez fonlarının toplam değeri 2,5 trilyon doları, yurt dışı yatırımları ise 1.8 trilyon doları geçiyor.
Bir dönem finans piyasalarından ''dışlanan'' Körfez–Arap ülkeleri, şu anda son 80 yılın en kötü krizi ile karşı karşıya kalan ve milyarlarca dolarlık kurtarma paketlerine karşın köşeye sıkışan Batı ekonomilerini ''dizleri üzerine çöktürüyor''. Batı bankalarına son dönemde sağlanan kaynaklarla Körfez fonları bir ''kurtarıcı'' rolü yüklenmiş bulunuyor.
ABD, Avrupa ve dünyadaki diğer gelişmiş ülkeler dahi likidite açıklarını kapatmak için Körfez ülkelerindeki yatırım fonlarına yoğunlaşmış durumda. Körfez fonları ise ABD mortgage krizinden ve Ortadoğu ülkelerindeki siyasi olumsuzluklardan etkilendiği için daha güvenli ve daha cazip Türkiye projelerine yönelme eğiliminde.
Türkiye'nin, cazip projeleriyle ve Körfez finansal enstrümanlarına entegre olarak önümüzdeki 3-5 yılda Körfez fonlarından 30 milyar dolar sermaye çekebileceği vurgulanırken, bu fonların Türkiye'de özellikle bayındırlık, enerji, sağlık, gayrimenkul, sanayi ve altyapı projeleri ile yakından ilgili olduğu belirtiliyor.
Son 10 yılda Körfez ülkelerinden Türkiye'ye yaklaşık 30 milyar dolarlık (yatırım ortaklıkları–private equity–kapsamlı) doğrudan sermaye yatırımı geldi. Bu miktar, 2,5 trilyon doları bulan Körfez potansiyelinin sadece binde birini oluşturuyor. Halbuki Körfez fonlarının 1,8 trilyon doları dış yatırımlarda kullanılıyor.
Sukuk tahvilleri ile daha kolay yatırım
Yatırım finans danışmanlığı şirketi Gulf-Turk Capital Program Koordinatörü Suat Karabulut, Türkiye'nin yükselen marka değeriyle, ekonomik ve stratejik konumuyla, kamu-yerel ve özel sektörün geliştirdiği cazip projeleriyle Körfez finansal enstrümanlarına entegre olarak önümüzdeki 5 yılda Körfez fonlarından 30 milyar dolar sermaye çekebileceğini, özellikle Sermaye Piyasası Kurulunun da (SPK) onayladığı sukuk tahvillerine Körfez yatırımcılarının daha kolay yatırım yapacağını, bu tahvillerin oturmuş piyasalarda, Londra ve Körfez borsalarında işlem gerçekleştirdiğini kaydetti.
Karabulut, 1990'lı yıllarda ilk defa sukuk ihracını gerçekleştiren Malezya'nın Körfez'deki finansmanı ülkelerine çekmek için strateji belirlediğini ve şu ana kadar da en fazla (2011 yılında 112 milyar dolar) sukuk işlemi gerçekleştiren ülke konumunda bulunduğunu ifade ederek, ''Gecikmiş olmakla beraber Körfez finans sitemlerine entegre olarak özellikle de sukuk enstrümanı ile Körfez fonlarını ülkemize çok daha hızlı ve çok daha büyük miktarlarda çekebiliriz'' dedi.
Gulf Turk Capital Grubunun Share Fund (paylaşım fonları) Programı ile Türkiye'de öncelikle devletin satın alma ve koruma güvencesi verdiği sağlık, ulaşım, enerji, telekomünikasyon, bayındırlık ve imar projelerine fonları yönlendirebileceklerini belirten Karabulut, özel teşebbüsün yatırım ve projelerine de ortalama 5 yıl vadeli, yüzde 4-6 arası yıllık gelir paylaşımı ile sukuk fonlarının yapılandırıldığını bildirdi.
Karabulut, sukuka olan global talebin yüksekliği ve ticarete dayalı finansman sağlayan İslami finansman sisteminin kredibilitesinin daha yüksek olması nedeniyle daha iyi kredi notlaması sağlayabilmelerinden ötürü Körfez yatırımcılarının sukuk yöntemlerine itibar ettiğini söyledi.
Körfez'den gelen ve gelecek olan yatırımlar
Şu ana kadar Körfez ülkelerinden Türkiye'ye gelen ve gelmesi beklenen doğrudan yatırımlardan bazıları şöyle:
Abu Dabi'nin en büyük yatırım şirketi Invest AD'nin yüzde 37 hissesini alarak ortak olduğu Ekol Lojistik, 50 milyon avroluk kaynakla yeni yatırım yapacak.
Kuwait Investment Authority, Cevahir İş Merkezi'ni satın aldı.
BAE sermayeli PJSC Şirketler Grubu, geliştirme bedeli 700 milyon dolar olan Toskana Vadisi Projesi'ni tamamladıktan sonra İstanbul'un Anadolu yakasında 400 milyon dolara arazi aldı.
SAMA-Emaar Properties, Türkiye'de 5 milyar dolarlık yatırım hedefliyor ve sağlık, alışveriş merkezleri, oteller ve gayrimenkul sektörlerine odaklanıyor. Sama Dubai Holding, Levent'teki İETT Garajı arazisini KDV hariç 980 milyon lira ödeyerek satın almıştı.
Abraaj Capital, önce Acıbadem Hastanesi'ne, ardından da yat şirketi Numarine'ye ortak oldu.
Dubai İslamic Bank Türkiye'de temsilcilik açtı, finans, konut ve enerji sektöründe de yatırım yapacak.
Kuveytli yatırım grubu The International Investor, oto kiralama şirketi Docar'ın yüzde 75 hissesini 24 milyon dolara satın aldı. Şirket, tüketici finansman şirketi kuracak.
Arap Banking Corporation İstanbul'da temsilcilik açtı.
Kuveyt Maliye Bakanlığı, Libya Hazine Sekreterliği ve Abu Dabi Yatırım İdaresi'nin yüzde 75 hisseye sahip olduğu ABC Türkiye de yatırım yapacak.
Lübnanlı Oger Telecom, Türk Telekom'u 6,5 milyar dolara satın aldı.
Starbucks Coffee, The Body Shop, Topman, Topshop ve Vero Moda markalarını Türkiye'ye getiren Kuveytli Alshaya Group, 3 yıl içinde 100 milyon dolar yatırım yapacak.
Kuveyt sermayeli International Leasing Investment, 5 milyon dolar sermaye ile Haliç Leasing'i kurdu.
Dubai şeyhi Al Makdum'un sahibi olduğu Dubai Islamic Bank, MNG Bank'ı satın aldı.
Dubaili Orion Holding Overseas İktisat Yatırım'ı satın aldı.
Dubai Muhtelif Emtialar Merkezi (DMCC), finans, konut, enerji, altın ve çay pazarına girmeyi planlıyor.
Suudi Arabistan'ın en büyük bankası The National Commercial Bank (NCB), Türkiye Finans'a ortak oldu.
Kuveytli yatırım grubu The International Investor Adabank'ı satın aldı.
Halk Bankasının halka arzında yüzde 10'luk kısmı Cevahir'i de alan Kuwait Investment Authority Fon'u satın almıştı.
Kuveytli yatırım grubu Turkcapital, İdealist Kent'in tamamlanan birinci etabından 27 milyon lira (22 milyon 842 bin dolar) tutarında bir bedelle 92 daire ve 9 villa satın aldı. Toskana Vadisi'nden 21 adet villa alan şirket, Otoland Filo Kiralama AŞ'nin yüzde 65 oranındaki hissesini de satın almıştı.
Kuveytli NBK Capital Equity Partners, 110 milyon dolar satış cirosu gerçekleştiren Yudum Gıda Sanayi ve Ticaret AŞ'nin yüzde 100 hissesini satın aldı, ardından da 53,3 milyon dolara
Suudi Arabistanlı grup Savola'ya sattı.
Kuveytli Alamana Industries, Fransız Saint Gobainlsover ortaklığıyla Koç Grubundan İzocam'ın yüzde 61,19 oranındaki hissesini 171,3 milyon dolara satın aldı.
Kuveyt Türk, 100 milyon dolarlık sukuk ihracından sonra 350 milyon dolarlık ikinci sukuk ihracını da gerçekleştirdi.
Albaraka Türk, 200 milyon dolarlık sukuk ihraç işlemlerini tamamlamak üzere.