Çin'in Vuhan kentinde ortaya çıkan ve dünya genelinde binlerce insanın ölümüne yol açan Koronavirüs küresel piyasalarda tedirginliğe sebep olurken, talebin azalmasıyla petrolde başlayan 'fiyat savaşı' piyasalarda şok etkisi yarattı. Piyasalardaki korkunun derecesini ölçen VIX Endeksi (Chicago Board Options Exchange 'CBOE' Volatility Index) haftanın ilk işlem gününde yüzde 46'dan fazla yükselerek 61,62 seviyesini gördü.
S&P hisse opsiyon fiyatlarının piyasa dalgalanması ile ilişkisinden yola çıkarak piyasanın beklenen fiyat dalgalanmasını belirleyen VIX, Aralık 2008'den bu yana gün içi bazda en yüksek seviyesi olan 61,62'ye yükseldi. Endeks, TSİ 18.00'de 58,4 seviyesinde seyrediyor.
ABD'de borsaların işleme açılmasıyla S&P 500 Endeksi yüzde 7 düştü ve 2008 Aralık'tan beri ilk defa devre kesici uygulanmasına sebep oldu. İşlemler 15 dakika askıya alınırken, S&P 500'deki bu düşüş sonrası VIX Endeksi New York saatine göre 9.50'ye kadar açılmadı.
TIKLAYIN - ABD borsaları tarihi düşüşle açıldı; işlemler 15 dakika süreyle askıya alındı!
Şubat ayı başında 18,84 seviyesinde olan VIX, Koronavirüs nedeniyle piyasalarda oluşan satış baskısıyla geçen hafta 54,39'a kadar çıkmış ancak gerileyerek haftayı 41,94 seviyesinde kapatmıştı.
Endeks, 1993 yılında piyasaya sürüldüğünden bu yana en yüksek seviyesini 2008 yılında 96,40 ile görmüştü.
Petrolde 'fiyat savaşı' başladı
Piyasalarda Koronavirüs tedirginliği hakimken, dünyanın en büyük petrol üreticisi Suudi Arabistan'ın Rusya'yı üretimi azaltmaya ikna edememesiyle borsalar haftanın ilk işlem gününde sert düşüşlerle açıldı.
Rusya, Suudi Arabistan'ın petrol üretimini günde 1,5 milyon varil azaltma talebine olumsuz yanıt vermişti. Bu gelişme sonrası petrol fiyatlarında yüzde 30'dan fazla düşüş yaşandı. Petrol fiyatlarında bu seviyede düşüş son olarak, 1991'deki Körfez Savaşı sonrası meydana gelmişti.
"Agresif satışlar VIX alımına yol açacak"
Bloomberg'e konuşan stratejist Michael Purves, yaşanan sıkışmanın geçen haftaki volatilite beklentilerine sıçradığını, VIX'teki vadeli işlemlerde 'spekülatif' konumlandırmanın Fed'in faizleri indirme kararıyla başladığını söylemişti.
Purves, geçen cuma günü hazırladığı raporda, "Perşembe ve cuma günleri agresif satışlar yapıldığından çok sayıda mecburi VIX alımına yol açacaktı" demişti.
Araştırmalara göre, VIX Endeksi'nin yüzde 30'un üzerinde olması yatırımcıların risk algısının arttığını ve ekonominin gidişatından korktuklarını gösterirken, endeksin değerinin yüzde 20'nin altına olması piyasalarda volatilitenin düştüğünü, yatırımcıların risk algısının azaldığını ve ekonominin gidişatından korkmadıklarını gösterir. Bu sebeple VIX, 'Korku Endeksi' olarak kabul edilir.
VIX Endeksi nedir?
VIX Endeksi, (Chicago Board Options Exchange Volatility Index) piyasalardaki korkunun derecesini ölçen bir endekstir. Endeks, 1993 yılında CBOE (Chicago Board Of Trade) tarafından oluşturulmuş, başta ABD'de ve dünyada takip edilen önemli göstergelerden biri olmuştur. S&P hisse opsiyon fiyatlarını kullanan VIX, opsiyon fiyatlarının piyasa volatilitesi ile ilişkisinden yola çıkarak piyasanın beklenen volatilitesini belirler.
VIX endeks değeri yüzde 30'dan yüksek olduğunda oynaklık yüksek ve yatırımcıların gelecek korkusu fazla demektir. VIX endeks değeri yüzde 20'nin altındaysa piyasalarda volatilite düşük ve yatırımcıların geleceğe bakışı korkusuz anlamına gelir. VIX, S&P 500 endeksi için düzenlenen opsiyonlardan; vadesine 1 hafta kalan ve vadesi en fazla 2 ay olan opsiyonların fiyatlarından volatilite beklentisi ölçülerek belirlenir.