Koronavirüs aşılarında patent tartışması: ABD Başkanı Biden ve ilaç şirketlerine baskı sürüyor

ABD Başkanı Joe Biden'a, biyoteknoloji ve ilaç şirketlerine yeni tip Koronavirüs (Covid-19) aşılarına ait patent haklarının esnetilmesi için baskı sürüyor. Patent ve fikri mülkiyet haklarının esnetilmesine karşı çıkanlar bunun 'inovasyon ve girişimciliği zedeleyeceğini' savunurken, kaldırılmasını isteyenler aşıya ihtiyaç duyan milyonların hayatını kurtarmak için gerekli olduğunu belirtiyor. 

The New York Times'da yer alan habere göre, uluslararası toplum ve Demokrat Parti'nin sol kanadı, ABD Başkanı Joe Biden'a Koronavirüs aşısının tedariğinin patent ve fikri mülkiyet hakkının esnetilmesiyle sağlanması yönünde çağrılar yapıyor.  Moderna ve Pfizer gibi İlaç ve biyoteknoloji şirketleri de benzer çağrılarla karşı karşıya kalıyor. 

Hindistan ve Güney Afrika, Dünya Ticaret Örgütü'nün Genel Konseyi'nde aşılar üzerindeki ilaçların ticaret sırlarını koruyan uluslararası fikri mülkiyet koruma anlaşmasının kaldırılması için baskı yaptı. ABD, Britanya ve Avrupa Birliği bu plana karşı duruyor. 

Beyaz Saray içinde de sağlık danışmanları arasında fikir ayrılıkları bulunuyor. Bir grup ABD Başkanı Joe Biden'ın bu konuda harekete geçmek için ahlaki sorumluluğu olduğunu belirtirken bir grup da Biden'ın ilaç şirketleriyle yan yana noktada durmasının 'kötü politika' olduğunu savundu. Bir grup ise oldukça karışık olan ve sıkı korunan ticaret sırlarının açılmasının küresel aşı üretimini artırmayacağını belirtti. 

NYT'deki habere göre bir aşının tarifine sahip olmak ilaç üreticisinin hızlıca bunu üretebileceği anlamına gelmiyor. Patentlerin esnetilmesine karşı çıkanlar böyle bir adımın inovasyon ve girişimciliğe zarar vereceğini savunuyor. Karşı çıkanlar, ABD Başkanı Biden'ın ilaç şirketlerini ihtiyacı olan ülkelere aşıyı düşük ücretlerle göndererek daha doğru bir adım atacağını söylüyor. 

Yatırım Bankası SVB Leerink'ten analist Geoffrey Porges "Bu endüstri için korkunç bir emsal oluşturur. Endüstriye 'Hiçbir şey üzerinde çalışmayın çünkü çalışırsanız elinizden alırız' demiş oluruz" dedi. 

"Zenginlerin ulaşabildiği ürüne ulaşamayan insanların ölmesine izin veremezsiniz"

Beyaz Saray Baş Tıbbi Danışmanı Dr. Anthony Fauci de, ilaç üreticilerinin harekete geçmesi gerektiğini vurguladı. Fauci, bunun ya üretim kapasitesini artırıp oldukça düşük fiyatlara aşı tedarik ederek ya da gelişmekte olan dünyanın benzer aşı üretebilmesi için teknoloji transferiyle gerçekleşebileceğini söyledi. Patent kaldırılması konusunda agnostik olduğunu Fauci, "Şirketlerin onları işin içinde tutan çıkarları korumasına saygı duyuyorum ancak hayat kurtarıcı aşıların ihtiyacı olan insanlara ulaşmaması pahasına yapmamalıyız. Zenginlerin erişimi olduğu bir ürüne erişemiyorlar diye dünyanın dört bir yanında insanların ölmesine izin veremezsiniz" 

ABD Başkanı Joe Biden, adaylık döneminde ALS hastası liberal sağlık aktivisti Ady Barkan'a ABD'nin ilk üreten olması durumunda teknoloji paylaşımına tamamen olumlu yaklaşacağı sözü vermişti. Aktivistler, Joe Biden'a bu sözü hatırlatmayı planlıyor.