Cizre'de Covid-19 vakalarında 'normalin üstünde artış' iddiası

Şırnak’ın Cizre ilçesi, Alibey Mahallesi sakinlerinden 42 yaşındaki, üç çocuk babası Mahir Elçitorunu dört gün önce İdil Devlet Hastanesi’nde hayatını kaybetti.

Şırnak Üniversitesi’nde güvenlik görevlisi olarak çalışan Elçitorunu, 19 gün önce yüksek ateş ve öksürük şikayetleri ile hastaneye gitti, yer olmadığı için İdil Devlet Hastanesi’ne sevk edildi.

Covid-19 şüphesi ile hastaneye yatırılan Mahir Elçitorunu, 13 gün sonra hayatını kaybetti.

BBC Türkçe’ye konuşan Mahir Elçitorunu’nun yeğeni Mert Elçitorunu, amcasının ölüm raporuna ''kalp krizi'' yazıldığını söyledi.

Mert Elçitorunu, amcasının bir süre önce kalbinden anjiyo olduğunu, bunun dışında kronik bir hastalığının olmadığını belirtti.

Elçitorunu "Amcam 13 gün hastanede kaldı. Test sonuçları pozitif çıkmış. Son gün fenalaşmış. Ölüm belgesine kalp krizi diye kaydetmişler. Ya testin pozitif çıktığını öğrenince bu stresini tetikledi ve kalp krizi geçirdi ya da Covid-19 hastalığından öldü ama ölüm sebebini başka şey yazdılar’’ dedi.

"Cenazeyi bize yıkattılar"

Mert Elçitorunu, İdil Devlet Hastanesi personelinin amcasının cenazesine dokunmak istemediklerini, bu yüzden de cenazeyi amcasına ve kardeşine yıkattırdıklarını öne sürdü:

"Eğer amcam Covid-19’dan ölmediyse personel neden ona hiç dokunmadı, cenazeyi bize yıkatıp, bize kaldırttılar. Cenazenin hastaneden alınması için de biz Cizre Belediyesi’ni aradık, oradan cenaze aracı ve görevlileri geldi, Covid-19’dan ölenler nasıl gömülüyorsa amcamı da öyle toprağa verdiler."

Mert Elçitorunu, tüm bu yaşananların ardından aile fertlerinin de Koronavirüs testi yaptırmak istediğini ama şimdiye kadar kimseye test yapılmadığını söyledi:

"Amcam hastaneye yattıktan sonra biz telefon açınca gelip evi ilaçladılar ama ne teşhis konduktan sonra ne de amcam ölünce aile fertlerinden kimseye test yapılmadı. 15 gün boyunca tüm aile fertleri karantinaya girdik. Taziyeye izin vermedik ama genel olarak ilgisizlikten şikayetçiyiz."

Cizre Devlet Hastanesi'nde yer yok

150 yataklı Cizre Devlet Hastanesi’nde yer kalmadığı için Covid-19 belirtisi gösteren hastalar Şırnak, İdil, Silopi Devlet Hastanelerine yönlendiriliyor. Ayrıca Şırnak ve Cizre’de Kredi Yurtlar Kurumu Öğrenci binalarının da karantina binası olarak kullanıldığı bildirildi.

Cizre’de marangozluk yapan Nimet Akalın ise 10 gün önce hastalık belirtileri gösterdiğinde Silopi Devlet Hastanesi’nde tedavi altına alınmış.

Onunla birlikte aynı hastanede yaklaşık 300 hasta tedavi ediliyor. Akalın; hastane yönetimi ile, doktor, hemşire ve personelin çok ilgili olduğunu belirterek hastalığa nasıl yakalandığını anlattı.

Ailesinden 10 kişinin testi pozitif çıkmış ve kardeşi de Şırnak’ta öğrenci yurdunda karantinada tutuluyor.

Akalın, iki hafta önce amcası Şahin (72) ve bir hafta önce de yengesi Zekiye Akalın’ı (71) Covid-19 hastalığı sonucu kaybettiklerini söyledi.

‘’Amcamın oğlu tır şoförü, Cizre’de vakalar artınca anne ve babasını alıp Kızıltepe’ye götürdü ama onda da hastalık varmış ve haberdar değilmiş. Biz de cenazeye gittik, bir başka amcaoğlum ile aynı araçla cenazeye gittik ve meğer o da bir arkadaşından hastalığı kapmış. Her ne kadar taziye çadırı kurulmasına izin vermesek de tüm aileye virüs bulaşmış oldu’’

"İnsanlar ciddiyetinin farkında değil"

Nimet Akalın, Koronavirüsün Cizre’de yayılmasını insanların bilinçsizce hareket etmesine ve uyarılara kulak vermemesine bağlıyor ve 'İnsanlar 'Bize bir şey olmaz' dedi, 'Abdest alıp namaz kılana bulaşmaz' dedi, dikkatsiz davrandı. Uyarılar hala ciddiye alınmıyor'' diyor.

Tedavi gördüğü hastanede yaşlı bir hastanın Covid-19 hastalığı nedeniyle hayatını kaybettiğini söyleyen Nimet Akalın insanlara şu uyarılarda bulundu:

''İnsanlar bu işin ciddiyetinin farkında değil ama virüsün şakası olmuyor ne yazık ki, daha bugün burda yaşlı bir adam öldü, cenazesini götürdüler. İnsanlar dikkatli olsun, uyarıları dikkate alsın. Az önce internette gördüm, Ticaret Odası virüse karşı halkı uyarmak amacıyla bildiri dağıtmış, maske var ama ellerinde eldiven yok. Eğer herhangi birinde virüs varsa bildiriyi dağıttıkları herkese de virüsü yaymış olacaklar. ’’

10 mahallede 200 ev ve apartman karantinaya alındı

Edindiğimiz bilgilere göre Cudi Mahallesi’nde 60, Sur’da 20, Alibey’de 10, Yafes’te 10, Kale’de 20’yi aşkın olmak üzere Cizre’nin 10 mahallesinde yaklaşık 200 ev ve apartman karantinada.

Adını vermek istemeyen bir Cizre sakini, bayramdan sonra Covid-19 teşhisi ile hastaneye yatan yaklaşık 20 kişinin öldüğünü ama bu kişilerin ölüm raporuna kalp krizi nedeniyle öldükleri bilgisinin yazıldığını iddia etti.

Görüştüğümüz diğer kaynaklar da vaka sayısının artmasını Ramazan Bayramı’nda insanların çok dikkatsiz davranmasına ve tedbirlerin erken kaldırılmasına bağlıyor.

Ayrıca maske takma, sosyal mesafe ve hijyen kurallarına uyulması çağrılarına kayıtsızlığın da virüsün ilçede yayılmasına neden olduğuna inanıyorlar.

"İnsanlar sorumsuz davrandı"

Cizre’de esnaflık yapan Mehmet Uzun, vaka sayısı ile ölümlerin artması üzerine, ilçe esnafının sorumlu davranarak bir hafta boyunca kepenk kapattığını belirtti:

‘’Pandemi sürecinde esnaf zaten çok ciddi zarar etti ama insanlarımız çok dikkatsiz davranınca, biz de esnaf olarak sorumluluğumuzu yerine getirip, bir hafta boyunca dükkanları kapattık ama buna rağmen insanların yüzde 80'i dışardaydı, sokaklar, çarşılar doluydu, kimse uyarıları dikkate almıyor. Hala bile ilçeden insanların yüzde 60’ı maskesiz dolaşıyor, sosyal mesafe diye bir şey yok zaten."

Uzun’a göre insanların sorumsuzca davranması ilçede virüsün yayılma hızını arttırdı:

"Cizre şeyh ve seyit şehri, 'Hastalık gelemez' diyenler, rüyasında peygamberi gördüğünü iddia ederek sumak içenlerin hastalığa yakalanmayacağını söyleyenler... Bir sürü şey söylendi. Ama kim ne dese ona inanacak bir kesim de var ve tedbirler kaldırılınca da insanlar virüs bitti sandı, uyarıları dikkate almadı.’’

Uzun, ilçe merkezinde test yaptırma imkanı olmadığını, hastalık şüphesi taşıyanların da evlerinde karantinaya alındığını iddia etti:

‘’Dört-beş yıldır burada 500 yataklı bir hastane yapılacağı söylentisi var ama olmadı. Bu yüzden hastalarımız Şırnak, İdil, Silopi’ye gönderiliyor. Bayramdan sonra birçok insan öldü ama yakınlarına test yapılmadığı söyleniyor. Talebimiz burada test yapma imkanlarının sağlanması ve devletin ciddi önlemler alması’ dedi.

Şırnak Tabip Odası Başkanı: Yetkililerin çok acil tedbirleri artırması gerekiyor

Şırnak Tabib Odası Başkanı Doktor Serdar Kuni de, ilçede vaka sayısında büyük bir artış yaşandığını ve hastaların çevre il ve ilçelere nakledildiğini söyledi. Kuni de bayramdan sonra vakaların çok arttığına dikkat çekti:

‘’Türkiye’de ilk vakadan sonra her yerde olduğu gibi burada da önlemler alındı, insanlar da dikkat etmek zorunda kaldı. Bayramdan önce Şırnak’ta 88 hasta vardı, 75’i iyileşti ama bayramdan sonra tedbirler kaldırılınca bayramdı, taziyeydi derken insanlar dikkat etmedi, vaka sayıları hızla arttı. İl ve ilçe hastaneleri dolu şimdi, testleri pozitif çıkıp Covid bulgusu olmayan hastalar da evlerinde izolasyona alınıyorlar’’.

Kuni, bayramdan sonra ilçede 65 yaş üstü birçok insanın öldüğünü iddia ederek şunları söyledi:

‘’Bayramdan sonra hemen her gün neredeyse bir iki kişi ölüyor, bire bir ölüm raporlarına ulaşamadık ama cenazelerin Covid-19 defin protokolüne uygun gömüldüğünü ve akrabalarının mezarlığa alınmadığını biliyoruz.’’

Her mahallede karantinaya alınmış ev ve apartmanların olduğunu belirten Kuni, resmi makamlardan bilgi paylaşımı yapılmadığı için ellerinde net bir sayı olmadığını kaydetti.

Yetkililerin Cizre ve Şırnak ile ilgili bir an önce açıklama yapması ve acil tedbir alması gerektiğini belirten Kuni şunları söyledi:

‘’Halk kendi imkanlarıyla bir şeyler yapmaya çalışıyor, esnaf bunun için bir hafta kepenk açmadı ama bu çabalar yeterli olmuyor. Cizre gibi virüsün çok hızlı yayıldığı yerlerde radikal tedbirler alınmalı, yaygın testler yapılmalı. Halkımız çok tedbirsiz davranıyor ama yetkililerin buna karşı tedbirleri çok hızlı ve acil şekilde arttırması gerekiyor.’’

"Sosyal medyadaki paylaşımlar algı üretmek amacıyla yapılıyor"

Tüm bu iddiaları, Cizre’deki son durumu ve ilçede alınan önlemleri sormak için Şırnak Valiliği, Şırnak İl Sağlık Müdürlüğü, Cizre İlçe Sağlık Müdürlüğü’nü aradık. Ancak röportaj taleplerimize herhangi bir yanıt alamadık.

Telefonla görüştüğümüz valilikten bir kaynak ise sosyal medyada vaka sayıları ile ilgili paylaşımların ve iddiaların algı üretmek amacıyla yapıldığını söyledi.

Aynı kaynak, Şırnak'ta ve ilçelerinde vaka sayısının diğer illerin altında olduğunu, ihtiyaç halinde de testlerin yapıldığını belirtti.