Koronavirüs'ten ne zaman şüphe edilmeli; hangi aşamada sağlık kuruluşuna başvurulmalı; hastanede süreç nasıl işler?
İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Osman Erk, birkaç ay içinde binlerce insanın ölümüne yol açan ve Türkiye'de de görülen yeni tip Koronavirüs'le (Covid-19) ilgili merak edilen soruları yanıtladı. Hastaların yüzde 80'inin hastalığı herhangi bir şikâyet olmadan veya belli-belirsiz şikâyetlerle geçirdiğini söyleyen Dr. Erk, "Yüzde 20'si hastanelere başvurmak zorunda kalır. Bu dilimdeki hastaların yüzde 5'i ise yoğun bakıma ihtiyaç duyar. Yoğun bakıma alınanların yarısı ise hayatını kaybeder" dedi.
Sözcü'den Nazan Doğaner Halıcı'nın sorularını yanıtlayan Dr. Erk, Koronavirüs sürecini aşama aşama şöyle anlatmaya devam etti:
Hastane aşaması
Hasta, hastanede tek kişilik odaya alınarak değerlendirilir. Fiziki muayene, kan testleri gerekirse akciğer grafisi ve BT ile değerlendirilen hastanın üst solunum yollarından numune (burun ve geniz sürüntüsü) alınarak test yapılır.
Testi negatif çıkan hasta normal koşullarda 48 saat izolasyon odasında bekletilir ve alternatif tanıya yönelik ilaçlarla tedavi edilir. Şikayetleri geçerse hasta tekrar test yapılmadan taburcu edilir. Şikayetlerin geçmediği hastalarda ise test tekrarlanır.
Test pozitif ise...
Test pozitif ise hasta tekrar değerlendirilir. Hastaya Covid-19'a yönelik tedavi protokolüne başlanır. Yoğun bakım gereği olup olmadığı değerlendirilir.
Normal koşullarda hastanede 2 gün takip edilen hasta tedavisine evde devam etmek üzere taburcu edilir. Testi pozitif olan kişilerin aile bireyleri ve temasta bulunduğu kişiler saptanarak hastanede veya evlerinde izole edilerek bu kişilere de test uygulanır.
İyileşme süreci
İyileşme ortalama 2-3 hafta sürebilir, kesin bir süresi yoktur. Kişi evde ise izolasyon ve hijyen kurallarına dikkat eder. Tekrarlanan iki test negatif çıkarsa hasta tamamen iyileşmiş kabul edilir ve normal yaşama döner.
Alarm belirtilerine dikkat!Yeni tip Koronavirüs'te yüksek ateş ve kuru öksürük şikayetleri yüzde 85 oranında birlikte ortaya çıkar. Bu şikayetlere nefes darlığının eklenmesi alarm belirtisidir. Nefes darlığı ortaya çıktığında kişi maske takarak, kendini izole etmeli ve mümkünse toplu taşıma araçları kullanmadan en yakın sağlık kuruluşuna başvurmalıdır. Nefes darlığının ciddi olduğu durumlarda ise Alo 184 hattından yardım ve ambulans talep edilmelidir. |
Kuluçka dönemi 2 hafta
Hastalıkla ilgili şikayetler 5 ila 7 gün arasında ortaya çıkar. Hastalığın diğer insanlara yayılması ise 3 hafta içerisinde gerçekleşir. Dolayısıyla 2 haftaya kuluçka dönemi denir.
Testlerin kuluçka dönemini göz önüne aldığımızda şikayetler ortaya çıktıktan sonra tespit edilme oranı çok yüksek. Şikayetler ortaya çıkmadığı dönemde testler genelde negatif çıkar. Bu yüzden de testlerin tekrarlanması gerekir.
En çok merak edilen sorulardan biri: Hastalık tekrarlar mı?
Bu konuda kesin bir bilgi yok. Bağışıklık sisteminin güçlü olduğu ve virüsün mutasyon geçirmediği durumlarda aynı virüs ile tekrar hastalık ortaya çıkması beklenmez.
Hastalığa karşı oluşan antikorların en azından bir süre koruyucu etki göstermesi gerekir. Hastalık esas olarak akciğerleri tutar. Tamamen iyileşenlerde akciğerde kalıcı hasar oluşup oluşmadığı şu anda bilinmemektedir.