Türkiye'de hangi ilde, ne tür tedbirler uygulanıyor?

Ece Göksedef

Türkiye genelinde koronavirüs salgınının önlenmesi için alınan önlemler, bazı illerde diğerlerinden farklı uygulanıyor.

Valilik kararıyla bazı illerde maskesiz sokağa çıkmak yasaklanırken, bazı iller dışarıdan gelişlerde karantina şartı uyguluyor.

İlk olarak 30 büyükşehirde ve Zonguldak'ta uygulanmaya başlayan şehirlere giriş çıkış kısıtlaması ile hafta sonları sokağa çıkış yasağı da, bu illerden bazılarında kaldırıldı.

Türkiye'de koronavirüse karşı hangi illerde hangi önlemler alınıyor?

15 şehirde giriş-çıkış kısıtlaması devam ediyor

3 Nisan'da İçişleri Bakanlığı bir genelge yayımlayarak büyükşehir statüsündeki 30 il ile Zonguldak'a kara, hava ya da deniz yoluyla yapılacak tüm giriş ve çıkışlar geçici bir süre için yasaklanmıştı.

Bu yasak ilk olarak 4 Mayıs'ta Antalya, Aydın, Erzurum, Hatay, Malatya, Mersin ve Muğla için kaldırıldı.

Bir hafta sonra, 11 Mayıs'ta da Adana, Diyarbakır, Mardin, Trabzon, Ordu, Denizli, Kahramanmaraş, Şanlıurfa ve Tekirdağ için kaldırıldı.

Böylece giriş çıkış kısıtlamaları olan il sayısı 15'e düştü. Bunların 14'ü, nüfusu 850 binin üzerinde olan büyükşehirler. 596 bin nüfuslu Zonguldak da, virüs yayılma hızı ve enfekte olan kişi sayısı fazla olduğu gerekçesiyle bu kısıtlamalara tâbi tutuluyor. 18 Nisan itibarıyla şehirde 567 pozitif vaka vardı. Bunun dörtte biri sağlık çalışanıydı.

Kısıtlamaların kaldırıldığı büyükşehirlerde salgının kontrol altına alındığı, bazılarında bir süredir yeni vaka görülmediği belirtildi.

BBC Türkçe'nin ulaştığı yetkililer, Muğla'da son iki haftadır yeni vaka görülmediğini ve tapusu olan kişilerin yazlık evlerine gelmek için yaptıkları başvuruların değerlendirilmesi sonucunda, seyahat kısıtlamasının kontrollü olarak kaldırıldığını söylüyor:

"Vaka sayılarımız, özellikle Bodrum, Fethiye, Marmaris, Datça gibi turizm merkezlerinde sınırlı kaldı. Turizmcilerde de beklenti oluştu. Kontrollü olarak hazırlıklara başlamak istediler.

"Çıkışların yasak olduğu 15 il dışındaki illerden gelenler var. Şehrin dört ana girişi var, kısıtlama kalktığından beri buralardan girişlerde ateş ölçümü yapılıyor. Her gelen kişi telefon numarası ve adresi de alınarak kayıt altına alınıyor. Sağlık çalışanlarımız düzenli olarak kendilerini arayıp durumlarını kontrol ediyor. Bu kişilerin 14 gün boyunca evlerinden zorunlu haller dışında çıkması yasak."

Peki çok sayıda turist çeken Antalya, Muğla gibi illerde seyahat kısıtlaması kalkarken Balıkesir'de neden sürüyor?

Bodrum'a girişlerde 14 gün karantina uygulaması artık tüm Muğla için geçerli

BBC Türkçe'ye konuyla ilgili bilgi veren Balıkesir Valiliği'nden yetkililer, bunun sebebinin yaş ortalaması olduğunu söylüyor:

"İlimiz, Türkiye'de yaşlı nüfusun en fazla olduğu ikinci il. İlimizde salgının yayılması kontrol altına alındı, 60 civarı can kaybı vardı, şu ana kadar tedavi gören Covid-19 hastalarının sayısı yaklaşık 800. Salgın önlenemediği için değil, yaşlı nüfusun oranı çok fazla olduğu için Balıkesir'de seyahat yasağı devam ediyor."

Hafta sonları ve resmi tatillerde sokağa çıkma yasağı

30 büyükşehirden 16'sında seyahat kısıtlamalarıyla birlikte, hafta sonları ve resmi tatillerde uygulanan ve ilk olarak 11 Nisan'da uygulanmaya başlayan sokağa çıkma yasakları da kaldırıldı.

19 Mayıs'taki resmi tatili hafta sonuna bağlayarak ilan edilen 16-19 Mayıs arası sokağa çıkma yasağı, sadece Ankara, Balıkesir, Bursa, Eskişehir, Gaziantep, İstanbul, İzmir, Kayseri, Kocaeli, Konya, Manisa, Sakarya, Samsun, Van ve büyükşehir statüsünde olmayan Zonguldak'ta uygulanacak.

24 Mayıs Pazar günü başlayacak Ramazan Bayramı tatili için ise henüz bir karar açıklanmadı.

Van'da hafta sonları sokağa çıkma yasağı devam ediyor

Farklı şehirlerden gelenlere karantina uygulaması

Giriş ve çıkışların halen yasak olduğu iki büyükşehir; Balıkesir ve Van, özel izinle şehir dışından gelenler için 14 gün kendi ikametlerinde karantina uygulaması yapıyor.

İki şehrin valiliği de bu uygulamayı şehre giriş çıkış kısıtlamaları duyurulmadan bir gün önce, 2 Nisan'da başlatmıştı.

Kısıtlamaların arından bu şehirlere özel izinle giriş yapan ve 14 gün karantinada kalan kişiler, yakın mesafedeki marketlere ve sağlık ihtiyaçlarını karşılamak için doktor veya eczanelere çıkabiliyor. Şehre girişte kayıt altına alınan bu kişiler düzenli aralıklarla aranıyor ve sağlık durumları takip ediliyor.

Giriş çıkış kısıtlamalarının kaldırıldığı 3 büyükşehir; Trabzon, Antalya ve Mersin de, henüz kısıtlamalar uygulanmadan önce, nisan ayı başında şehir dışından gelenlere kendi evlerinde karantina uygulamasına başlamıştı.

Kısıtlamaların kaldırılmasının ardından bu uygulamanın nasıl sürdürüldüğünü sorduğumuz Antalya Valiliği, seyahat kısıtlaması olmayan illerden gelenler için karantina uygulamasının kaldırıldığını belirtti.

Ancak seyahat kısıtlaması olan 15 ilden seyahat izin belgesiyle (birinci dereceden yakınların cenazesi, hastane sevki, mecburi çalışma gibi nedenlerle veriliyor) Antalya'ya girenler için 14 gün karantina uygulaması devam ediyor.

İl genelinde sadece kısıtlamalar başladığında müşterisi olan ve bu müşterileri şehirden ayrılamayan turistlerin bulunduğu birkaç otel açık. Bunun dışında diğer otellerin açılması için Sağlık Bakanlığı ile Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın kararları bekleniyor.

Bu sebeple şimdilik seyahat izin belgesi alarak şehre giren ve karantina uygulananlar, yetkililere verdikleri adreslerinde karantinaya giriyor.

Antalya'ya girişlerde vücut ısısı ölçülüyor

Muğla'nın Bodrum ilçesinde de Mart ayında okulların tatil edilmesiyle birlikte yazlık evlerine giden binlerce kişi yoğunluğa sebep olmuş, koronavirüsün yayılmaması için şehir dışından gelenlere 14 gün evlerinde karantina uygulaması başlamıştı. Hemen ardından şehre giriş-çıkışlar yasaklanmıştı.

4 Mayıs'ta Muğla'ya girişlerin yeniden serbest bırakılmasıyla birlikte ilçeye girişte yeniden yoğunluk yaşandı.

Muğla Valiliği yetkilileri, artık 14 gün karantina uygulamasının sadece Bodrum'la sınırlı olmadığını, il genelinde uygulandığını belirtti. Zorunlu haller dışında Muğla'ya şehir dışından gelenlerin verdikleri adreslerden çıkması yasak.

Tüm bu illerde karantina kuralına uymayanlara 3 bin 150 liraya kadar para cezası kesilebiliyor.

Nisan ayı başında Elazığ, Iğdır, Burdur, Giresun, Afyon ve Tunceli'de de Nisan ayı başından bu yana şehir dışından gelenler evlerinde 14 gün karantinaya alınıyor. Bu kişilerin evden çıktığı tespit edilirse yine 3 bin 150 liraya kadar para cezası uygulanıyor.

Kastamonu'da da Mart sonundan bu yana uygulanan karara göre, il veya ilçe merkezlerine köylerden gelenlere de karantina uygulaması var. Muhtarlıkların sağlayacağı ya da kendi bulabilecekleri boş bir ev olmaması halinde, masraflarını kendi karşılayan vatandaşlar, 14 gün otellerde karantinaya alınıyor.

Bunun sebebi de, Kastamonu'nun yaşlı nüfusunun çok fazla olması ve bu nüfusun genelde köylerde yaşıyor olması. Yurt dışında yaşayan Kastamonuluların şehre geri dönmesiyle birlikte Nisan ayı başında şehirde vaka sayısı ikiye katlanmıştı. Karantina uygulaması bunun üzerine başlatıldı.

Çanakkale'de de Mart sonunda karantina uygulaması 4 ilçe için duyuruldu: Biga, Eceabat, Ayvacık ve Gökçeada.

11 ilde maskesiz sokağa çıkma yasağı

Seyahat ve sokağa çıkma kısıtlamalarının kaldırıldığı bazı büyükşehirler, kendi önlemlerini uygulamaya koydu.

Bu büyükşehirlerden üçünde; Denizli, Muğla ve Aydın'da maskesiz sokağa çıkmak yasaklandı.

11 Mayıs'ta İl Umumi Hıfzıssıhha Meclis kararını açıklayan Denizli Valiliği, "Vatandaşlarımızın her türlü alanlarda (cadde, sokak, parklar, alışveriş merkezleri gibi açık ve kapalı tüm alanlar) konutlarından çıktıkları andan itibaren maske kullanımının zorunlu olmasına karar verilmiştir" denildi. Uygulama için bir tarih aralığı verilmedi.

Yaz aylarında yaklaşık 3 milyon yerli ve yabancı turist ağırlayan Muğla'da da valilik, 13 Mayıs'ta açıkladığı İl Hıfzıssıhha Meclisi kararına göre, 15 Mayıs'tan itibaren kamuya açık her türlü alanda maske takma zorunluluğu getirdi.

Yine deniz kenarındaki tesisleri ve yazlık evler sebebiyle yaz aylarında nüfusu 1 milyondan fazla artan Aydın'da valilik, 9 Mayıs'ta sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda "Normalleşme süreci boyunca vatandaşlarımızın sokağa çıkarken maske takması zorunludur" denildi.

Sokağa çıkma ve seyahat kısıtlamaları devam eden Balıkesir'de de 12 Mayıs'ta yapılan duyuruyla açık ve kapalı tüm alanları kapsayacak şekilde maskesiz sokağa çıkma yasağı getirildi.

Bu yasağı, normalleşme adımlarının atıldığı, alışveriş merkezleri, kuaför ve berberlerin açıldığı 11 Mayıs haftasında, büyükşehir statüsünde olmayan 6 il daha uygulamaya koydu: Kırklareli, Bartın, Afyon, Adıyaman, Düzce ve Uşak.

Kastamonu'da da aynı hafta içinde halkın kalabalık olarak bulunduğu cadde ve sokaklarda maske takma zorunluluğu getirildi.

İçişleri Bakanlığı'nın tüm ülkeyi kapsayan genelgelerine göre pazar yerleri, taksiler ve alışveriş merkezleri gibi kamuya açık alanlarda maske takma zorunluluğu uygulanıyor.

Bursa'da genel bir maskesiz çıkma yasağı uygulanmasa da, genelgeyle getirilen yasağa bir yer daha ekledi: Özel araçlar. 13 Nisan'da yapılan duyuruyla, birden fazla kişinin bulunduğu özel araçlardaki kişilerini aynı evde ikamet etse bile maske kullanması zorunlu hale getirildi. Benzer bir uygulamayı Ankara Valiliği de yapıyor.

Ankara ve İstanbul başta olmak üzere birçok ilde, toplu taşıma araçlarına da maskesiz binmek yasak.

Diğer önlemler: Yan yana yürüme yasağı, kuaföre gidenlerin kayıt alınması, kapatılan mezarlıklar...

Bazı şehirlerde bunlara ek önlemler de alındı. Örneğin Ankara, 8 Nisan'da mezarlıkları geçici bir süreyle ziyaretlere kapattı.

İzmir'de şehrin 20 noktasına termal kamera yerleştirildi.

Sivas'ın Suşehri ilçesinde üçten fazla kişinin yan yana yürümesi yasaklandı. 1 Nisan'da getirilen yasakla birlikte, bu ilçeye Sivas dışından gelenlerin 14 gün karantinaya alınacağı duyuruldu.

Balıkesir'de de 11 Mayıs itibarıyla açılan kuaför, berber ve güzellik salonlarına giden her müşteri kayıt altına alınıyor. Yeni vaka tespit edilmesi halinde filyasyon çalışması yapılabilmesi için bu kişilerin telefon numarası ve adresi de valilik tarafından kayıt altına alınıyor.