Kosova ve Sırbistan, 'plaka' krizini sonlandıran anlaşma gereği birliklerini geri çekti

Kosova ile Sırbistan arasında taşıtların sınır geçişleri nedeniyle yaşanan krize ilişkin varılan anlaşma gereği iki ülke sınırında konuşlanan özel birlik ve kuvvetler eş zamanlı geri çekildi.

Kosova'nın 20 Eylül'de Sırbistan plakalı araçların geçişlerine izin vermemesiyle başlayan gerginliğin azaltılması amacıyla Avrupa Birliği'nin (AB) ara buluculuğunda sağlanan anlaşma çerçevesinde Jarinje ve Bernjak sınır kapılarına gönderilen birlikler geri çekilirken, bölgeye NATO'nun Kosova Gücü (KFOR) devriyeleri konuşlandı.

Jarinje ve Bernjak sınır kapılarına giden yolu kapatan Kosovalı Sırplar da kurdukları barikatları kaldırırken, Kosovalı Sırpların, üzerinde "Sırp Belediye Birliğine Hoş Geldiniz" yazılı son kamyonu çekmek istememesi nedeniyle kısa süreli gerginlik yaşandı.

Kosovalı Sırpların son kamyonu da çekmesiyle sınır kapılarındaki hareketlilik sona erdi.

Kosova ile Sırbistan arasındaki "plaka" sorunu

Kosova İçişleri Bakanlığı, 20 Eylül'de yaptığı açıklamada, ülke sınırlarından geçmek isteyen Sırbistan plakalı araçlara izin verilmediğini ve ülkeye giren araçlara geçici Kosova plakası verileceğini bildirmişti.

İki ülke arasında 2016'da imzalanan serbest trafik dolaşımı anlaşmasının yürürlük süresinin 15 Eylül'de dolduğuna işaret edilen açıklamada, ülkede sadece Kosova Cumhuriyeti plakalı araçların dolaşımının mümkün olacağı kaydedilmişti. Açıklamada, geçici plakaların araçların ön ve arka camına yerleştirildiği, gerçek plakaların ise söküldüğü ifade edilmişti.

Sırbistan, Kosova'nın plaka kararına oldukça sert tepki göstermiş ve ordu birliklerini Kosova sınırına konuşlandırmıştı. Kosova'nın da polis birlikleri sınırda konuşlanmıştı. Jarinje ve Bernjak sınır kapılarına giden yol, Kosovalı Sırp protestocular tarafından kurulan barikatlarla kapatılmıştı.

Karşılıklı anlaşma sağlandı

AB'nin Belgrad-Priştine Diyaloğu Özel Temsilcisi Miroslav Lajcak, 30 Eylül'de AB'nin ara buluculuğunda Sırp ve Kosovalı yetkililer arasında devam eden müzakerelerin anlaşmayla sonuçlandığını duyurmuştu.

Lajcak'ın sosyal medyadan paylaştığı 3 maddelik anlaşma metnine göre, Jarinje ve Bernjak sınır kapılarına gönderilen özel polis birlikleri 2 Ekim'den itibaren karşılıklı ve eş zamanlı çekilecek.

Çekilme öncesinde bu iki sınır kapısına KFOR konuşlandırılacak. KFOR, güvenli bir ortamın ve hareket özgürlüğünün sağlanması amacıyla burada yaklaşık iki hafta kalacak.

Ayrıca kalıcı bir çözüm bulunana kadar geçici tedbir olarak 4 Ekim'den itibaren araçlara "çıkartma" yapıştırılacak.

Araç plakası meselesine AB standartları ve uygulamalarına uygun kalıcı bir çözüm bulunması için AB başkanlığında, Kosovalı ve Sırp yetkililerin dahil olacağı bir çalışma grubu oluşturulacak. Çalışma grubu ilk toplantısını 21 Ekim'de Brüksel'de yapacak ve 6 ay içinde kalıcı çözüm için ilk bulgularını bir rapor olarak sunacak.