Kredi çekenler kamudan sonra özelden gelecek habere kilitlendi
Ziraat Bankası’nın, tüketici hakem heyetlerinden gelen kredilerden alınan dosya masraflarını mahkemeye gitmeden ödeyeceklerini açıklaması tüketicileri heyecanlandırırken, kamu ve özel bankaların yaklaşımı farklı oldu. Kamu bankaları Ziraat’i takip etme eğiliminde, özel bankalar direniyor. TBB ise, pazartesi toplanıp konuyu görüşecek.
Hürriyet'ten Hülya Güler'in haberine göre, Ziraat Bankası Genel Müdürü Hüseyin Aydın’ın bireysel kredi kullanımında ödenen dosya masraflarını mahkemeye gitmeden, tüketici hakem heyetlerinden gelen karara göre ödeyeceklerini açıklaması, dosya masrafını geri almak isteyen banka müşterelerini heyecanlandırdı. Tüketici koruma derneklerinden tüm bankaların benzer bir adım atması yönünde bir çağrı gelirken, özel bankalar ile kamu bankalarının konuya yaklaşımı farklı oldu. Diğer kamu bankalarının Ziraat’in kararını takip etmeye eğilimli oldukları, hatta bu konuda Ziraat Bankası’ndan bilgi aldıkları öğrenildi. Özel bankaların konuya yaklaşımı ise, halen dosya masraflarının ödenmemesi yönünde. Türkiye Bankalar Birliği’nin (TBB) tüketiciler arasında geniş yankı bulan bu konuyu görüşmek üzere banka genel müdür yardımcıları ile hafta başında toplanacağı kaydedildi.
Kamu bankaları görüşüyor
Hüseyin Aydın, bankaların tüketici hakem heyetlerinden gelen ödeme kararına itiraz için açılan davaları zaten kaybettiğini dolayısıyla aradaki bürokrasiyi ve mahkeme masraflarını ortadan kaldırmak için doğrudan ödeme yapacaklarını söylemişti. Bu konuda daha fazla enerji ve zaman kaybı yaşanmaması için kamu bankalarının da aynı şekilde karar alması bekleniyor. Ancak özel banka temsilcileri 2 önemli nedenle bankaların bu konuda toplu bir karar alarak mahkeme kararı olmaksızın ödeme yoluna gitmeyeceklerini belirtiyor. Özel bankaların direnmesinin nedeni, öncelikle geçmişe dönük dosya masraflarının iadesini haksız buluyorlar. Bir diğer neden olarak da, elektrik faturalarına yönelik yaşanan gelişmeyi gösteriyorlar.
Toplu bir karar beklemeyin
Elektrik faturalarında yapılan kayıp-kaçak ödemesinin iadesi için tüketici hakem heyetlerinin neden göstermeksizin başvuruları artık kabul etmediğini söyleyen bankacılar, “Elektrik faturası için başvuru kabul edilmiyor ama dosya masrafı için yapılan başvuruların hepsi istisnasız kabul ediliyor. Hatta bazen tüketici hakem heyetleri hiç inceleme yapmadan topluca tüm başvurulara iadesi yapılsın kararı veriyor. Bu nedenle mahkemeye gitmeden, savunma istenmeden verilen ödeme kararları haksızlığa yol açıyor. Dolayısıyla kimse bankalardan dosya masraflarının iadesi yapılsın yönünde toplu bir karar beklemesin” diyorlar.
Tüketicilerle artık barışsın
Tüketici Sorunları Derneği Başkanı Aydın Ağaoğlu, Ziraat Bankası’nın kararının, Hüseyin Aydın’ın TBB Başkanı olması nedeniyle çok önemli ve anlamlı olduğunu belirterek, diğer bankalardan aynı yönde karar beklediklerini söyledi. Tüm bankaları tüketicilerle barışmaya davet ettiklerini belirten Ağaoğlu, şunları söyledi: “Sayın Hüseyin Aydın TBB Başkanı olarak önemli bir yaklaşımda bulundu. Tüm bankaların bunu takip etmesi ve tüketicilerin ücretini süratle ödemelerini istiyoruz. Böyle toplu bir karar alanmasının 3 önemli faydası var, tüketiciler bir an evvel parasına kavuşacak, bankalar davalar nedeniyle ödedikleri ek masraflardan kurtulacak ve tüketici asliye mahkemeleri de esas işlerine dönebilecek. Toplu bir karar alınmasından zararlı çıkacak bir tek grup var o da dosya masraflarınızın iadesini takip ediyoruz vaadleriyle tüketiciyi kandıran boş dilekçe dolandıcıları.”
Süreç nasıl işliyor
Dosya masrafını almak isteyen tüketicinin, tüketici hakem heyetine başvurmasıyla başlayan süreç şöyle devam ediyor: Tüketicinin başvurusu ile hakem heyeti, bankadan ödenen dosya masraflarının kaydını istiyor, bazen tüketici hakem heyetine verdiği dilekçe ile birlikte kendisi direk olarak bankadan talep ediyor. Bankadan tüketici hakem heyetine gelen bilgler doğrultusunda, heyet bankadan savunma istiyor. Savunma gelse de gelmese de, büyük oranda dosya masrafının ödenmesi yönünde karar çıkıyor. Bankanın bunu ödememesi durumunda tüketici dava açarak bankayı icraya veriyor. Bazen de banka, tüketiciye dava açabiliyor. Ancak sonuçta davalar çok büyük oranda bankaların aleyhine sonuçlanıyor. Kaybeden taraf tüm masrafları ödüyor. Bankalarda tüketicilerin dosya masraflarının ödenmesi için şu anda birikmiş yüzbinlerce dosya olduğu, davaların sonuçlanmasının ardından ödemelerin sıraya konularak ortalama 6 ay içinde yapılabildiği belirtiliyor.
Bankanızla olan ilişkinize dikkat
Dosya masraflarının iade edilmesini haksız olarak değerlendiren bankacılar ayrıca tüketicinin bankasıyla olan ilişkisine de dikkat etmesi gerektiği uyarısında bulunuyor. Bankanın bu iade talebini ve yaşanan süreci kurumsal hafızasına kaydettiğini belirten bankacılar, “Bankalar bunu ileride tüketicinin aleyhine kulların demiyoruz ama sonuç olarak bir kolaylık gerektiğinde bunu yapmayı tercih etmeyebilir” yorumunu yapıyor.
Ortalama ödeme 100-150 TL
Bankaların Ekim 2014’ten önceki 10 yılı kapsayan süredeki bireysel kredilerden alınan ücret ve komisyon gelirlerinin 15 milyar TL civarında olduğu tahmi ediliyor. 2014 yılında ilk 6 büyük bankanın banka başına ortalama 170-180 milyon TL dosya masrafı iadesi yaptığı, ilk 10 büyük bankanın ise ortalama banka başına 130-150 milyon TL dosya masrafı iadesi için ödeme yaptığı öngörülüyor. Toplamda sektör olarak 2014’te 3 milyar TL dosya masrafı iadesi yapıldığını kaydeden bankacılar bu rakamın 2015 yılında da 2-2.5 milyan TL’ye ulaşmasını bekliyor. Bu yıl yine büyük bankaların 100 milyon TL civarında ödeme yapacağı bu nedenle de sektörün kârında yüzde 10’a yakın bir düşüşün yaşanacağı tahmin ediliyor. Bankacılar ayrıca konutkredisi gibi çok büyük miktarlada kredi almış ve dosya masrafı ödemiş müşteriler hariç bankaların yaptığı dosya masrafı iadesinin 100-150 TL arasında olduğunu kaydediyor.