Kritik YAŞ toplantısı Çankaya'da başlıyor
Başbakan Binali Yıldırım başkanlığında bugün Çankaya Köşkü’nde toplanacak Yüksek Askeri Şura’da (YAŞ), Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri komutanlıklarındaki terfi ve atamalar ele alınacak.
15 Temmuz darbe girişiminin ardından sivil ağırlıklı bir yapıya büründürülen Şura’da gözler, görev süreleri dolan Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Salih Zeki Çolak, Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Bülent Bostanoğlu ve Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Abidin Ünal’ın görev sürelerinin uzatılıp uzatılmayacağına karar verilecek.
Cumhurbaşkanı ile Başbakan 6 saat görüştü
YAŞ toplantısı öncesi Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Başbakan Binali Yıldırım ile İstanbul'da bir araya geldi. Görüşme yaklaşık 6 saat sürdü.
Bu yıl Jandarma yok
Star'da yer alan habere göre YAŞ’ın 2017 olağan yaz şûrası, Çankaya Köşkü’nde Başbakan Yıldırım’ın başkanlığında gerçekleştirilecek. Toplantı, 15 Temmuz darbe girişiminin hemen ardından, FETÖ mensubu albay, general ve amirallerin ihraçlarıyla boşalan TSK’nın reorganizasyonu niteliğindeki Temmuz 2016 toplantısının ardından ayrı bir önem taşıyor. 15 Temmuz’un ardından yayımlanan KHK’larla Jandarma Genel Komutanlığı ile Sahil Güvenlik Komutanlığı personeli İçişleri Bakanlığı’na bağlanmış Şûra’nın kapsamı dışından çıkarılmıştı. Bu nedenle toplantıda Kara Kuvvetleri Komutanlığı, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı ve Hava Kuvvetleri Komutanlığı bünyesindeki albay ile general ve amirallerin durumu ele alınacak.
Dört asker, 10 sivil
“Çok gizli” nitelikli toplantı, KHK’larla sivil ağırlık kazanan Şura’nın bu yapısıyla gerçekleştireceği ilk terfi ve atama şurası olma özelliği de taşıyor. Geçen yıl, YAŞ’taki asker sayısı azaltılmış ve darbe girişiminin hemen ardından şura yeni yapısıyla toplanmıştı. Ancak bu yapıyla ilk kez terfi ve atamalar bu yılki toplantıda ele alınacak.
Akdağ, Çavuşoğlu, Gül ve Soylu’nun ilk YAŞ toplantısı
Şura üyelerinin sabah ilk olarak Anıtkabir’i ziyaret edeceği toplantıya askeri kanattan yalnızca Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar ile kuvvet komutanları Çolak, Bostanoğlu ve Ünal katılacak. Toplantıda; Başbakan Yıldırım’ın yanı sıra Başbakan yardımcıları Bekir Bozdağ, Recep Akdağ, Mehmet Şimşek, Hakan Çavuşoğlu ve Fikri Işık ile Adalet Bakanı Abdülhamit Gül, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ve Milli Savunma Bakanı Nurettin Canikli de yer alacak. YAŞ toplantıları önceki yıllarda Genelkurmay Çakmak Salonu’nda yapılırken bugünki toplantı, Çankaya Köşkü’nde gerçekleştirilecek 3. şura toplantısı olacak. Toplantı, Akdağ, Çavuşoğlu, Gül ve Soylu’nun ilk YAŞ toplantısı olma niteliğini de taşıyor.
Tüm dosyalar masada
Toplantıda, KHK’larla rütbelerinde görev süresini doldurmayan albay ile general ve amirallerin erken terfisine olanak tanınmış olması nedeniyle, TSK bünyesindeki tüm albay, general ve amirallerin dosyaları görüşülecek. 2015’te bu göreve getirilen Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar’ın 4 yıllık görev süresi 2019’da dolacak. Toplantı, kuvvet komutanları ile orgeneral ve oramiraller açısından kritik önem taşıyor.
Toplantıda, iki yıllık görev süreleri dolan Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Çolak, Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Bostanoğlu ve Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Ünal’ın görev sürelerinin uzatılıp uzatılmayacağı ele alınacak.
Mevzuata göre Canikli’nin inhası ve Yıldırım’ın imzasıyla görev süreleriyle uzatılabilecek konumdaki bu üç komutandan hangilerinin süresinin uzatılacağı merak konusu oldu.
Kulislerde, Orgeneral Çolak’ın görev süresinin uzatılmasına kesin gözüyle bakılıyor. Diğer iki komutan hakkında ise görev uzatmama eğiliminin de olduğu, son kararın toplantılardaki değerlendirmeler ışığında verileceği konuşuluyor.
Akar sonrası kim gelecek?
Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Çolak hakkında görev uzatma kararı çıkması beklense de bu kararın çıkmaması durumunda, TSK’nın terfi silsilesi dikkate alındığında Çolak’ın emekliye sevk edilmesi ve yerine Jandarma Genel Komutanı Orgeneral Yaşar Güler ile Genelkurmay 2. Başkanı Orgeneral Ümit Dündar’dan birinin getirilmesi gerekiyor. Görev uzatmama kararı çıkması durumunda Oramiral Bostanoğlu’nun emekliye sevk edilerek yerine Donanma Komutanı Oramiral Veysel Kösele’nin getirilebileceği belirtiliyor. Orgeneral Ünal’ın görev süresi uzatılmazsa, orgenerallikte 4 yıllık görev süresi dolmadığından kuvvet komutanlığından alınsa da orgenerallikteki görevine devam edebileceği, Muharip Hava Kuvveti Komutanı Orgeneral Hasan Küçükakyüz’ün kuvvet komutanlığına getirilebileceği konuşuluyor. Darbe girişiminin ardından yayımlanan KHK’larla, yalnızca kuvvet komutanlarına değil, 4 yıllık görev süresi dolan tüm orgeneral ve oramirallerin görev süresinin birer yıl uzatılabileceği hükmü getirilmişti. Bu çerçevede 4 yıllık görev süresi dolan orgeneraller Dündar ve Güler hakkında süre uzatılıp yapılıp yapılmayacağına da karar verilecek. Kulislerde 15 Temmuz darbe girişimi gecesi üstlendiği rol de göz önüne alınarak Orgeneral Dündar’ın görev süresinin uzatılmasına kesin gözüyle bakılıyor.
Çolak ya da Dündar
Kulislerde Orgeneral Akar’dan sonraki Genelkurmay Başkanı’nın, Orgeneral Çolak ya da Orgeneral Dündar olacağı, buna yönelik siyasi otoritenin bakışının da şurada netleşebileceği değerlendiriliyor. Orgeneral Güler’in görev süresi uzatılmazsa emekliye ayrılacağından, bu göreve orgeneral rütbesinde olmayan bir generalin atanabileceği de değerlendiriliyor. Uzatma halinde ise bir değişiklik yaşanmayacak.
General/amiral sayısı artabilir
15 Temmuz darbe girişimi öncesi 326 general/amiralin görev yaptığı TSK’da görev yapan general/amiral sayısı, Jandarma Genel Komutanlığı’nın ayrılması ve darbe girişimiyle irtibatı bulunduğu değerlendirilen komutanların ihracıyla yüzde 40 oranında azalarak 196’ya gerilemişti.
Toplantıda rütbe bekleme süresi dolmayan albayların terfisine olanak bulunduğu için albaylıktan general ve amiralliğe terfi eden komutan sayısının artması ve TSK’daki general/amiral sayısının 196’nın üzerine çıkması bekleniyor. TSK Personel Kanunu Kara, Hava ve Deniz Kuvvetleri komutanlıklarında 274 general/amiral bulunmasına, bu sayının da TSK’nın ihtiyaçları doğrultusunda artmasına olanak tanıyor.
Kurmay sistemi değiştiriliyor
FETÖ ile iltisaklı subayların eline geçtiği iddiasıyla ara verilen kurmaylık eğitimine yeniden başlanması için bir yönetmelik değişikliği üzerinde çalışıldığı bilgisi kulislere yansıdı. Milli Savunma Üniversitesi’nin uhdesine alınması öngörülen kurmaylık eğitimine dahil olacak personele, mevcut sisteme göre daha fazla şans tanınabilecek bir sistem üzerinde çalışıldığı belirtiliyor. Bu düzenlemenin de yarınki şurada ele alınabileceği, bir dizi teknik çalışmanın ardından ağustos içinde yapılacak yönetmelik değişikliğiyle önümüzdeki eğitim-öğretim yılında hayata geçirilebileceği ifade ediliyor.
Çankaya'daki son şurda neler olmuştu?
Çankaya Köşkü'ndeki ilk şura toplantısı darbe girişimi sonrasında Başbakan Yıldırım başkanlığında 28 Temmuz 2016'da gerçekleştirilmişti. Yıldırım başkanlığında Çankaya Köşkü'ndeki ikinci şura toplantısı ise 23 Ağustos 2016'da yapılmıştı. Özellikle görev süresinin uzatılması uygun görülen albaylarla ilgili konuların ele alındığı toplantıda şura yeni yapısıyla ilk defa toplanmıştı.
23 Ağustos'ta alınan YAŞ kararları
Şuranın yapısındaki değişiklikle başbakan yardımcılarının yanı sıra adalet, dış ve içişleri bakanları da toplantılara katılmaya başlamış, ordu ve donanma komutanlarının şura üyelikleri kaldırılmıştı. Böylelikle başbakan başkanlığında toplanan şuranın üyeleri genelkurmay başkanı, başbakan yardımcıları, adalet bakanı, dışişleri bakanı, içişleri bakanı, milli savunma bakanı ve kuvvet komutanları olarak yeniden belirlenmişti. Ayrıca daha önce Genelkurmay Başkanlığınca yürütülen şuranın sekretarya hizmetlerini yürütme görevi Milli Savunma Bakanlığına devredilmişti.