Kriz Türkiye'nin devlerinden 100 milyar dolar götürdü

Büyüklüğü trilyon dolarlara ulaşan kurtarma planları ve merkez bankalarının koordineli faiz indirimlerine rağmen tüm dünya piyasalarını sarsan küresel kriz, İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nı da (İMKB) adeta yerle bir etti. Geçen haftanın son işlem gününde 28.495 puanla 38 ayın dibine inen borsada, endeksin son bir aydaki kaybı yüzde 29, bir haftalık kaybı ise yüzde 17,5 oldu. Endeksin yılbaşından bu yana yüzde 48,6 değer kaybettiği borsada, şirketlerin piyasa değeri ise 154.2 milyar dolarlık düşüşle 134.1 milyar dolara indi. Borsanın lokomotif şirketlerini barındıran İMKB-30 Endeksi'nde yer alan şirketlerin değeri ise 2008 yılında 97.7 milyar dolar azalarak 87.3 milyar dolara düştü. Bankalara ağır darbe Krizin etkisini en fazla hissetirdiği sektör olan bankacılıkta ise değer kaybı 66 milyar dolara ulaştı. Bankaların 2007 sonunda 115 milyar dolar olan piyasa değeri, 10 Ekim 2008 itibari ile 49.6 milyar dolara indi. Bu süreçte Akbank'ın değeri yüzde 53,6 azalarak 10.4 milyar dolara, Garanti Bankası'nın değeri yüzde 62,7 azalarak 7 milyar dolara, İş Bankası'nın değeri yüzde 49 azalarak 8.8 milyar dolara, Yapı Kredi'nin değeri ise yüzde 49 oranında azalarak 6.1 milyar dolara düştü. Halk Bankası'nın değeri yüzde 71,4 oranında gerileyerek 3.7 milyar dolara, Vakıfbank'ın değeri ise yüzde 64,7 azalarak 3.1 milyar dolara indi. Bankalar arasında en fazla değer kaybı ise Şekerbank'ta yaşandı. Şekerbank'taki hisselerini Turan Alem'e satarak bankadaki payını yüzde 1,2'ye indiren Şekerbank Personel Sosyal Sigorta Sandığı Vakfı son dönemdeki alımlarla yüzde 9,3'lük paya ulaştı. Bankanın 2007 sonunda 1 milyar 785 milyon dolar olan piyasa değeri, yüzde 77,8 azalarak 395 milyon dolara geriledi. Bu dönemde Bankasya'daki kayıp yüzde 74 oldu. Migros çağrıyla tutundu Hisse senetlerini bu yıl halka arz eden Türk Telekom'un değeri yüzde 32,1 azalarak 3.7 milyar dolara düşerken, İMKB'nin en değeri şirketi olan Turkcell'deki kayıp yüzde 54 oldu. Sabancı Holding yüzde 50, Koç Holding yüzde 56,7 oranında kayba uğrarken, demir-çelik fiyatlarındaki hızlı düşüşün etkisiyle son dönemde yoğun yabancı satışı gerçekleşen Erdemir'deki kayıp yüzde 51 oldu. Moonlight'ın gerçekleştirdiği çağrının etkisiyle tutunan Migros'taki kayıp yüzde 22,4'te kaldı. Moonlight'ın Migros'ta 21.95 YTL'den gerçekleştirdiği çağrı işlemi 20 Ekim'de sona erecek. Migros'un yüzde 50,8'ini Koç Holding'den satın alan, borsadaki alımlarla payını yüzde 81,6'ya çıkaran Moonlight, halka açık olan yüzde 18,4'lük hisse için 6 Ekim'de çağrıya başladı. Gübre fiyatlarındaki hızlı artışın etkisiyle yılın ilk altı ayında yüzde 168 yükselen, hazirandan bu yana ise yüzde 56 değer kaybeden Bagfaş'ta 9 aylık kayıp yüzde 7 oldu. Yeni planlar devreye giriyor ABD'de 850 milyar dolarlık kurtarma paketinin de piyasalardaki tansiyonu düşürmemesi üzerine, Hazine Bakanı Henry Paulson bankalara sermaye enjekte edebilmek için küçük hissedar olmak üzere yeni bir plan hazırladıklarını açıkladı. Yeni plana göre, devlet finansal kurumların tümünde azınlık hissedar olarak kalacak. Yönetim konusunda da herhangi bir talebi bulunmayacak. Öte yandan İngiltere de ülkenin en büyük 4 bankası için kurtarma planı oluşturdu. Ülkenin en büyük 4 bankası olan HBOS, Royal Bank of Scotland, Lloyds TSB ve Barclays için 35 milyar İngiliz sterlinlik bir plan hazırlandı. Kurtarma planı, hükümeti, HBOS ve Royal Bank of Scotland'da en büyük hissedar haline getirecek. Rusya'da hükümet borsadan hisse almayı planlıyor. İMKB-30 ŞİRKETLERİNİN PİYASA DEĞERİ(Milyon dolar) Şirket 31/12/2007 10/10/2008 Değişim(%) Turkcell 24.173 11.085 -54,1 Akbank 22.405 10.392 -53,6 Garanti 18.928 7.054 -62,7 İş Bankası C 17.392 8.835 -49,2 Halk Bankası 13.091 3.744 -71,4 Türk Telekom 12.487 8.475 -32,1 Yapı Kredi 12.120 6.175 -49,0 Sabancı 9.966 4.988 -49,9 Koç Holding 9.516 4.112 -56,7 Vakıfbank 8.884 3.131 -64,7 Erdemir 7.462 3.634 -51,3 Tüpraş 7.362 3.434 -50,6 Migros 3.500 2.716 -22,4 Doğan Holding 2.858 1.333 -53,3 Bankasya 2.832 737 -73,9 Arçelik 2.798 862 -69,2 Doğan Yayın 2.570 545 -78,8 Şişecam 1.923 775 -59,6 TEB 1.905 755 -60,3 Aksigorta 1.812 677 -62,6 Şekerbank 1.785 395 -77,8 Tekfen 1.643 928 -43,5 Petkim 1.511 596 -60,5 Hürriyet 1.308 364 -72,1 THY 1.292 625 -51,6 İş GMYO 664 265 -60,0 TSKB 662 322 -51,3 Kardemir D 446 153 -65,7 GSD Holding 260 90 -65,3 Bagfaş 183 170 -7,1 İMKB Tüm 288.392 134.135 -53,4 İMKB-30 185.056 87.367 -52,7 Banka 115.000 49.668 -56,8