Kronoloji: Brexit ve sonrası

23 Haziran Perşembe

46,5 milyon kayıtlı seçmen İngiltere, Galler, İskoçya, Kuzey İrlanda ve Cebelitarık'taki sandıklarda oy kullanıyor. Kurşun kalemle işaretlenen oy pusulasında iki şık var: ‘Birleşik Krallık Avrupa Birliği üyesi olarak kalsın mı, yoksa AB'den ayrılsın mı?'

Referandum sonucunu katılma oranı belirleyecek. Katılma oranı ne kadar yüksek olursa, Britanya'nın AB'de kalma şansı da o kadar artacak. AB karşıtlarının hemen hepsinin oy kullanması bekleniyor. Avrupa düşmanı UKIP partisiyle Britanya'nın AB'den ayrılması için çalışan Nigel Farage taraftarlarının, ‘cam kırığı üzerinde sürünür, yine de oyumu kullanırım' dedikleri anlatılıyor. Kararsızların ve az ilgi gösterenlerin oyları sonuçta belirleyici olacak.

Gönüllüler oylama süresince kapı kapı dolaşıp seçmeni sandığa çağıracaklar. Büyük Britanya kapıdan oy toplama geleneği eskilere dayanan bir ülke. Katılma oranının 2015 yılındaki Avam Kamarası seçimindeki gibi yüzde 66'yı bulacağı tahmin ediliyor. Siyasi demeçler vermeyen Kraliçe oy da kullanmayacak.

Cuma00:00 (TSİ)

382 seçim bölgesindeki seçim lokalleri kapanacak. Genel seçimlerin aksine sandık başındaki anketlerle tahmini sonuçlar hesaplanıp yayınlanmayacak. Bu referandum bir ilk olduğundan tahmin çıkarabilmek için daha önceki halkoylaması oranlarına ulaşma imkanı bulunmuyor.

Özel yatırım fonları sonuca daha erken ulaşabilmek için kendi anketlerini yapacaklar. Fonlar Britanya para biriminin oylama sonucuna göre göstereceği hareketlilikten para kazanabilmek için sonucu mümkün olduğu kadar çabuk öğrenmeye çalışacaklar.

Cuma saat 01:30 (TSİ)

Referandum sonucunun en son belli olacağı seçim bölgesi Sunderland. Oy ayrımı elle yapılacak ve seçim bölgelerinde alınacak sonuçlara göre referandum sonucu sürekli güncellenecek.

24 Haziran

Cuma Saat 06:00 (TSİ)

Sabahın erken saatlerine kadar oyların yarısının tasnif edilmiş olması ve ilk trendin ortaya çıkması bekleniyor. Oxford ve Cambridge gibi üniversite kentlerinde Avrupa yanlıları çoğunlukta olduğundan ilk trendler yanıltıcı olabilir. Aradaki farkın sürekli değişecek olması nedeniyle ilk güvenilir sonuçların sabahın erken saatlerinde alınması bekleniyor. Aradaki fark ne kadar az olursa son sandıktaki tasnifin tamamlanması o kadar önem kazanacak.

Cuma saat 09:00 (TSİ)

Kalmak mı, gitmek mi? Nihai sonuç açıklanacak. Ancak resmi sonuç daha da ileriye sarkabilir. Fark çok az olursa mektupla kullanılan bütün oyların ayrımının tamamlanması beklenecek.

Başbakan David Cameron resmi sonuç açıklandıktan sonra referandum hakkında açıklamada bulunacak. Cameron halkın ayrılmaya karar vermesi durumunda da istifa etmeyeceğini duyurmuştu. AB üyesi kalınmasından yana olanlar kazandığı takdirde Başbakan'a milli birliği sağlama ve partisindeki bölünmeyi önleme görevi düşecek. Aylardır süren kampanya Britanya'yı adeta iki cepheye ayırdı. AB'den ayrılırlarsa Cameron'un başbakanlıkta sayılı günleri kalacak. Muhafazakâr Parti genel başkanlığı ve başbakanlık için kulis faaliyetleri çoktan başladı bile.

Cuma saat 09:00 (TSİ)

Avrupa Parlamentosu'nda temsil edilen partilerin grup başkanları referandum sonuçlarını değerlendirmek üzere Brüksel'de bir araya gelecekler. Çoğunluk, sonuca göre Britanya'nın AB'den ayrılma işlemlerinin kısa zamanda tamamlanması eğiliminde. Ayrılışın bir yılda organize edilebileceği belirtiliyor. Britanya ile AB arasındaki ilişkilerin geleceğinin belirlenmesi ise uzun zaman alacak. Britanya, ABD ya da Suudi Arabistan gibi sıradan bir üçüncü ülke mi olacak, yoksa imtiyazlı ortaklıktan mı yararlandırılacak? Özel hak ve yükümlülüklerle Norveç ve İsviçre gibi Avrupa Serbest Ticaret Bölgesi'ne (EFTA) katılması da mümkün.

Cuma saat 10:30 (TSİ)

Avrupa Parlamentosu Başkanı Martin Schulz Brüksel'de referandum sonucuyla ilgili basın toplantısı düzenleyecek.

Cuma saat 11:30 (TSİ)

AB Komisyonu, AB Konseyi ve AB Parlamentosu başkanlarının değerlendirme toplantısının ardından AB'nin yeni yol haritası hakkında açıklama yapmaları bekleniyor. Brüksel ile Avrupa başkentleri arasında yoğun telefon diplomasisi başlayacak. Berlin ve Paris'in yayınlayacakları ortak bildiriye Polonya'nın da katılabileceği bildiriliyor.

Cuma saat 15:00 (TSİ)

Müsteşarlar ve diğer üst düzey memurlar arasındaki ‘Avrupa Birliği Genel Konseyi' toplantısında önümüzdeki hafta yapılacak olan AB zirvesinin kapanış bildirisi hazırlanacak. Bildiride Britanya ve AB'den izlemesi beklenen yol hakkındaki öneriler yer alacak. ‘Hızlı ve kanlı boşanma mı, uzun müzakere süreci mi, yoksa her şey eskisi gibi mi kalsın?' sorularına ışık tutulacak. Almanya Dışişleri Bakanı Frank-Walter Steinmeier özel durum nedeniyle Lüksemburg'daki buluşmaya katılacak.

25 Haziran Cumartesi

1957 yılında Roma Antlaşmasını imzalayan Avrupa Ekonomik Topluluklarının 6 kurucu ülkesinin dışişleri bakanları Berlin veya Brüksel'de bir araya gelecekler. Hollanda, Belçika, Lüksemburg, Fransa, İtalya ve Almanya'nın dışişleri bakanları, Britanya'nın ayrılması durumunda AB'nin hangi adımları atacağını görüşecekler. Gündemde, Birlik bünyesindeki işbirliğinin derinleştirilmesi, işbirliğinin gevşetilmesi ya da 6 kurucu ülkeden oluşan ‘çekirdek Avrupa'nın kurulması yer alacak.

26 Haziran Pazar

Almanya Başbakanı Angela Merkel ile Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande Berlin ya da Paris'te bir araya gelecekler. Liderlerden referandum sonucundan çıkacak soruları yanıtlamaları ve devlet ve hükümet başkanları zirvesinin konularını belirlemeleri bekleniyor.

28 Haziran Salı ve 29 Haziran Çarşamba

Avrupa Birliği üyesi ülkelerin devlet ve hükümet başkanları arasındaki zirve buluşmasına bu kez sadece 27 ülke liderinin katılması mümkün. Oylama sonucuna göre David Cameron zirveye katılmayabilir ya da maslahatgüzar seviyesinde liderlerle bir araya gelebilir. Britanyalılar ‘kalalım' derlerse Cameron muzaffer edasıyla zirveye gelip ülkesine tanınan özel hakların genişletilmesini talep edebilir. Bu durumda AB şubat ayında kararlaştırılan reformları bir an önce yürürlüğe koyar ve Birleşik Krallık işbirliğini derinleştirme projesinin dışında bırakılır. Britanya'da yaşayan AB ülkelerinden gelme yabancıların sosyal hakları makaslanır ve Britanya'nın üyesi olmadığı Avrupa Ortak Para Bölgesi Londra'nın finans merkezi olma özelliğini bozmayacak şekilde genişletilir.