Kulis: AKP, uluslararası anlaşmaların cumhurbaşkanı teklifiyle Meclis'e getirmeye hazırlanıyor

Yeni sistemle ilgili açıklar ve çalışmalar sürüyor. Anayasaya göre cumhurbaşkanı bütçe dışında yasa önerisinde bulunamıyor. Yasa önerileri ise yalnızca milletvekilleri tarafından verilebiliyor. Uluslararası anlaşmaların nasıl yasalaşacağı ise henüz çözülemedi. Kulislere göre AKP, bu anlaşmaları anayasaya aykırı olmasına rağmen cumhurbaşkanı teklifiyle Meclis’e getirmeye hazırlanıyor.

Bazı AKP yöneticileri, “Eğer anayasaya aykırı bir durum olduğu iddia edilirse buna karar verecek olan kurum Anayasa Mahkemesi” görüşünü dile getiriyor.

Cumhuriyet'ten Emine Kaplan'ın kulis haberine göre yeni sistemle Cumhurbaşkanı’nın bütçe dışında yasa önerisinde bulunmayacağı, yasa önerilerinin yalnızca milletvekilleri tarafından verilebileceği hükmü getiren AKP, uluslararası anlaşmaların Meclis’teki yasalaşma süreciyle ilgili yaşanan sıkıntıyı ‘anayasaya aykırı biçimde fiili durum’ yaratarak sorunu çözmeyi planlıyor. 

Anayasanın 90. maddesi, “Türkiye Cumhuriyeti adına yabancı devletlerle ve milletlerarası kuruluşlarla yapılacak andlaşmaların onaylanması, TBMM’nin onaylamayı bir kanunla uygun bulmasına bağladır” hükmünü düzenliyor. 16 Nisan’da kabul edilen anayasa değişikliğiyle getirilen yeni sistemde, bütçe dışında yasa önerilerini yalnızca milletvekilleri verebiliyor. Anayasanın 88. maddesinde yapılan değişiklikle “Kanun teklif etmeye milletvekilleri yetkilidir. Kanun tekliflerinin TBMM’de görüşülme usul ve esasları içtüzükle düzenlenir” hükmü getirildi. Anayasanın değiştirilen 161. maddesi de “Cumhurbaşkanı bütçe kanun teklifini, mali yılbaşından en az 75 gün önce, TBMM’ye sunar” hükmünü düzenliyor.

"Tuhaf olur"

Anayasa'da yapılan değişikliklerle Cumhurbaşkanı’na yalnızca bütçeyle ilgili yasa önerisi verme yetkisi tanındığı için Cumhurbaşkanı tarafından onaylanarak TBMM’ye sunulan uluslararası anlaşmaların uygun bulunduğuna ilişkin milletvekillerinin yasa önerisi vermesi gerekiyor. Ancak AKP içinde Cumhurbaşkanı tarafından yapılan bir işlemle ilgili yasa önerisi verme inisiyatifinin milletvekillerine bırakılmasının 'tuhaf' bir duruma yol açacağı kaydediliyor.

"Muhalefetind esteği olmadan yapılamayacak"

Sorunun nasıl aşılabileceği konusunu tartışan AKP yöneticileri, muhalefetin desteği olmadan bu konuda bir anayasa değişikliğinin yapılamayacağına dikkat çekiyor. Anayasa değişikliğinin zor olması nedeniyle sorunun Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın bütçe gibi uluslararası anlaşmalar konusunda da TBMM’ye yasa önerisi sunmasıyla çözülebileceğini düşünen bazı AKP yöneticileri, “Eğer anayasaya aykırı bir durum olduğu iddia edilirse buna karar verecek olan kurum Anayasa Mahkemesi” görüşünü dile getiriyor.

"İptal kararı çıkmaz"

Ancak anayasanın 90. maddesinde, “Usulüne uygun yürürlüğe konulmuş milletlerarası andlaşmalar kanun hükmündedir. Bunlar hakkında anayasaya aykırılık iddiası ile Anayasa Mahkemesi’ne başvurulamaz” hükmü yer alıyor. AKP’nin bu yöntemle uluslararası anlaşmaların uygun bulunduğuna ilişkin bir yasa çıkarması durumunda muhalefetin şekil yönünden iptal için Anayasa Mahkemesi’ne başvurabileceği belirtiliyor. Ancak AKP’de, mahkemeden iptal yönünde bir karar çıkmayacağı görüşü dile getiriliyor. Anayasa Mahkemesi’nin iptal yönünde karar vermesi durumunda ise anayasa değişikliğinin gündeme gelebileceği kaydediliyor.