Kulis: Türkiye Irak'a mutabakat metni sundu; diğer gruplara Başika'nın kapılarını açma sözü verdi
Başika kampı nedeniyle Ankara ile Bağdat arasındaki karşılıklı restleşme sürerken ABD’nin devreye girmesiyle Bağdat’a “Yeni önerilerimiz var” diyerek giden Dışişleri Müsteşarı Ümit Yalçın’ın bir sayfalık bir mutabakat metni önerdiği ortaya çıktı. Öneriyle Başika’nın kapıları diğer gruplara da açma sözü verdiği ileri sürüldü. Mutabakat metni Irak Başbakanı'nın önünde olduğu belirtildi.
Cumhuriyet'ten Duygu Güvenç'in haberine göre, heyet, 7 saati aşan görüşmelerde Başika’nın bir Türk üssü olmadığını, Irak’a ait olduğunu belirtip Musul operasyonunun ardından Başika’nın durumunun statüsünün yeniden ele alınmasını önerdi. Bağdat, metni Irak Başbakanı Haydar el İbadi’ye sunup yanıt vereceğini belirtti.
İşte Türkiye’nin sunuduğu ileri sürülen öneriler:
Mutabakat metni: Türkiye’nin hazırladığı tek sayfalık metinde, Irak’ın toprak bütünlüğüne ve bağımsızlığına yönelik tam taahhüt vurgulandı. Üzerinde çalışılacak bu metnin iki ülke başbakanları ya da ilgili kurumlar tarafından eşzamanlı açıklanması önerildi. Gerekirse metnin bazı kısımlarının kamuoyundan gizlenebileceğine işaret edildi.
Gerginliği bitirelim: Türk heyeti, karşılıklı sert açıklamaların krizi tırmandırdığını belirterek “Anlaşamayacağımız bir şey yok” mesajı verdi. Heyetin ‘açıklama sarmalından çıkalım’ önerisine Irak heyeti, “Bu bizim için çok hassas bir konu haline geldi; hemen çıkılması kolay değil” mesajıyla karşılık verdi.
Başika’ya siz de gelin: Başika’nın Irak’a ait olduğu belirtilerek koalisyona dahil edilebileceği ve eğitim sürecine diğer grupların da gelebileceği belirtildi. Böylece Türkiye, kendi seçtikleri dışındaki gruplara da kampın kapılarını açma sözü verdi. Musul operasyonu sonrası için ise heyetin, “Musul kurtulduktan sonra kampın geleceğini yeniden değerlerlendirelim” önerisi sunuldu. Türkiye ve Irak arasındaki görüşme sürecinin yeniden başlatılması önerildi.
Sincar’a operasyon önerisi: Görüşmelerin gündemini Musul’a 15 km uzaklıktaki PKK kampları oluşturdu. Irak heyeti PKK tarafından eğitilen Ezidi gruplara maddi desteği kestiklerini ve operasyonda yer almayacaklarını belirtirken Türk heyeti PKK tehdidine işaret etti ve Musul operasyonu sonrasında bu tehdidin bertaraf edilmesi için Sincar’a ortak bir operasyon düzenlemeyi önerdi.
Başika’dakiler 4 grupta: TSK’nin eğittiği Başika’daki milislerin 4 ayrı grup halinde operasyonda rol aldığı belirtildi. 3 grubun yan yana, 4’ncü grubun farklı bir bölgede konuşlandığı ifade edildi.
Havada Kandil çıkmazı: Türkiye ile ABD arasındaki görüşmelerde TSK’nin Musul operasyonunda alacağı rol ile ilgili ‘yetki’ sorunu aşılamadı. Türkiye’nin PKK’ye karşı meşru müdaafa nedeniyle ‘izin-onay almadan’ operasyon düzenlemede ısrarcı olması nedeniyle ABD, Türk uçaklarının Musul’da görev almasına sıcak bakmıyor. Türkiye ise diğer koalisyon ortaklarından farklı bir statü istiyor.
Karar İbadi’de: Dışişleri Bakanı bu hafta Irak’tan heyet geleceğini açıklarken, Iraklı kaynaklar, bu ziyaretin kesinleşmediğine işaret ederek “Sabırlı olun. İbadi’nin kararını bekleyeceğiz” yorumunu yaptı. Ankara şimdi İbadi’nin bu öneriye vereceği yanıtı beklerken “Süreç bir metinde uzlaşılarak tamamlanabilir veya şu an olduğu gibi devam edebilir. En kötü 3. senaryo ise bu süreçte bir yol kazası olmasıdır” yorumunu yaptı.
Irak Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü: Anlaşma yok
Irak Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ahmet Cemal ise Türk heyeti ile yapılan görüşmelerde anlaşmaya varılmadığını belirtti. Cemal, “Türk heyeti tarafından önerilen fikirler, Irak Hükümeti’nin talebi ve beklentisi düzeyine yanıt vermedi. Türkiye Cumhuriyeti, Irak’ın egemenliğine saygı göstermeli ve Başika kampından askerlerini çekmeli” dedi.