Rojava'nın özerkliği yolunda ilk deklarasyon Cizire'den
Suriye Kürt bölgesi Rojava'ya bağlı üç bölgeden Cizire kantonu özerklik ilan etti. Üç resmi dile sahip olan Cizire Kantonu, başkanlık sistemi ve 22 bakanlıkla yönetilecek.
Milliyet gazetesinden Namık Durukan'ın haberine göre, Suriye'nin geleceğinin tartışılacağı Cenevre 2'ye Kürt temsilcilerin davet edilmemesi Türkiye ve Avrupa'da protesto edilirken PYD'nin de içinde yer aldığı Kürt Yüksek Konseyi, Rojava bölgesinde özerklik ilan etti. Suriye kaynaklı ANHA'nın haberine göre, "Geçici Demokratik Özerk Yönetim Yasama Meclisi", dün Mardin'in karşısında yer alan Amude kentinde toplanarak Cizire Kantonu Özerk Yönetimi'ni ilan etti. Toplantıya Yasa Meclisi'nin tüm üyeleri katılırken, Yasama Meclisi Divanı Başkanı Abdulkerim Umer, açılış konuşmasını ve Meclis üyelerini Kürtçe, Süryanice ve Arapça selamladı. Toplumsal Sözleşme'nin (anayasa) okunmasından sonra bazı maddelerde düzenlemeye gidildi.
Öneri ve konuşmaların ardından Cizire Kantonu Demokratik Özerk Yönetimi ilan edildi. Yönetim, hükümet başkanlığı ve 22 bakanlıktan oluşurken, başkan ve bakanlar için üçlü bir yönetim modeli benimsendi. Kantonun başkanlığına Ekrem Heso, başkan yardımcılığına ise Süryani Elizabet Gewriyê ve Arap Husen Ezem getirildi. Kantonu yönetecek bakanlar kurulu da seçilirken 22 bakan belirlendi. Bakanlar yemin ederek görevlerine başladı. Maliye Bakanlığı ile Ticaret ve Ekonomi bakanlıkları ise kadınlardan oluştu.
Bölgede ordulaşan HPG, oluşturulan Öz Savunma Bakanlığı paralelinde faaliyet gösterecek. Ayrıca bölgede iç güvenlik için polis gücü oluşturulacak.
Üç kanton da özerk yapı ile yönetilecek
Rojava Özerk Yönetimi Yasam Meclisi, 6-7 Ocak tarihlerinde gerçekleştirdiği toplantıda bölgeyi Cizîre, Efrin ve Kobani kantonu olarak üçe ayırmıştı. Bu kapsamda her kanton kendi özerk yönetimini oluşturacak. Yasama Meclisi, anayasa niteliğindeki, "Toplumsal Sözleşme"yi de kabul etti. Buna göre, yönetim modeli şu dört ayak üzerine oturtuldu: Kanton sistemi, Yasama Meclisi, Yönetim, Adalet ve Yüksek Seçim Kurulu.
Kürt, Arap, Asuri-Süryani, Çeçen ve Ermenilerin temsilcisi olarak açıklanan özerk yönetimin Yasama Meclisi, Rojava'yı, merkezi olmayan sisteme dayalı kurulacak gelecekteki Suriye'nin bir parçası olarak değerlendiriyor.
Geçici yönetimden özerklik ilanına
Rojava'da geçtiğimiz yılın Kasım ayında "Batı Kürdistan Geçici Yönetimi" adı ile geçici özerklik ilan edilmişti. Geçici yönetim, Rojava'yı Cizre, Kobani ve Afrin olarak üç kantona ayırmıştı.
7-8 Ocak 2014 tarihlerinde Suriye 'nin Amude şehrinde bir araya gelen Yasama Meclisi, "Toplumsal Sözleşme" adı altında bir anayasa hazırlamıştı. Bu anayasa, Kürtler’in yoğunlukla yaşadığı Cizir, Kobani ve Efrin bölgeleri 3 ayrı kantona ayırmış ve YPG’yi de resmi ordu ilan etmişti.
Geçiş hükümetinde toplam 20 bakanlığın yer aldığı ve başkentin Kamışlı olacağı belirtildi. Ayrıca geçici hükümetin, halkın ekonomik, kültürel ihtiyaçlarının karşılanması için çalışmalar yapacağı ve 4 ay sonra yapılacak seçimler için gerekli hazırlıklara başlayacağı bildirildi.
Cizir’den sonra diğer iki kantonun da aynı yolu izleyerek demokratik özerkliklerini ilan edecekleri ve geçici hükümeti kuracakları belirtiliyor.