Kuzey Makedonya'ya Üsküp'ten ikinci onay

Makedonya ile Yunanistan hükümetleri tarafından 17 Haziran'da imzalanan ve iki komşu ülke arasında 27 yıldır süren isim krizinin aşılması için atılan bir adım olarak tarihe geçen anlaşma, Makedonya parlamentosunda bir kez daha oylanarak kabul edildi.

Ülkenin adının Kuzey Makedonya Cumhuriyeti olarak değiştirilmesini öngören anlaşma, parlamentodaki 120 üyenin 69'unun lehte verdiği oy ile onaylandı. Anlaşma 20 Haziran'da da parlamentodan geçmiş ancak Makedonya Cumhurbaşkanı Gjorge İvanov tarafından veto edilmişti. Anlaşmayı "kapitülasyon" olarak tanımlayan ve Makedonya ismiyle kimliğinin Yunanistan'a teslimi anlamına geldiğini savunan muhalefetteki sağcı VMRO-DPMNE partisinden milletvekilleri, meclisteki her iki oylamayı da boykot etti.

Yunanistan ile imzalanan mutabakatı anayasaya aykırı bulan ve VMRO-DPMNE partisinin adayı olarak oturduğu cumhurbaşkanlığı makamındaki görevini 2009 yılından beri sürdüren İvanov'un anlaşmayı ikinci kez veto etme hakkı bulunmuyor. Makedonya Parlamentosu Başkanı Talat Caferi, anlaşmanın İvanov'un imzası olmaksızın resmi gazetede yayımlanmasının planlandığını söyledi.

Şimdi ne olacak?

Anlaşmanın yürürlüğe girmesi için geriye Makedonya'da iki, Yunanistan'da ise bir aşama daha kaldı.

Makedonya parlamentosu önce anayasanın anlaşmadaki bazı maddelerle uyumlu hâle getirilmesi için gerekli anayasa değişikliklerini yapacak. Ardından da mutabakat Makedonya'da referandumla halkın onayına sunulacak. Referandumun en erken Eylül ayında yapılabileceği tahmin ediliyor. Anlaşmanın Yunanistan'da da parlamentonun onayından geçmesi gerekiyor. Yunanistan'daki milliyetçiler de komşularının yeni isminde hâlen daha "Makedonya" kelimesinin geçecek olması nedeniyle Tsipras hükümetine tepkili. Atina'daki yetkililer ise Balkanlar'da istikrar sağlanmasına yardımcı olacağını savundukları anlaşmanın, Yunanistan'ın Türkiye ile yaşanan krizler dâhil diğer bölgesel konulara odaklanmasına imkân tanıyacağını öngörüyor.

İsim anlaşmazlığının nedeni

Yunanistan'ın kuzeyinde de aynı ismi taşıyan bir bölge bulunduğu için Makedonya'nın adı, 27 yıldır Atina ile ihtilafa neden oluyor. Yunanistan bu isim nedeniyle komşusunun söz konusu bölgede toprak iddia etmesinden kaygı duyuyor. Antik dönemde Büyük İskender'in yaşadığı bu bölge, Yunanlar için aynı zamanda tarihsel gurur kaynağı olma özelliği taşıyor.

Makedonya'nın NATO ve AB üyeliğinin önü açılacak

İki ülke arasında yaşanan isim krizi nedeniyle Yunanistan, Makedonya'nın Avrupa Birliği ve NATO üyeliğine karşı çıkıyordu. Anlaşma sayesinde Makedonya'nın hem NATO hem de AB'ye üyeliğinin önündeki engellerin kalkması bekleniyor.

Aralarında Rusya, ABD ve Türkiye'nin de olduğu 120'den fazla ülke 1991 yılında Yugoslavya'dan bağımsızlığını ilan eden Makedonya'yı "Makedonya Cumhuriyeti" adı ile tanıyor. Birleşmiş Milletler ise 1993'te ülkeyi "Makedonya Eski Yugoslav Cumhuriyeti" adı ile tanımıştı.

DW,rtr,dpa,AFP,AP/CÖ,ÖA

© Deutsche Welle Türkçe