CNBC.com'dayer alan bir analizde, "Eğer Lehman kurtarılsaydı, küresel ekonomininbugünkü durumu ne olurdu?" sorusuna yanıt aranıyor.
Haberde,"Dönemin Hazine Bakanı Hanry Paulson ve Fed Başkanı Ben BernankeLehman'ı kurtarmış olsalardı, bir başka şirketin iflası piyasalarıkaosa sürükleyecekti. Lehman sadece bardağı taşıran son damla oldu"deniyor.
Lehman Brothers'ın sorumsuzlukla suçlanmasınaneden olan birçok şeyin aslında sektörün geneliyle ilgili bir sorunolduğu hatırlatılıyor ve "Lehman, aşırı kaldıraç ve riskli konutkredilerine aşırı ilgi gibi işlemlerle suçlanıyor. Oysa tüm bunlarCitigroup'un ve Bear Stearns'ün de günlük işleri arasındaydı"ifadelerine yer veriliyor.
Haberde, Lehman'ın iflasının bir anlamda küresel ekonomi için olumlu olduğu da savunuluyor.
BenBernanke ve Henry Paulson'un Lehman'ın iflası öncesinde, ABDKongresi'ne giderek ekonomiye destek amaçlı yeni yetki ve kaynaklaristedikleri, fakat olumsuz yanıt aldıkları belirtiliyor.
Kendini feda etti
AncakLehman'ın iflasının ardından 700 milyar dolarlık kurtarma paketininkongreden geçtiği de hatırlatılıyor ve "Lehman bir anlamda Wall Streetiçin kendisini feda etmiş oldu" deniyor.
Yüzde 51 'Evet kurtarılmalıydı'diyor
CNBC.com'dakonuya ilişkin bir anket yer alıyor: "ABD hükümeti Lehman Brothers'ıkurtarmalı mıydı?" diye sorulan ankette 'evet' ve 'hayır' oranlarınınbirbirine yakın çıkması dikkat çekiyor. Ankete katılan 3 bin333 kişinin yüzde 51'i hükümetin Lehman Brothers'ı kurtarmış olmasıgerektiğini belirtti. Katılımcıların yüzde 44'ü şirketin kurtarılmamasıdoğru karar olarak nitelendirirken, geriye kalanlar çekimser kaldı.
En ucuz soluklu daralmanın miladı oldu
LehmanBrothers'ın iflası ABD ekonomisinde serbest düşüşe yol açtı. 2008'inüçüncü çeyreğinde daralma sürecine giren ekonomide küçülme, Lehman'ınçöküşünün ardından hızla ivme kazandı. 2008'in üçüncüçeyreğinde yıllık bazda yüzde 0.5 daralan ekonomi, dördüncü çeyrekteyüzde 6.3, 2009'un ilk çeyreğinde ise yüzde 6.4 küçüldü. Krizlemücadele yöntemlerinin etkisiyle daralma ikinci çeyrekte hız keserekyüzde 1'e indi. Ancak ABD ekonomisi 2008 ortasından 2009 ortasına kadargeçen sürede arka arkaya dört çeyrek daralarak, büyüme verilerininkaydedilmeye başlandığı 1947 yılından bu yana en uzun soluklu küçülmedönemini yaşadı.
'Eşime çekebildiğin kadar para çek' dedim
Lehman'ın iflası piyasalarda dalga dalga yayılan derin bir şok etkisi yarattı.
Lehman'ın iflasıyla ilgili yöneticilerin yorumları aslında her şeyi anlatıyor:
Dünyanın En Büyük Tahvil Fonu Yöneticisi Pımco'nun CEO'su Muhammed El-Erian:
Lehman'ın iflastan korunma yasasına başvurduğunu duyunca eşimden enyakın bankamatiğe giderek çekebildiği kadar çok para çekmesini istedim.Bana 'neden?' diye sorduğunda bankaların bir daha açılmama şansınınolabileceğini söylemiştim.
Goldman Sachs CEO'su Lloyd Blankfein:
Haftasonları ofise giderdim ve kimseyi aramamış olmama rağmen tüm ekibieksiksiz olarak çalışırken bulurdum. Herkes tarihi bir kriz dönemindengeçtiğimizin farkındaydı. Sanırım birkaç yıl içerisinde krizle ilgilibinlerce doktora tezi yazılacak ve yapılan yanlışlarla yapılmasıgereken doğrulardan bahsedilecek. Ancak biz bir kriz dönemindengeçiyorduk ve bir doktora öğrencisinin sakin çalışma ortamına maalesefsahip değildik. Tüm kararlar hızla ve baskı alrtında alınmalıydı.
Lehman Brothers yöneticilerinden Anne Erni:
Aslında işlerin düzeleceğini düşünüyorduk. Pazar günü anne ve babamıeve davet ettim ve birlikte barbekü yaparken haberleri seyretmeyebaşladık. Önce Merrill Lynch ve Bank of America'nın birleşeceğihaberini, duydum ardından da Lehman Brothers binasından ellerinde ofiseşyalarıyla dolu kutularla çıkan Lehman çalışanlarını gördüm veşirketin iflasını öğrendim. O anda ağlamaya başladığımı hatırlıyorum.
Peki krizin en çok konuşulan iflası olan Lehman Brothers'ın o dönemdeki yöneticileri şimdi ne yapıyor?
LehmanCEO'su Dick Fuld kendisine sıfırdan bir kariyer yaratmaya çalıştı veManhattan'da bir ofis kiraladı, Lehman'ın batışında çok tartışılanFuld, finansal danışmanlık yapmaya gayret ediyor.
Lehman'ın Yönetim Kurulu Başkanı Joe Gregory ise, Fuld'ın aksine kendisine Wall Street'te yeni bir yer arayışında değil.
Helikopterle işe gidiyordu
Gregoryzamanının büyük kısmını evde geçiriyor. Long Island'dan Lehman'ınmerkez binasına helikopterle gelen Gregory, hem helikopterini hem deLong Island'daki evini satmak zorunda kaldı.
Stres nedeniyle ücretsiz izinde
Lehman'ınMali İşler Direktörü Erin Callan da, çok kolay günler geçirmiyor.Lehman'dan istifa ettikten sonra Credit Suisse'te iş bulan Callan'Şubat'tan bu yana ücretsiz izinde bulunuyor. Gerekçe ise, Callan'ınLehman yıllarında yüklendiği aşırı stres.
ABD’ninbeşinci büyük yatırım bankası olan 158 yıllık finans devi LehmanBrothers'ı kurtarma çabaları başarısızlıkla sonuçlanmış, banka geçenyıl 15 Eylül'de iflasını açıklamıştı.