Maçlarda genç sporcuların kalbi neden duruyor?
Amerikan futbolu yıldızı Damar Hamlin, maç sırasında kalp sorunu yaşayan son sporcu oldu.
Buffalo Bills'in 24 yaşındaki oyuncusu, Cincinnati Bengals ile oynadıkları NFL karşılaşmasında rakip oyunculardan biriyle çarpıştıktan sonra yere yığıldı.
Hamlin'e saha içinde müdahale eden sağlık ekipleri, oyuncunun kardiyak arrest (kalbin durmasının ardından vücutta kan dolaşımının kesilmesi) geçirdiğini doğruladı.
Hamlin'in durumu hala kritik ve doktorlar kalbinin durma nedeniyle ilgili henüz açıklama yapmadı.
Olasılıklardan biri, Hamlin'in 'Komosyo Kordis'e neden olan (darbe sonrası kalbin durması) bir künt travma geçirmiş olması.
Künt travma bir doğrudan darbe, saldırı, spor sırasında yaralanma ve özellikle yaşlılarda düşme gibi fiziksel travma sonrası ortaya çıkan durum olarak tanımlanıyor.
Nadir görülen böyle durumlarda doğrudan göğse alınan bir darbe, kardiyak arrest'e yol açabiliyor.
Bu kalp krizinden farklı bir durum. Zira kalp krizinde kalp kasına kan gitmiyor.
Künt travmayla ilgili bir diğer olasılık ise alınan darbenin etkisiyle kalpte yapısal bir hasarın oluşması.
Hamlin'in iç organlarında hasar olup olmadığı ya da kalbinin zarar görüp görmediği henüz bilinmiyor.
Bazı genç sporcuları etkileyen, ölümcül olabilecek başka bir kalp sorunu ise "hipertrofik kardiyomiyopati" olarak bilinen bir genetik bozukluk.
Bu hastalığı olan kişiler son derece sağlıklı görünebilir. Böylesine ciddi bir duruma işaret eden bir hiçbir uyarı sinyali yoktur.
Bu hastalıkta kalp kası çok büyür. Kalınlaşan kalp kası, kalbin kan pompalamasını zorlaştırır. Hayati tehlikeye neden olabilecek ritim sorunları da ortaya çıkabilir.
Aşı karşıtları Covid aşısına bağladı
Aşı karşıtları sosyal medyada Hamlin'in sahada yere yığılıp kalmasını Covid aşısına bağladı.
Bir aşı karşıtı, aşıdan; yani 2021'den önce sporcuların maç sırasında yere yığılmasının normal bir olay olmadığını ve ama artık bu tür durumların "inkar edilemez ve tehlikeli" bir gerçeklik halini aldığını öne sürdü.
Bununla birlikte 2016'da yayımlanan bir araştırmaya göre sadece Amerika Birleşik Devletleri'nde her yıl spor karşılaşmalarında 100-150 kardiyak arrest vakası yaşanıyor.
Hamlin'in Covid aşısı yaptırıp yaptırmadığı da bilinmiyor.
NFL (Amerikan Ulusal Futbol Ligi) Mart 2022'de ligde mücadele eden sporcuların yaklaşık yüzde 95'inin aşı yaptırdığını açıklamıştı.
Geçen yıl Danimarkalı futbolcu Christian Eriksen Haziran 2021'de oynanan Euro 2020 maçında kardiyak arrest geçirmiş ve ölümden dönmüştü.
Elektroşok cihazıyla hayata döndürülen 30 yaşındaki Eriksen'e kalp pili takılmıştı.
Eriksen ne kendisinin ne de ailesinden birinin kalp sorunu olduğunu söylemişti.
Futbolcunun düzenli sağlık kontrollerinde de bir soruna rastlanmamıştı.
2012'de de futbolcu Fabrice Muamba sahada fenalaştıktan sonra 15 elektroşokla hayata döndürülmüştü.
Bu tür durumlarda acil tıbbi müdahale hayat kurtarabiliyor. Ama her zaman değil.
SDS: Ani Ölüm Sendromu
Kardiyak arrest sonucu ölümlere Ani Ölüm Sendromu (SDS) adı veriliyor. Bu çok nadir görülen bir durum.
Cardiac Risk in the Young (CRY) adlı yardım kuruluşuna göre İngiltere'de her yıl 35 yaşın altındaki 12 kişi ani kardiyak arrest sonucu yaşamını yitiriyor.
Ani kardiyak arrest sonucu ölüm vakalarının 20'de birinde ve ani kardiyak arrest sonucu genç ölümlerin beşte birinde yapısal kalp bozukluklarını saptamaya yönelik patolojik incelemelere karşın kesin ölüm nedeni belirlenemiyor.
Birçok kalp anomalisini teşhis etmenin en kolay yolu EKG çektirmek.