'Maçta yenilebiliriz, diplomaside asla!'

'Türkiye'ye küsme hakkımız yok', 'Maçta yenilebiliriz, diplomaside asla'', Bursa'da tarih yazıldı'... Bursa'daki buluşmanın Azeri, Ermeni ve dünya basınındaki yansımaları...Dün akşam Bursa'da oynanan Türkiye Ermenistan maçı ve Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan’ın Türkiye gezisi bugün başta Azeri ve Ermeni basını olmak üzere, dünya basınının da gündeminde yer aldı.Azeri basını temkinliAzerbaycan basını Serj Sarjkisyan’ın Türkiye gezisini beklenenden daha temkinli karşıladı. Konuyla ilgili haberler, yorum ve analiz yazıları ile beraber verildi. Haberlerde Azerbaycan'da gerçekleşen Türkiye karşıtı protestolara da değinildi.Davutoğlu'nun ziyareti de gerginliği kaldırmaz ‘Echo’ gazetesi Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’nun önümüzdeki hafta yapacağı Bakü ziyaretinin, Azerbaycan-Türkiye ilişkilerindeki gerginliği ortadan kaldırmayacağını yazdı. Gazeteye göre, son gelişmeler analiz eden her bir Azeri politikacı Türkiye-Ermenistan açılımlarının Türkiye yöneticilerinin açıklamaları ile çelişkili olduğunu anlıyor. Bu yüzden Davutoğlu’nun Azerbaycan Parlamentosu’nda yapacağı konuşmanın realiteye dayandığını Bakü’ye anlatmak ve inandırmak çok zor olacak.Ankara çok yanıldı‘Zerkalo’ gazetesi ise konuyla ilgili yorum haberinde, “Türkiye ile tüm ekonomik projeleri durduruma, doğal gaz ihracına son verme, ‘Nabucco’ projesinden vazgeçme gibi önerilerde bulunanlar aslında Azerbaycan’ın çıkarlarına zarar veriyor. Dış politikayı gözden geçirme çalışmaları Bakü yönetimi adına çok daha akılcı bir seçim olur. AKP hükumetinin politikasını Türkiye ile özdeşleştirmek olmaz” ifadelerine yer verdi.Azerbaycan’ın hiçbir zaman Dağlık Karabağ sorununu çözüm sürecini, Ermenistan’ın Türkiye’den toprak talebinden vazgeçme koşuluna bağlamadığına da dikkat çeken gazete: “Ancak şu bir gerçek ki, Erivan’la diyaloğu başlatırken, ABD ve Batılı devletlerin Ermenistan’a Karabağ konusunda baskı yapacağını uman Ankara yönetimi çok yanıldı. Her gelişmenin bir iyi yönü var. Türkiye’nin Ermenistan açılımları sayesinden Bakü yönetimi Ankara ile ilişkileri duygusal yönlerinden arındıracak ve tamamen çıkarlara dayalı bir politka izleyecek” ifadelerini kullandı.Türkiye'ye küskün olma hakkına sahip değiliz‘Müsavat’ gazetesi, Bakü’de Türk yöneticilerin posterlerinin yakılması olaylarını kınayan muhalif liderlerin açıklamasını yayımladı. Açıklamada özetle şu ifadeler yer alıyor:“Azerbaycan’ın en zor günlerinde Bakü’nün yanında olan Türkiye’ye küskün olma hakkına sahip değiliz. Türkiye yöneticilerinin hatalı adımları Türkiye ile ilişkilerin bozulmasını getirmemeli. Azerbaycan topraklarını işgal eden Ermenistan ve Erivan’a destek veren ülke liderlerine karşı yapılmayanı, Türklere karşı yapmak hiç doğru değildir’.Karşılaşmada yenilebilirz, politikada asla Ermeni basını ise Bursa'daki maçı haftasonu Zürih'te imzalanan protokol çerçevesinde değerlendirdi.Ermenistan Parlamentosu’ndaki tek muhalif parti konumundaki “Naslediye” (Miras) partisinin grup başkanvekili Step Safarya ise,’News.am’ e-gazetesine Bursa maçını değerlendirdi: “Karşılaşmadan yenik çıkabiliriz. Ama politikadan asla! Ermenistan diplomatları bundan böyle Türkiye karşısında savunma pozisyonunda bulunacak. Protokoller Ermenistan adına çok iyi koşullar içerseydi, Erivan yönetimi bir an dahi beklemeden belgeleri parlamentoda onaylattırırdı. Türkiye yönetimi diyalog sürecini kullanarak, Ermenistan’a birçok konuda baskı uygulayacak.”Bu diyalog ile batıya daha sıcak bakacağız“AZG” (Millet) gazetesi Türkiye ile normalleşme süreci sonunda, Ermeni toplumunda yıllardan beri süren NATO karşılığının değişeceğini yazdı. Geleneksel olarak Rusya ile sıkı ilişkilerde bulunan Ermenistan vatandaşlarının Türklerle diyalog sayesinde Batıya daha sıcak bakacağını yazan gazete, normalleşme sürecindeki en büyük engelin Dağlık Karabağ sorunu ile ilgili önkoşullar olacağına dikkat çekti.“Golos Armenii” (Ermenistan’ın Sesi) Türkiye yönetiminin Ermenistan açılımlarının Azerbaycan’da Ankara karşıtı yankı bulduğunu, Zürih’te çıkan protokol krizinin ise tüm dünyada Ermenistan’ın zaferi olarak yorumlandığını yazdı. Serj Sarkisyan’ın Türkiye’ye giderek Ankara karşısından geri adım atmadığını kanıtladığını yazan gazete, dünya kamuoyunun tepkisi ve önemli uluslararası aktörlerin tutumunun süreci etkileyeceğini, nihai olarak Türkiye’nin ‘oyunun kurallarını değiştirmesine’ izin verilemesi gerektiğini yazdı.Protokol krizi doğru yolda olduğumuzu gösteriyor'Tetr.am' ajansı ise Devlet Başkanı Serj Sarkisyan'ın liderlik yaptığı Ermenistan Cumhuriyet Partisi Sözcüsü Eduard Şarmazanov'un Türkiye ziyareti değerlendirmesini yayımladı: “Sarkisyan ptorokollerin bir an önce onaynmasını sağlama amacıyla gitti Bursa'ya. Dün Türkiye ile Ermenistan arasındaki 'futbol diplomasisi' süreci sona erdi ve ikili ilişkiler dönemi başladı. Zürih'te gerçekleşen 'Protokol krizi Ermeni diplomasisinin doğru yolda olduğunu bir daha ortaya koydu'.Bursa'da tarih yazıldıİngiliz Independent gazetesi maça dair haberini, "Tarih yazıldı: eski düşmanlar futbol maçında biraraya geldi" başlığıyla verdi.Independent'ın Bursa'dan bildiren muhabiri Alexandra Hudson, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün maçtan önceki, "Tarih yazmıyoruz, tarihi yapıyoruz" sözlerini öne çıkardı. Gazete, ikili ilişkilerin normalleşmesine her iki tarafta da karşı duran milliyetçi kesimler olduğu gibi, bunlara karşı direnenler de olduğunu yazdı. Ayrıca Azerbaycan’ın da sürece muhalif olduğunu belirtti.Türk ve Ermeni liderlerin ilişkileri onardıktan sonra birlik gösterisi yaptıklarını belirten Hudson, yazıda şu ifadeleri kullandı:“Maç öncesinde iki lider sıcak bir tokalaşma yaptı. İki halk Birinci Dünya Savaşı sırasında Ermenilerin ölüdürülmesinin kini ile yüzyıldır bölünmüş olduğu için, bu tokalaşma sadece birkaç yıl önce düşünülemezdi bile."Ermeni lider futbol diplomasisi için Türkiye'de CNN “Ermeni lider futbol diplomasisi için Türkiye’de” başlığı ile verdiği haberde, Sarkisyan’ın Türkiye’ye gezi düzenleyen ilk Ermeni Cumhurbaşkanı olduğunu yazdı.Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün CNN’e özel açıklamalarına yer verilen haberde, Gül''ün "bu ziyaretin iki ülke ilişkilerinde yeni bir dönem açtığını" söylediği, ancak Türk-Ermeni sınırının 2010’dan önce açılıp açılmayacağına ilişkin soruyu yanıtsız bıraktığı belirtildi.Maçta Türk izleyicilerin sayısının Ermeniler’dan daha fazla olduğuna dikkat çeken CNN, barış sürecine iki ülkedeki millyetçilerin yoğun muhalefeti olduğunu da yazdı. Ayrıca Sarkisyan’ın ABD, Fransa ve Lübnan’da diaspora tarafından protestolarla karşılandığı da haberde verilen bilgiler arasında.Meclisleri de Gül ve Sarkisyan kadar cesur olsaAlman Zeit gazetesinin internet sitesinde yer alan haber ise, “Futbol diplomasisi ile barışa” başlığını taşıyor.Zeit haberinde şu ifadeleri kullanıyor:"Sahada futbol açısından mücadele bir hiç için veriliyor, çünkü hem Ermenistan hem Türkiye 2010’da Güney Afrika’ya gitme şanslarını kaybettiler. Ama siyasetçiler bu maçı büyük diplomasi için kullanıyorlar. İki takım da bu maçta daha başlama düdüğünden önce kaybetti. Ama iki ülke bu maçtan tarihi bir zaferle çıkabilir“Cumurbaşkanı Abdullah Gül’ün de daha önce futbol için Erivan’a gittiğini anımsatan yazıda, Serj Sarkisyan ve Abdullah Gül için, "Bu iki siyasetçi bugüne kadar büyük cesaret örneği sergilediler. Şimdi iki ülke meclislerinin de aynı cesareti sergilemesi umut ediliyor" ifadeleri kullanılıyor.