Madenciler 6 maaş ikramiye alacak, haftada en fazla 30 saat çalışacak
Soma faciasından sonra çok eleştiri konusu olan maden işçilerinin çalışma koşulları ve sosyal hakları, son rötuşları dün yapılan “maden paketinde” yeniden düzenlendi. Soma’da hayatını kaybeden 301 madencinin ailelerine yapılacak yardımın yanı sıra, tüm maden ocaklarında özellikle yeraltında çalışan işçilere yeni haklar veriliyor.
Pakete göre, bundan sonra rödovans sistemiyle özelleştirilen madenlerde, taşeron işçi çalıştırılamayacak. Yeraltında çalışma süresi haftalık 30 saati geçemeyecek. Yeraltında çalışan tüm madencilere, yılda 6 ay ikramiye verilecek.
Başbakan Tayyip Erdoğan başkanlığında yapılan toplantıların ardından şekillenen “maden düzenlemeleri”, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın hazırladığı taşeron paketine monte edildi. Düzenlemenin önümüzdeki günlerde TBMM’ye gönderilmesi bekleniyor. Hürriyet’ten Nuray Babacan ve Hacer Boyacıoğlu’nun elde ettiği bilgiye göre düzenleme şöyle:
Madenciye yılda 6 maaş ikramiye Haftalık çalışma 30 saat olacak Bir gün dahi çalışsa ölüm aylığını hak edecek Soma ailelerine devlette istihdam Kapatılan Soma madeninde bir maaş da devletten Robot kullanımı ve yaşam odası zorunluluğu Taşeron işçiye üç yıllık sözleşme Asıl işte çalışan 100 bin işçiye kadro imkânı
Madende taşeron yasak
Rödovans yöntemiyle özelleştirilen tüm maden ocaklarında, taşeron yasak olacak; hizmetlerin taşeronlarca yapılmasına izin verilmeyecek.
Tüm madenlerde yeraltında çalışan işçilere yılda 6 ikramiye verilecek. Bu düzenleme yasayla yapılamadığı için ilk toplu sözleşmelerde hayata geçirilmesi için sendikalarla temasa geçildi.
18 saat az çalışacaklar
Madenlerde yeraltında çalışan işçiler için haftalık çalışma 30 saate indirilecek. Bu süre 48 saat olarak uygulanıyordu.
Yeraltında çalışan maden işçilerinin ücretli izin süreleri arttırılacak. Bu kıdeme göre farklılık gösterecek. Tüm madenlerde yeraltında çalışan işçilerin 55 olan emeklilik yaşları, 50’ye düşürülecek. Yıpranma hakkının kapsamı genişletilecek. Yıpranmaya yıllık, haftalık ve resmi tatillerdeki izinler de dahil edilecek.
Aile fertlerine kamuda iş
Madenlerde yeraltında çalışan işçilerin hayatını kaybetmesi durumunda, bir gün dahi çalışmış olsa ölüm aylığını hak edecek. Bunun için gerekli olan 5 yıl çalışma ve 9 bin iş günü şartı aranmayacak.
Soma’da hayatını kaybeden madencilerin ailelerinden bir fert, devlette istihdam edilecek.
İkinci maaş devletten
Soma’da güvenlik nedeniyle kapatılan tüm madenlerdeki işçilerin ücretleri işletme sahipleri tarafından kesintisiz olarak ödenecek. Kaza yaşanan madende ise çalışanlara bu maaşa ilaveten kapalı kaldığı sürece devlet de ikinci bir maaş verecek.
Madenlerde özellikle Almanya’daki uygulamalardan yola çıkılarak, yeni teknolojinin teşvik edilmesi ve hayata geçirilmesi için program başlatılacak. Maden ocaklarının güvenliği için robot kullanımı, yaşam odası ve gaz maskeleri konusunda en son teknolojinin zorunlu olması için düzenlemeler yapılacak.
Asıl işlerde taşeron yasağı
Taşeron işçilerin çalıştırılacağı alanlar yeniden tarif edilecek. Devletin asli ve esas fonksiyonlarını yerine getiren işlerde taşeron işçi çalıştırılmayacak. Taşeronluk hizmeti sadece yan hizmetler ve hizmet alımı gerektiren işler için geçerli olacak. Halen kamuda 100 bin kişinin asıl işlerde taşeron olarak çalıştırıldığı saptaması yapıldı. Asli görevlerde çalıştırılan taşeron işçiler kadroya alınacak.
Diğer taşeron işçilere en az üç yıllık sözleşme ve kıdem tazminatı güvencesi getirilecek. Çalışma Bakanlığı’nın daha önce yaptığı taşeron düzenlemesi üzerinde de revizyon yapılıyor.
SGK borçlarına yeniden yapılanma
Pakete, SGK borçlarına yönelik yeniden yapılandırmanın da girmesi bekleniyor. Ancak bu konuda kesin karar henüz verilmedi. Faizlerin silinip borçların taksitlendirilmesi düşünülüyor. Diğer kamu alacaklarının yeniden yapılandırılması da ele alınan konular arasında bulunuyor.
İş güvenliğinden sorumlu işçiymiş!
Soma'daki facianın yaşandığı madendeki Türk-İş’e bağlı Türkiye Maden-İş sendikası ile işveren Soma AŞ arasında imzalanan toplu sözleşmeye göre işverenin iş güvenliğinde hiçbir yükümlülüğü yok.
1. dönem toplu sözleşme, 1 Nisan 2010-30 Haziran 2012 dönemini kapsıyor. İşçilere getirilen yükümlülüklerin başında işçilerin davranış ve kusurlarından dolayı kendilerinin ve diğer kişilerin sağlık ve güvenliğinin olumsuz etkilenmemesi için azami dikkat etmeleri gerektiği yer alıyor.