Mahkeme emsal kararı açıkladı: Emekliler sendika kurabilecek

Emeklilerin sendika kurabilmek için verdiği mücadele sonucu Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 29. Hukuk Dairesi, emeklilerin sendikal örgütlenmeye gidememesinin hukuka aykırı olduğuna hükmetti. Emsal kararla emekliler artık sendika kurabilecek.

Mahkeme çalışan kavramının sadece aktif çalışanlar değil aynı zamanda çalışmaya dayalı hakları kullanan kişileri de kapsadığını ve emeklilerin sendikal örgütlenmeye gidememesinin hukuka aykırı olduğuna hükmetti. Böylece 13 buçuk milyon emeklinin sendikal faaliyette bulunabilmesinin önü de açılmış oldu.

BirGün'den Merve Atıcı'nın haberine göre, kararla birlikte, bugün itibariyle tüm emekliler sendikalı olabilecek ve sendikalı olmanın getirdiği her türlü hak ve olanaktan da yararlanabilecek.

Tüm Emekliler Sendikası dava açtı

Tüm Emekliler Sendikası, sendika olma yoluna çıktığında Ankara Valiliği tarafından izne tabi oldukları iddiasıyla kurulmalarına izin verilmemiş ancak Ankara İdare Mahkemesi’nde açılan dava sonucu, İdare Mahkemesi “Herkes izin almaksızın bildirim yapmak suretiyle sendika kurabilir” gerekçesi ile Ankara Valiliği’nin izin arama gerekçesini ortadan kaldırmıştı.

Ankara Valiliği bunun üzerine sendikaya hangi işkolunda faaliyet gösterdiğini bildirmesi, iş koluna ilişkin bilgi ve belgeleri isteyen bir yazıyla sendikadan bilgi talebinde bulunarak, sendika kurma girişimini engellemeye devam etmişti.

Sendika Valiliğe, ‘kendilerinin bir çalışan iş kolu olmayıp iş kolundaki faaliyetleri tamamlandığı için yeni bir sosyal ve hukuki statüye geçtiklerini bunun da emeklilik olduğunu’ bildirmişti.

Sendikanın kapatılmasına karar verildi

Yaşanan durumun ardından Ankara Valiliği, Ankara 34. İş Mahkemesi’nde bir dava açtı, Tüm Emekliler Sendikası’nda örgütlü emeklilerin herhangi işkoluna dahil olmamalarını gerekçe göstererek kapatılmasını talep etti.

Yapılan ilk duruşmada mahkeme “emeklilerin örgütlenebileceği, en doğru örgütlenme biçiminin sendika olduğunu ancak yasal mevzuatın buna izin vermediğini” kabul ederek sendikanın kapatılmasına karar verdi.

İstinaf Mahkemesi emsal karar aldı

Kararın ardından Tüm Emekliler Sendikası İstinaf Mahkemesi’ne başvuruda bulundu.

Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 29. Hukuk Dairesi verdiği kararda, Birleşmiş Milletler Ekonomik Sosyal ve Kültürel Haklar Sözleşmesi, İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, Avrupa Sosyal Şartı gibi Türkiye’nin tarafı olduğu uluslararası sözleşmeleri esas aldı.

Görülen dava sonucunda mahkeme, Anayasa’nın 17. maddesindeki “herkes yaşama, maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkına sahiptir” maddesini esas alarak, tüm emeklilerin sendikalı olabileceğini kabul ederek, sendikanın hukuki ve meşru olduğuna hükmetti.

"Karar uluslararası anlamda yeni bir bakış kazandırdı"

Konuyla ilgili konuşan Avukat Cemalettin Gürler de, kararın sadece ulusal değil uluslararası anlamda da sendikal harekete yeni bir bakış ve büyüme kazandırdığını kaydetti.

Gürler, şöyle konuştu:

“1995 yılında Türkiye’deki emeklilerin sendikalaşma mücadelesi başladığında hukuki tanımından yoksun iken emekli hareketi bugün itibari ile yasal ve meşru hale gelmiştir. 2017 yılı başlarında kurulan Tüm Emekliler Sendikası geçmişten gelen bilgi, birikim, mücadele ve deneyimlerini harmanlayarak başlattıkları sendikal mücadelede tüm hukuki ve fiili engelleri aşarak başarıya ulaşmıştır. Bugün itibari ile Türkiye’de sendikal hareket yepyeni bir ivme kazandı.”