'Mamografinin zararları: Aşırı tanı'
James Gallagher
BBC Sağlık ve Bilim Muhabiri İngiltere'de mamografiye davet edilen kadınlara taramanın olası zararları hakkında daha fazla bilgi verilmesi kararlaştırıldı.
Taramanın hayat kurtardığını söyleyenlerle, yarardan çok zarar verdiğini savunanlar arasında bir süredir sert bir tartışma sürüyordu.
Konuyu açıklığa kavuşturmak için kurulan bağımsız araştırma komisyonuna göre, kurtarılan her bir hayata karşılık üç kadın yaşamsal tehlikesi olmayan kanserler için tedavi görüyor.
Hükümet bu bilginin, kadınlara karar vermekte yardımcı olması için broşürlere ekleneceğini bildirdi.
Kanserle mücadele dernekleri, kadınların yine de mamografi çektirmesi gerektiğini söylüyor.
İngiltere'de 20 yılı aşkın bir süredir belli bir yaşın üzerindeki kadınlara ücretsiz mamografi imkanı sunuluyor.
Halen 50-70 yaş arası kadınlar üç senede bir taramaya davet ediliyor. Bu da doktorlara erken teşhis imkanı verip, hastanın kurtulma şansını artırıyor.
Gereksiz tedaviler?
Tarama programını eleştirenler "aşırı tanı" yapıldığına, yani tarama sırasında bulunan tümörlerden bazılarının aslında zararsız olduğuna dikkat çekiyor.
Bu da aslında sağlıklı bir hayat sürdürebilecek olan kadınların ameliyat, hormon tedavisi, radyoterapi ve kemoterapi gibi ciddi yan etkileri olan tedaviler görmesine yol açıyor. Ancak hangi tümörlerin habis de olsa zararsız, hangilerininse zararlı olduğunu bilmek imkansız.
Bağımsız komisyonun tıp dergisi Lancet'te yayımlanan araştırmasına göre mamografi, İngiltere'de yılda ortalama 1.307 kadının hayatını kurtarıyor ancak 3.971 kadın da tarama sonucu gereksiz tedavilere sevkediliyor. Komisyonun başkanı Profesör Michael Marmot "Bence tarama programı sürmeli, kadınları mamografiye çağırmalıyız ama aynı zamanda kendi kararlarını vermeleri için onları bilgilendirmeliyiz." diye konuştu.
Buna karşılık üç kanserle mücadele derneği, Breakthrough Breast Cancer, Breast Cancer Campaign ve Breast Cancer Care ortak bir çağrı yayınlayarak tüm kadınlardan tarama randevularına gitmelerini istedi. Sağlık Bakanlığı ile birlikte bu konuda bir araştırma yapılmasını talep eden ülkenin en büyük kanserle mücadele kuruluşu Cancer Research UK de kadınlara tarama yaptırmaları çağrısında bulundu. Kurumun Başkanı Doktor Harpal Kumar "Hangi kanserlerin zararlı, hangilerinin zararsız olduğunu bilemeyeceğimiz için her bir vakada neler olacağını kestiremeyiz." diyor.
"Bilim bu konuda hızla ilerliyor; gelecekte mamografinin yanısıra kullanabileceğimiz bazı yeni teknikler olacağını ve bu sayede gereksiz tedavi gören kadınların sayısını azaltacağımızı umuyoruz."