Mardinli uçurtma ustası Zahit Mungan: Bu zevkin yerini hiçbir şey alamaz

Hatice Kamer

"Çocukluğumda Mardin'de hep uçurtma uçurulurdu. Bir gün tam 127 tane uçurtma saydığımı hatırlıyorum ama bu kültür giderek kayboluyor." Bu sözler 27 yaşındaki Mardinli Uçurtma Ustası Zahit Mungan'a ait.

Usta, hünerli ellerde oya gibi işlenmiş taş evleri, kilise ve camileri ile Mardin için "açık hava müzesi" tanımı kullanılıyor. Mezopotamya Ovası'na nazır, yüksekçe bir yere kurulmuş olan Mardin, taş evleri ve zengin kültürel dokusu dikkatleri üzerine çeken tarihi bir kent. Güneydeki çöl iklimi ile kuzeydeki yüksek dağların serin hava kütlesi birleşince, şehrin eski Mardin olarak adlandırılan bölümü üzerinde ılık rüzgarlar eksik olmuyor. Bu da uçurtma uçurmaya oldukça uygun bir hava oluşturuyor.

Mungan'a en büyük destek ailesinden

Zahit Mungan "Eski Mardin" olarak bilinen şehrin tarihi bölümünde doğup büyümüş. Şehrin bu bölümünde sokaklar kadar evlerin damları da çocukların oyun alanı haline gelmiş durumda. Ve bu damlar uçurtma uçurmaya da oldukça müsait.

Zahit Mungan çocukluğunu hatırlayarak, bu damlardan uçurtma uçurmanın verdiği zevkin yerini hiçbir şeyin alamayacağını söylüyor. Beş yaşından beri uçurtma uçuran ve 14 yaşından beri uçurtma yapan Mungan'a en büyük destek ise ailesinden gelmiş.

Uçurtma tutkusu büyüdükçe, internetten bununla ilgili bilgilere ulaşıp dedesinden kalma dikiş makinesiyle de önce paraşüt bezinden uçurtmalar yapmaya başlamış. Anne ve babası, evin bir odasını Zahit için atölyeye çevirmişler. Atölye evde olunca, uçurtma sevgisi evdeki herkesin ortak ilgisi haline gelmiş durumda.

Büyük ebatlardaki, temalı uçurtmaların yapımı aylarca sürdüğü için, Zahit Usta'nın annesi ve kardeşleri de dikiş ve süsleme konusunda ona yardımcı oluyorlar. Mungan, bölge kültüründe önemli bir yeri olan "Şahmaran" figüründen sekiz metrelik, üç boyutlu büyük bir uçurtma yapmış. Yine benzer boyutlarda "Eşek" figürlü üç boyutlu bir başka uçurtma da Mardin semalarında süzülmüş.

En büyük hayali uçurtmayla insan uçurmak

Zahit Usta'nın uçurtma tutkusu büyüdükçe farklı teknikler de geliştirmiş. Kendi geliştirdiği bir alet ile cep telefonunu uçurtmaya bağlayıp havadan fotoğraf çekmiş. Görüntüleri beğenmeyince tekniği geliştirerek 1,5 kilo ağırlığındaki fotoğraf makinesini uçurtmaya bağlamış. Bu teknikle çektiği fotoğraflarından seçtiği 30 tanesi ile üç farklı kentte sergiler açmış.

Fotoğraf makinesini uçurduktan sonra sıra en büyük hayalini gerçekleştirmeye gelmiş; Uçurtmayla insan uçurmak!

27 yaşındaki Mungan, bu hayalini de geçen yıl gerçekleştirmiş. Parasled uçurtma modelinden 10 metre uzunluğunda, 6 metre yüksekliğinde paraşüte benzeyen bir uçurtma yapmış. Yapımı beş ayda tamamlanan bu uçurtmanın dünyanın en büyük uçurtması olduğunu söylüyor.

Uçurtma bittiğinde onunla uçacak ilk gönüllüyü de bulmayı başarmış. 55 kiloluk kız kardeşi Ceylan, abisinin yaptığı uçurtmaya tutunarak yerden beş metre yükselerek kısa bir mesafe uçmuş.

Zahit, güvenlik tedbirleri alınması halinde uçurtma ile daha yüksek ve uzun süreli uçmanın mümkün olduğuna inanıyor.

'Ben küçükken tüm evlerin damlarında uçurtma uçardı'

27 yaşındaki Mungan Mardin'in kültürel dokusuna tasvir eden çok sayıda uçurtma ile Çin, Hindistan, Ukrayna, Tayland, Malezya gibi ülkelerdeki uçurtma festivallerinde Türkiye'yi temsil etmiş.

Genç usta, cep telefonu, tablet gibi teknolojik aletlerin yanlış kullanımının çocukları bu kültürden uzaklaştırdığını, sokakta oyun oynamak yerine, saatlerini cep telefonu ve tabletlerde oyun oynayarak geçirdiklerini anlatıyor.

Atölyesinde ziyaret ettiğimizde iki küçük yeğenine ile birlikte altıgen bir uçurtma yapıyorlardı. Sonrasında dayıları ile birlikte yaptıkları uçurtmayı uçuran çocukların mutluluğu ise görülmeye değerdi.

Mungan, "Ben küçükken tüm evlerin damlarında uçurtma uçardı ama şimdi tek tük. Bu kültürün giderek kaybolması beni üzüyor. Çocuklarda uçurtma sevgisini yaygınlaştırmak ve bu kültürü unutturmamak adına elimden geleni yapacağım" diyor.

Bu amaçla da çocuklar için okullarda sık sık atölyeler de gerçekleştiriyor.

Mardin Belediyesi bir atölye tahsis etti

Mardin'de düzenlenen "Uluslararası Uçurtma Festivalinde" emeği çok 27 yaşındaki uçurtma ustasının. Mardin Büyükşehir Belediyesi'nde "Uçurtma Atölyesi" eğitmeni olarak çalışan Mungan'a belediye, eski bir Mardin Evini atölye olarak kullanması için tahsis etmiş.

"Uçurtma uçurmak için rüzgarın hızı ve yönü çok önemli" diyor Zahit Usta.

Duvardaki anemometreyi gösteriyor ama yılların tecrübesi ile bu alete ihtiyaç duymadan uçurtma uçurduğunu da söylüyor.