Mars: NASA'nın uzay aracı Perseverance'ın Kızıl Gezegen'de topladığı ilk kaya örneği kayıp

Jonathan AmosBBC Bilim Muhabiri

Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi'nin (NASA) uzay aracı Perseverance'ın Mars'ta ilk kaya toplama girişimi başarısızlıkla sonuçlandı. NASA'nın mühendisleri, şimdi neyin yanlış gittiğini anlamaya çalışıyor.

Bir ton ağırlığındaki araç, Şubat ayında Jezero adlı kratere inmişti.

Robotun mekanizmaları kusursuz çalışıyor gibi görünüyordu ancak numuneyi tutması beklenen metal tüp incelendiğinde tüpün boş olduğu görüldü.

Görev ekibi, bunun nedeninin kayanın özellikleri olabileceğini düşünüyor.

Mars'tan çekilen görüntülerin ve telemetri sisteminin bunun nedenini çözmesi bekleniyor.

Perseverance'ın proje müdürü Jennifer Trosper, "Şimdilik numune alma ve önbelleğe alma sistemiyle ilgili bir donanım sorununun daha düşük, kayadan karot alma sırasında beklediğimiz şekilde tepki vermemesinin daha yüksek bir ihtimal olduğunu düşünüyoruz" dedi.

Trosper, "Önümüzdeki birkaç gün içinde ekip, sahip olduğumuz verileri analiz etmek için daha fazla zaman harcayacak ve ayrıca boş tüpün temel nedenini anlamayı destekleyecek bazı ek verileri alacak" diye konuştu.

...ancak kamera numuneyi tutması beklenen metal tüpü incelediğinde boş olduğu görüldü

Perseverance'ın 2 metre uzunluğundaki robotik kolunun ucunda delme ve karot alma sistemi bulunuyor.

Bu, parmak büyüklüğündeki kaya örneklerini kesme ve alma yeteneğine sahip.

Bunlar daha sonra, tekerlekli aracın orta kısmındaki işleme birimine geçiriliyor ve burada titanyum silindirlerin içinde paketleniyor ve mühürleniyor.

Fakat mühürlemeden önce, elde edilen malzeme miktarını değerlendirmek için bir kamera ve sonda kullanılıyor ve bu işlem Cuma günü karot alma denemesi için yapıldığında örneğin eksik olduğu ortaya çıktı.

Delme ve karot alma sistemi Perseverance'ın 2 metre uzunluğundaki robotik kolunun ucunda bulunuyor

Bu, Kızıl Gezegen'in yüzeyinden robotlarla numune edinilmesinde yaşanan ilk zorluk değil.

2007'de Dünya'dan fırlatılan NASA'nın Phoenix aracı, Mars'ın "Arktik" bölgesindeki toprakların, robotta bulunan laboratuvara numune toplamayı zorlaştıran yapışkan bir kıvama sahip olduğunu buldu. 2018'de Mars'a iniş yapan NASA'nın InSight aracı ise, gezegenin ısısını ölçmek için istenilen derinlikte çukur açmayı başaramamıştı. Yüzey beklenmedik bir şekilde dirençliydi.

Perseverance, Şubat ayında Jezero adlı 45 km genişliğindeki bir kratere indi. Görevi, gezegende yaşamın şu an ya da herhangi bir zaman diliminde var olup olmadığını belirlemeye çalışmak.

Bunun yollarından biri, Dünya'ya getirmek için bir dizi kaya örneği toplamaktı.

• Mars: NASA'nın uzay aracı Perseverance, Kızıl Gezegen'de yaşam izlerini araştırıyor
• Mars: NASA'nın uzay aracı Perseverance'ın Kızıl Gezegen'deki ilk 100 gününden fotoğraflar
• Mars'taki Jezero Krateri ile Burdur'daki Salda Gölü arasında nasıl bir bağ var?

Mars'ın yüzeyinde derinlere inmeye yönelik ilk girişim, Jezero'nun temel malzemesini temsil ettiği düşünülen bir kayaya yönelikti. Bilim insanları, böyle bir örnek doğru bir şekilde tarihlendirilebilirse, kraterde daha sonra meydana gelen her şey için onlara bir zaman çizelgesi vereceğini umuyorlar.

Jezero, uydu fotoğraflarından milyarlarca yıl önce bir göle ev sahipliği yapmış gibi görünüyor. Bu, mikroorganizmalar için elverişli olabilecek türden bir ortam.

NASA Bilim Müdürü Thomas Zurbuchen, mühendislerin numunenin neden toplanamadığını yakında çözeceklerinden hiç şüphesinin olmadığını söyledi.