Merkez Bankası Başkanı'nın değişmesi piyasaları nasıl etkiler?
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Naci Ağbal cuma gecesi Resmi Gazete'de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı ile görevden alındı ve yerine Prof. Dr. Şahap Kavcıoğlu getirildi.
Böylelikle Türkiye'de son iki yılda üç TCMB başkanı değişmiş oldu.
Bu kararın piyasaları nasıl etkileyeceği konusunda ise uzmanların ve analistlerin görüşleri karamsar bir tablo çiziyor.
Kanada merkezli yatırım bankası TD Securities'ten gelişen piyasalar baş stratejisti Cristian Maggio, yayımladığı piyasa notunda TL'nin birkaç gün içinde yüzde 10-15 kadar düşmesinin beklenebileceğini aktardı.
Maggio, pazartesi günü Asya piyasalarının açılmasıyla beraber Türk Lirası'nda satış dalgasının başlamasını bekliyor.
Dolar/TL kurunun 7,50; 7,79 ve 8,00 seviyelerine kolaylıkla çıkabileceğini söyleyen Maggio, Türk yetkililerin bu satış dalgasına karşı bazı önlemler alsa da bunların uzun vadede başarılı olmasını beklemenin zor olduğunu aktardı.
Londra merkezli BlueBay varlık yönetimi şirketi gelişen piyasalar stratejisti Tim Ash ise Guardian gazetesine yaptığı açıklamada, "Bu kamu politikaları açısından Brexit kadar kötü bir karar; ülke tarihinde hatırladığım en kötü kararlardan biri" yorumunda bulundu.
Ash de, "Piyasalar bu konuda ne düşündüklerini pazartesi günü açıklayacak ve büyük ihtimalle bu çirkin bir tepki olacak" dedi.
Cuma günü akşam saatlerinde 7,18'e kadar çekilen dolar/TL haftayı 7,21'den kapatmıştı.
Euro/TL de 8,60'ın hemen altında kapanış yaptı.
Faiz 200 baz puan artırılmıştı
Naci Ağbal başkanlığındaki Merkez Bankası'nın Para Politikası Kurulu, geçen hafta politika faizi olan 1 haftalık repo faizini 200 baz puan artırmıştı.
Böylece faiz yüzde 17'den yüzde 19'a çıktı.
Reuters haber ajansının anketinde 100 baz puanlık faiz artırımı bekleniyordu.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın kararıyla Ağbal'ın görevden alınması, hükümetin yüksek faizden memnun olmayan politikalarının bir yansıması olarak yorumlanıyor.
Kavcıoğlu'ndan ilk açıklamasında enflasyona vurgu
Faizin artırılması kararı Prof. Dr. Şahap Kavcıoğlu'nun yazarı olduğu Yeni Şafak gazetesi tarafından eleştirilmişti.
Yeni Şafak, Ağbal'ın fotoğrafıyla birlikte "Bu operasyonu kim adına çektiniz" manşetini atmış ve "Merkez Bankası'nın Türkiye'nin büyümesini frenleyecek bu operasyonu kim veya kimler adına ve hangi amaçla çektiği merak ediliyor" demişti.
Diğer yandan Şahap Kavcıoğlu, TCMB başkanı olduktan sonraki ilk açıklamasını yayımladı.
Kavcıoğlu, "TCMB'nin enflasyonda kalıcı düşüşü sağlama temel hedefi doğrultusunda para politikası araçlarının etkin bir şekilde kullanılmaya devam edileceğini" belirtti.
Kavcıoğlu, ilk açıklamasında enflasyonda kalıcı düşüşü sağlama hedefine de vurgu yaptı.
Kavcıoğlu açıklamasında şu ifadeleri kullandı:
"Enflasyondaki gerileme, ülke risk primlerindeki düşüş ve finansman maliyetlerindeki kalıcı iyileşme yoluyla makroekonomik istikrarı olumlu etkilerken, yatırım, üretim, ihracat ve istihdamı artırıcı sürdürülebilir büyüme için de gerekli koşulların oluşmasına katkı sağlayacaktır.
"Bu bağlamda Para Politikası Kurulu toplantıları, daha önce kamuoyuna ilan edilen takvime uygun şekilde yapılacak olup uygulanacak politikalarda şeffaflık ve öngörülebilirlik ilkeleri doğrultusunda tüm paydaşlar ile iletişim kanalları etkin bir şekilde kullanılacaktır."
Kavcıoğlu'nun pazar günü banka genel müdürleriyle görüşeceği de ayrıca açıklandı.
Kimi piyasa analistleri bu toplantıda pazartesi günü TL'de yaşanabilecek satış dalgasına karşı nasıl önlem alınacağının tartışılacağını tahmin ediyor.
'Düşük faizin kaygılandırıcı sonuçları olur'
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, uzun zamandır faizlerin düşük tutulması gerektiği görüşünü ciddi bir şekilde dile getiriyor.
Erdoğan, faizlerin düşük tutulmasıyla enflasyonla mücadele edilebileceği görüşünde.
TCMB başkanlığına atanan Kavcıoğlu da geçen ay Yeni Şafak gazetesine yazdığı makalesinde yüksek faizlerin dolaylı yoldan yüksek enflasyona yol açtığını aktarmıştı.
Ancak ekonomistler, faizin yüksek tutulmasının enflasyonla mücadelede en önemli araçlardan olduğunu vurguluyor.
Koç Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Selva Demiralp, en son BBC Türkçe için yazdığı makalesinde, "Faizin düşmesinin bir ön koşulu var; o da enflasyonu düşürmek. Enflasyon düşmeden faiz düşürmek geri teper. Ekonomiyi canlandırmak şöyle dursun, daha çok kırılganlık yaratır" ifadelerini kullandı.
Bu yüzden Kavcıoğlu'nun nasıl bir para politikası izleyeceği ve faiz konusunda nasıl bir tutum takınacağı piyasalar tarafından merakla bekleniyor.
TÜİK'in açıkladığı son verilere göre şubat ayında enflasyon yüzde 15,61 olarak gerçekleşti.
"Uzun ve karanlık bir pazartesi günü olacak"
Reuters'a konuşan analistler, Ağbal'ın 7 Kasım'da görevinin başına gelmesinin ardından daha ortodoks bir tavır takınarak politikayı düzeltmeye başladığını vurguladı.
Reuters'a konuşan bir fon yöneticisi, "Uzun ve karanlık bir pazartesi günü olacak" yorumunda bulundu.
Guardian gazetesine konuşan yerel bankada çalışan bir borsacı, Kavcıoğlu'nun nisan ayındaki Para Politikası Kurulu toplantısından önce faizleri indirmesinin beklenebileceğini aktardı.
Gazeteye göre Capital Economics'ten analist Jason Tuvey ise piyasa notunda, "Türkiye'nin karmaşık bir ödemeler dengesi krizine doğru ilerlemesi şimdi yüksek bir ihtimal olarak görülüyor" dedi.
Ağbal'ın göreve gelmesinden beri Türk Lirası yüzde 15 değer kazanarak dolar karşısındaki kayıplarının bir kısmını toparlamıştı.
"Piyasada şok etkisi yarattı"
Dünya Gazetesi Yazarı Tuğrul Belli, gazetenin konuyla ilgili haberinde, dolar/TL'nin ilk başta 7,80'i görebileceğini aktardı:
"Sonuç olarak yüzde 19'luk faiz gerçeği varken ne kadar satış gelir, nerede bir dengelenme olur izleyip göreceğiz. Yukarı yönlü hareketin devamı tarihi zirve olan 8,5'ler civarında gerçekleşebilir. Piyasaları yatıştırıcı ve güven verici mesajlar verdiği takdirde TL üzerindeki olası baskı azalacaktır."
Dünya gazetesine konuşan Marbaş Menkul Değerler Genel Müdür Yardımcısı Soner Kuru, bu beklenmedik görevden almanın piyasada şok etkisi yarattığını aktardı:
"Henüz kararın alınma gerekçesiyle ilgili bir açıklama yok. Ancak bunun yeni yönetimin sıkı para politikaları noktasındaki şahin duruşu nedeni ile olabileceğini düşünüyoruz. Kararla ilgili bir açıklama gelirse oluşan belirsizlik bir parça dağılabilir. Tüm bu çerçevede hafta açılışında kurda yukarı yönlü ve dalgalı bir hareket beklemekteyiz.
"Şimdilik yeni yönetimin eski yönetim kadar 'sıkı duruş' sergilemeyeceğini düşünüyoruz. Bunun kurda orta uzun vadede yukarı yönlü etki yaratması muhtemel."