Enflasyon beklentisini 1,3 puan yükselten Merkez Bankası'ndan faiz arttırma sinyali
Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı yıl sonu enflasyon beklentisini 1,3 puan yukarı çekildiğini açıkladı. Yurt içinde ve dışında yaşanan gelişmeler nedeniyle enflasyon güncellemesi yaptıklarını belirten Başçı yüzde 5,2 olarak açıklanan enflasyon beklentisini yüzde 6,6’ya çekti.
Döviz satışları faizle desteklenmesinin daha etkili olacağını savunan Başçı ''döviz rezervlerin hızlı bir şekilde azalmasının başka olumsuz yan etkisi de olacaktır. Şu anda artık faiz silahını da devreye almak gerekiyor'' dedi.
Başçı, son dönemde altın ticaretinde geçici oynaklığı dışladığımızda cari açıkta iyileşme eğilimi olduğunu kaydetti.
2013 yılında gıda enfasyonun beklentilerinin üzerinde gerçekleşmesi nedeniyle enflasyon beklentisini tutturamadıkları belirten Başçı’nın açıkladığı Enflasyon Raporu’nun satır başları şöyle:
''Önümüzdeki dönemde küresel ekonomideki toparlanmaya dair riskler devam ediyor. 2013 yılının son çeyreğinde gıda enflasyonunun yüksek seyretmesi nedeniyle enflasyon beklentimizin üzerinde gerçekleşti.
Küresel gelişmeler yurtiçi gelişmeler ile birleşince enflasyonda güncelleme yaptık. Para politikasındaki temkinli duruşumuzu güçlendirdik.
Yakın dönemde Türkiye benzeri ülkelerden ayrıştı. Döviz kuru daha çok değer kaybetti. Döviz kurunda değer kayıplarının enflasyon üzerinde ek baskı oluşturma etkisi bulunuyor. Ancak talep koşulları da aşağı yönlü baskı yapıyor.
Son dönemde yaşadığımız süreç para politikasının göreli olarak daha esnek bir yapıya sahip olunmasını gerekli kılıyor. Şu anda kısa vadeli faizler ile uzun vadeli faizler birbirine yakın seyrediyor. Son dönemde piyasa faiz oranlarında artışa paralel olarak bankacılık fonlama maliyeti de arttı. Risklerin artması hem kredi talebini gem de kredi arzını etkiliyor. Yüzde 15'e doğru kademeli olarak inen bir kredi büyümesi görüyoruz. Ocak ayında reel kur endeksinin 100'ün hafif üzerinde olacağını tahmin ediyoruz. 2014 yılsonu gıda fiyat artış oranı varsayımımız yüzde 8 düzeyine çektik. Bunun enflasyona etkisi 0,3 puan yukarı yönlü oldu.
Son dönemde altın ticaretinde geçici oynaklığı dışladığımızda cari açıkta iyileşme eğilimi var.
İlk çeyrekte özel kesim talebinin gerileyeceğini öngörüyoruz. Önümüzdeki dönemde ihracatta kısmi bir hızlanma bekliyoruz. Toplam talebin enflasyonu düşürücü yönde etkileyeceğini esas aldık.''
2014 enflasyon tahmini yüzde 1.3 yukarı çekildi
2014 sonunda enflasyonun yüzde 70 olasılıkla orta nokta yüzde 6.6 olmak üzere yüzde 5.2 ile yüzde 8 gerçekleşmesini tahmin ediyoruz.
2015 sonunda enflasyonun orta nokta yüzde 5 olmak üzere yüzde 3.1 ile yüzde 6.9 aralığında gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz. Orta vadede enflasyonun yüzde 5 seviyesinde istikrara kavuşmasını bekliyoruz
2014 yılsonu enflasyon tahminimizi yüzde 1.3 puan yukarı yönlü güncelledik. Orta vadeli hedefimiz olan yüzde 5 enflasyona ulaşmak için elimizdeki tüm enstrümanları kullana bileceğimizden şüpheniz olmasın.
Ara PPK toplantısı yapmamızın amacı fiyatlama davranışındaki bozulmayı engelleyerek fiyat istikrarına yönelik adımları atmak olacak.
Faiz silahı gerekir
17 Aralık'a kadar döviz kurlarında 1.92 TL seviyesinden uzak değildik. Ancak yaşanan gelişmeler sonrası kur yükseldi. Ara PPK kurul toplantısını yaşadık. 2006 yılında iki ara toplantı yaptık. Erken harekete geçmenin faydalı olacağı durumlarında yapılıyor.
Şimdiye kadar MB zor dönemlerde nasıl tedbirler aldıysa yine alacaktır. Şartlar çok hızlı değişiyor. Enflasyon beklentimizi gerçekleştireceğiz. 2 yıl yeterli bir süredir.
MB Bağımsızlığında çok güzel bir model var. Bir kuruma yetki veriyorsanız, sorumluluk da vermelisiniz. Bağımsız kurumlar olarak kamuoyunun sürekli göz önündeyiz. Eleştiriler doğaldır. Enflasyon hedeften saparsa kanun maddesi var hükümete kamuoyuna açık mektubu yazıyoruz. Bu öğlen saat 2'de bu mektubu kamuoyuna paylaşacağız. Yeni Zelanda'da iki yıl arka arkaya hedef tutmazsa hükümet görevden alabilir maddesi var.
Döviz satışları faizle desteklenirse daha etkili olabilir. Rezervlerin hızlı bir şekilde azalmasının başka olumsuz yan etkisi de olacaktır. Şu anda artık faiz silahını da devreye almak gerekiyor. Şubat ayında cari açıkta iyileşme ve faiz silahın kullanımıyla döviz satışları düşebilir.
Erdem Başçı açıkladığı raporun ardında basın mensuplarının sorularını yanıtladı. Soru-cevap kısmı şöyle:
'Merkez Bankası bağımsız olarak hareket eder'
Ne tür politika araçları kullanacaksınız? Bize göstermediğiniz araçlar var mı?
Belirsizlik durumda piyasalar en kötüyü fiyatlar ama biz kendimizden eminiz. MB kanunda verilmiş görevini bağımsız şekilde yürütüyor. Türkiye'de durum ABD ve Avrupa'dan farklı. Siyasetçiler Merkez Bankası'nın kararlarını eleştirilebiliyor. Türkiye'de böyle bir durum var. Bu Merkez Bankası'nın bağımsızlığını daha da güçlendirir. Türkiye'deki kültür açısından çok fazla sorun yok. Ancak uluslararası basında Türkiye çok konuşulur duruma geldi. MB'nin bağımsızlığı ile ilgili maalesef olumsuz bir algı çıktı. Uluslararası yatırımcılar arasından bu algı problemi yaşıyor. Merkez Bankası bağımsız şekilde ekonomik verilere bakrak geleceğe yönelik tahminlerde bulunarak kararını verir, bunun güvencesini veriyoruz.
Daha önce sert fiyat hareketleri olduğunda Merkez Bankası gerekli hamleleri yaptı. Kalıcı faiz artışını da geçici artışı da gerçekleştirdi. Bu enstrümanların belirli rolü var. 2006 türbülansında bunun ikisini birden yaparak ani ve sert değer kazancı yaratmıştı. Önemli bir sıkılaşmaya gitmiştik ve başarılı olmuştu. 2009 Lehman krizinde de bütün dünyada çok sert döviz kurları değer kaybı yaşandı. Merkez Bankası o zaman faiz indirdi. Yatırımcılardan ciddi şekilde eleştiri almıştık. Biz bu kararları enflasyon hedeflemesi için alıyoruz. Petrolde, emtiada çok sert düşüş yaşanmıştı.
Üçüncü örnek 2011'de Euro bölgesi borç kriziydi. Geçici ek parasal sıkılaştırmalar kullandık. Sadece likidite yönünde sıkılaştırmalar yaptık. Çünkü geçici nitelikte bir şoktu. Avrupa Merkez Bankası'nın adımlarıyla durum normale döndükten sonra geçici politikamızı normale döndük.
Bu örnekler elimizdeki araçları gösteriyor. Akşamki toplantı için ipucu vermeyeyim. Akşamı bekleyelim.
Geçen hafta tanıttığınız ek parasal sıkılaştırma günlerinde yüzde 9 faiz oranını açıklayabilir misiniz?
Kalıcı bir şekilde ve yavaş şekilde politika faizini değiştirdiğiniz zaman getiri eğrisini yukarı doğru kaydırıyorsunuz. Bu sıkılaşma demektir. Geçici sıkılaşmanın iki etkeni olduğunu düşünüyoruz.
Birincisi döviz kurunda stabilize edici etkisi var. Yerli paraya değer kazandırabiliyor. Bunu kalıcı faiz ile yapamazsınız. İkinci faydası krediler üzerinde. Kredi büyümesini yavaşlatıcı yönde etkisi var. M2 parasal arzı ve kredi büyümesi üzerinde yavaşlatması söz konusu. O dönemde geçici sıkılaştırmanın faydalarını gördük. Belirsizliklerin yüksek olduğu dönemde likidite politikasının faydalı olduğunu düşünüyoruz.
Fonlamanın çok önemli kısmını yüzde 7,75'ten yapıyoruz. Pazartesi günü yüzde 9'dan fonlama yaptık. Bu ilk defa görülmüş oldu. Merkez Bankası'nın faizleri neyse o olur. Kotasyonları biz belirliyoruz. Geçici bir faiz artırımıdır. Bizim üstte bir limitimiz daha var. Geç likidite penceresinde yüzde 10,25'e kadar çıkabiliyoruz. Bu oranları kurul toplantısında tartışacağız. Likidite sıkılaşmasından çok daha şeffaf bir yöntemdir.
Para Politikası'nı basitleştirip daha net mesajlar verecek misiniz? Özellikle FED'in tahvil alımı azaltımına başladığı bu dönemde? Tek bir faiz oranı uygulayabilir misiniz örneğin?
Politika normalleşmesinden yatırımcıların anladığı 1 haftalık repo faizinin baz alınması. Normalleşme olarak bunu değerlendireceğiz. Önemli olan maliyettir. Gecelik ya da bir haftalık olması fark etmez.
Rezerv Opsiyon Mekanizması'nda değişikliğe gerek olduğunu düşünüyor musunuz?
Zorunlu karşılıklarda Aralık'taki toplantıda değişiklik öngörmemiştik. Döviz satışlarını anlatırken Merkez Bankası'ndan sistemin borçlanma ihtiyacı arttırdığını ve sıkılaştırma olduğunu söylemiştik. Orada yeteri kadar bir noktaya gelindiğinde başka araçlar da devreye girebilir.
TÜSİAD enflasyon beklentisini 7,5 olarak açıklamıştı
TÜSİAD Başkanı Muharrem Yılmaz, Taha Akyol’un CNN Türk’te yayınlanan ‘’eğrisi doğrusu’’ programında enflasyon tahminlerinin merkez bankasının aksine yüzde 7,5 olarak açıklamıştı.