Merkez Bankası 'stagflasyon' uyarısı yaparak faizleri artırdı
T24
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), “hem iç talepte yavaşlama olduğuna, hem de fiyat artışlarının döviz kurundaki yükselişin etkisiyle genele yayıldığına” dikkat çekerek, “stagflasyon/durgunluk içinde enflasyon” anlamına gelen bu açıklama eşliğinde faizleri artırdı.
TIKLAYIN - Stagflasyon nedir?
TCMB Para Politikası Kurulu (PPK), bugünkü toplantısında aldığı kararları açıkladı. Politika faizi olan bir hafta vadeli repo faizi yüzde 17.75'ten yüzde 24'e yükseltti. Böylece faizde 625 baz puan artış yapılmış oldu.
TIKLAYIN - Ekonomistler Merkez Bankası'nın faiz kararını nasıl yorumladı?
Ağustos ayında enflasyon yüzde 17,90'a kadar yükselmiş ve 14 yılın en yükseğini görmüştü. Böylece Merkez Bankası'nın politika faizi Şubat 2004'ten bu yana en yüksek seviyesine çıkmış oldu.
TIKLAYIN - Bloomberg: Merkez Bankası, bağımsızlığını savundu
TIKLAYIN - TCMB'nin kararı sonrası dolarda durum ne?
PPK’nın açıklaması şöyle:
"Para Politikası Kurulu (Kurul), politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının yüzde 17,75’ten yüzde 24’e yükseltilmesine karar vermiştir.
Son dönemde açıklanan veriler iktisadi faaliyette dengelenme eğiliminin belirginleştiğine işaret etmektedir. Dış talep gücünü korumakla birlikte iç talepteki yavaşlama hızlanmaktadır.
Yakın dönemde enflasyon görünümüne ilişkin gelişmeler fiyat istikrarı açısından önemli risklere işaret etmiştir. Döviz kurundaki hareketlerin de etkisiyle fiyat artışlarının alt kalemler bazında genele yayılan bir nitelik gösterdiği dikkat çekmektedir. İç talep koşullarındaki zayıflamaya rağmen fiyatlama davranışlarında gözlenen bozulma enflasyon görünümüne dair yukarı yönlü risk oluşturmaya devam etmektedir. Bu çerçevede kurul, fiyat istikrarını desteklemek amacıyla güçlü bir parasal sıkılaştırma gerçekleştirilmesine karar vermiştir.
Merkez Bankası fiyat istikrarı temel amacı doğrultusunda elindeki bütün araçları kullanmaya devam edecektir. Enflasyon görünümünde belirgin bir iyileşme sağlanana kadar para politikasındaki sıkı duruş kararlılıkla sürdürülecektir. Enflasyon beklentileri, fiyatlama davranışları, para politikası kararlarının gecikmeli etkileri, maliye politikasının dengelenme sürecine vereceği katkı ve enflasyonu etkileyen diğer unsurlardaki gelişmeler yakından izlenerek ihtiyaç duyulması halinde ilave parasal sıkılaştırma yapılabilecektir.
Açıklanacak her türlü yeni verinin ve haberin Kurul’un geleceğe yönelik politika duruşunu değiştirmesine neden olabileceği önemle vurgulanmalıdır."
TIKLAYIN - Merkez Bankası'nın faiz kararı sonrası altın fiyatlarında son durum
Erdoğan’ın faiz hassasiyeti
Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Tayyip Erdoğan, TCMB’nin PPK toplantısından saatlerde önce yaptığı konuşmada bazı eleştirilerini dile getirmişti. Erdoğan, faiz hassasiyetinin devam ettiğini bildirerek "Merkez Bankası bağımsız ya dolayısıyla o kendi kararını kendi alır, ayrı. Yüzde 50'lere varan faiz oranları isteniyor. Bu gerçek ortadayken faiz denilen bu sömürü aracını kullanmaya asla aracı olamayız, vesile olamayız” ifadesini kullanmıştı. Erdoğan’ın bu konuşmasının ardından sabah saatlerinde 6.34 seviyesini gören dolar/TL kuru, 6.55’e yükselmişti.
24 Temmuz’da sabit tutmuştu
PPK, 24 Temmuz'daki toplantısında faizleri değiştirmeme kararı almıştı. PPK, politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını yüzde 17,75 düzeyinde sabit tutmuştu. Ancak piyasa oyuncuları ve ekonomistler faiz artışı bekledikleri için bu kararı sürpriz olarak değerlendirmişti. Merkez Bankası Haziran ayındaki toplantıda ise gecelik borç verme faizini yüzde 18,75'ten yüzde 19,25'e çıkarmıştı.
"Temel amaç fiyat istikrarı"
TCMB, en son olarak yaptığı açıklamada enflasyon ile ilgili gelişmelerin fiyat istikrarı açısından önemli risklere işaret ettiğini belirtti.
"Merkez Bankası fiyat istikrarını desteklemek amacıyla gerekli tepkiyi verecektir" denilen açıklamada şu ifade kullanılmıştı:
"Daha önce yapılan iletişimle de uyumlu olmak üzere, son gelişmeler dikkate alınarak Eylül ayı Para Politikası Kurulu toplantısında parasal duruş yeniden şekillendirilecektir. Merkez Bankası fiyat istikrarı temel amacı doğrultusunda elindeki bütün araçları kullanmaya devam edecektir."
Merkez Bankası'nın bu açıklaması, bugünkü toplantıda faizleri artıracağına dair beklenti oluşturmuştu.
TL'deki değer kaybı ve enflasyon
Enflasyon, Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) açıkladığı verilere göre yıllık olarak Ağustos ayında yüzde 17,90'a çıktı.
Bu son 14 yılın yeni zirvesi anlamına geliyor. Bu verilerle Türkiye en yüksek enflasyona sahip gelişen ülkeler arasında Arjantin'in ardından ikinci sırada kalmaya devam etti. Merkez Bankası'nın yılsonu enflasyon hedefi ise hâlâ yüzde 5 seviyesinde bulunuyor. TL'deki değer kaybı enflasyondaki artışın başlıca nedeni olarak görülüyor. Türk Lirası'nın, yılın başından beri dolara karşı değer kaybı yüzde 40'ı buldu.
Reuters anketi
Reuters anketine göre TCMB'nin Eylül ayı PPK toplantısında politika faizi olan bir hafta vadeli repo faizini 200 ile 725 baz puan arasında değişen bir oranda artırması bekleniyordu.
Reuters'ın 11 kurumun katılımı ile yaptığı ankette tahminler geniş bir bantta değişiklik gösterirken, beklentilerin yoğunlaştığı bir oran bulunmuyordu.
Buna göre bir katılımcı Eylül'de 225 baz puan, iki katılımcı 300 baz puan, bir katılımcı 325 baz puan, iki katılımcı 425 baz puan, iki katılımcı 500 baz puan, bir katılımcı 575 baz puan, bir katılımcı 650 baz puan, bir katılımcı ise 725 baz puan artış bekliyordu.