Merkez Bankası Ağustos ayı fiyat gelişmeleri raporunu yayınladı. Raporda Ağustos ayında enflasyonda yaşanan artışın nedenleri incelendi. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Ağustos ayında tüketici fiyatlarının yüzde 1,12, yıllık enflasyonun 19,25 arttığını duyurmuştu. Merkez Bankası, bu gelişmede, gıda fiyatlarındaki artış eğiliminin belirleyici olduğunu belirtti. Gıda enflasyonundaki yükselişte taze meyve ve sebze fiyatlarının etkisinin belirgin olduğu; tarımsal kuraklığın tüketici gıda fiyatlarını olumsuz yönde etkilediği kaydedildi.
Gıda ve alkolsüz içecek fiyatlarının Ağustos ayında yüzde 3,18 oranında arttığına dikkat çekilen raporda, “Bu gelişmede hem işlenmemiş hem de işlenmiş gıda gruplarının etkisi hissedilirken, işlenmemiş gıda grubunun katkısı oldukça belirgin olmuştur” denildi.
Raporda, işlenmemiş gıda grubunda mevsimsellikten arındırılmış verilerin taze meyve ve sebze fiyatlarında aylık bazda güçlü artışa işaret ettiği ve grup yıllık enflasyonun yüzde 40,38’e ulaştığı vurgulandı.
Raporda işlenmemiş gıda fiyatlarındaki artışla ilgili şu ifadelere yer verildi:
“Aylık fiyat artışı yüzde 2,19 olarak gerçekleşen işlenmiş gıda grubunda genele yayılan artışlar görülmüş; ekmek-tahıllar, peynir ve diğer süt ürünleri, kahve-çay-kakao ve konserve işlenmiş sebze fiyatları öne çıkan alt gruplar olmuştur. Bu gelişmelerle taze meyve-sebze enflasyonu keskin bir şekilde artarken, meyve-sebze dışı gıda grubunda yıllık enflasyon yüzde 26,84 seviyesine yükselmiştir. Özetle, uluslararası gıda ve tarımsal emtia fiyatlarındaki artışlar, birikimli kur etkileri ve tarımsal kuraklığa bağlı etkilerle belirli ürünlerdeki arz sıkıntılarının etkili olduğu gıda grubunda, normalleşme ile birlikte canlanan talebin de etkisiyle, son üç ayda kayda değer bir hızlanma gözlenmiştir.”
Otomotivde matrah etkisi
Merkez Bankası’nın raporunda dayanıklı tüketim mallarındaki fiyat artışlarının ise sınırlı kaldığı ifade edildi. Raporda şu değerlendirmeler yer aldı:
“Türk lirasında yakın dönemdeki görünüm ve otomobillerdeki ÖTV matrah artırımı düzenlemesine bağlı olarak dayanıklı tüketim malı fiyatları ılımlı bir seyir izlemiş, bu gelişmenin yansıması ile temel mallarda yıllık enflasyon gerilemiştir. Hizmet yıllık enflasyonu ise lokanta-otel grubunun öncülüğünde sınırlı bir oranda yükselmiştir. Ağustos ayında uluslararası petrol fiyatları gerilerken, başta tarımsal ürünler olmak üzere enerji dışı emtia fiyatları tekrar yükselmiştir. Bu doğrultuda, Türk lirasındaki kısmi değerlenmeye karşın, üretici fiyatlarındaki aylık artış eğilimi ara malları ile elektrik ve doğalgaz gibi enerji kalemlerindeki gelişmelere bağlı olarak devam etmiştir. Bu görünüm altında, B ve C göstergelerinin yıllık enflasyonları gerilerken, göstergelerin yakın dönem eğilimlerindeki yüksek seviyeler korunmuştur.”