Merkez Bankası, zorunlu karşılık düzenlemesinde değişikliğe gitti
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, fiyat istikrarı temel amacı doğrultusunda finansal istikrarın desteklenmesi ve liralaşmanın teşvik edilmesi kapsamında “makroihtiyati politika setini güçlendirdiğini” belirterek zorunlu karşılık düzenlemesinde değişikliğe gittiğini duyurdu.
Bankalar ile finansman şirketleri, bazı kredi türleri hariç, Türk lirası cinsinden ticari nitelikteki nakdi kredileri zorunlu karşılığa tabi tutuldu.
Ayrıca Merkez Bankası, yabancı para mevduat/katılım fonu zorunlu karşılık oranlarının gerçek kişi dönüşüm oranına göre farklılaştırılmasına; bu çerçevede dönüşüm oranı yüzde 5’in altında kalan bankalara ilave 500 baz puan; yüzde 5 ile yüzde 10 arasında olan bankalara ilave 300 baz puan zorunlu karşılık uygulanmasına karar verdi.
Kur korumalı mevduata dönüşümü yavaş olan bankalar da ilave zorunlu karşılık ayıracak.
Merkez Bankası’nın açıklaması şöyle:
Bankaların ve diğer mali kuruluşların bilanço içi veya bilanço dışı uygun görülen kalemlerine zorunlu karşılık getirmek, 1211 sayılı Merkez Bankası Kanunu’nun 4’üncü maddesinde belirtilen Merkez Bankasının temel görevlerindendir. Bilançoların yükümlülük tarafına uygulanmakta olan zorunlu karşılıklar, yapılan düzenleme ile makro ihtiyati politika setini güçlendirmek amacıyla bilançoların varlık tarafına da uygulanmaya başlanmaktadır.
Bu kapsamda, bankalar ile finansman şirketlerinin aşağıdaki kredi türleri hariç olmak üzere Türk lirası cinsinden ticari nitelikteki nakdi kredileri zorunlu karşılığa tabi tutulmuştur.
- KOBİ tanımına giren işletmelere kullandırılan krediler
- Esnaf kredileri
- İhracat ve yatırım kredileri
- Tarımsal krediler
- 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ekindeki (I), (II), (III) ve (IV) sayılı cetvellerde yer alan kurum ve kuruluşlar ile kamu iktisadi teşebbüsleri ve bunların müessese, bağlı ortaklık ve iştiraklerine kullandırılan krediler
- Kurumsal kredi kartları
- Mali kuruluşlara kullandırılan krediler
Bu çerçevede;
- 1 Nisan 2022 tarihinden itibaren dörder haftalık dönemlerde kullandırılan ticari kredilerin %10’u oranında zorunlu karşılığın aynı sürelerde tesis edilmesine
- 31 Mayıs 2022 tarihi itibarıyla 31 Aralık 2021 tarihine göre kredi büyüme oranı yüzde 20’nin üzerinde olan bankaların, 31 Mart 2022 ve 31 Aralık 2021 tarihlerinde mevcut kredi bakiyeleri arasındaki farkın yüzde 20’si oranında zorunlu karşılığı 6 ay boyunca tesis etmesine
karar verilmiştir.
Ayrıca, yabancı para mevduat/katılım fonu zorunlu karşılık oranlarının gerçek kişi dönüşüm oranına göre farklılaştırılmasına, bu çerçevede dönüşüm oranı;
- Yüzde 5’in altında kalan bankalara ilave 500 baz puan
- Yüzde 5 ile yüzde 10 arasında olan bankalara ilave 300 baz puan
zorunlu karşılık uygulanmasına karar verilmiştir. Bu uygulama, tesisi 10 Haziran 2022 tarihinde başlayacak olan 27 Mayıs 2022 tarihli hesaplama döneminden itibaren geçerli olacaktır.
Diğer yandan, finansman şirketlerinin yüzde sıfır olan zorunlu karşılık oranları bankalar ile aynı seviyeye getirilmiş, yurt içi bankalara olan yükümlülükleri zorunlu karşılık kapsamında alınmıştır. Bu değişiklik, tesisi 13 Mayıs 2022 tarihinde başlayacak olan 29 Nisan 2022 tarihli hesaplama döneminden itibaren geçerli olacaktır.