Mersin Akkuyu'da nükleer reaktör temel atma töreni öncesi AYM, nükleer düzenleme kurumu KHK'sını iptal etti
Mersin Akkuyu Nükleer Santrali'nin 3. reaktörünün temeli yarın atılacak. Anayasa Mahkemesi (AYM), temel atma törenine bir gün kala Nükleer Düzenleme Kurumu’nu kuruluşunu düzenleyen kanun hükmünde kararnameyi (KHK) iptal etti. Buna göre, hükümetin yeni bir yasal düzenleme yapması gerekiyor.
CHP iptal için başvurmuştu
CHP, düzenlemenin iptali istemiyle Anayasa Mahkemesi’ne başvurmuştu.
AYM iptal etti
Habertürk'te yer alan habere göre, başvuruyu değerlendiren Yüksek Mahkeme, düzenlemenin iptaline karar verdi. İptal kararında, KHK’ların konu, amaç, kapsam ve ilkeleri yönünden hem dayandıkları yetki kanununa hem de Anayasa’ya uygun olmak zorunda olduğu bildirildi. Yüksek Mahkeme, Nükleer Düzenleme Kurumu’nun kuruluşunu düzenleyen 702 sayılı KHK’nın, KHK çıkarılmasına ilişkin yetki kanuna aykırı olduğunu belirtti. Yasa kapsamında; ancak anayasa değişikliklerine uyum sağlanması amacıyla KHK çıkarılabileceği, ama 702 sayılı KHK ile yeni bir kurum ihdas edilerek, bu amacın dışına çıkıldığını vurguladı.
AYM kararın gerekçesinde özetle şu tespitlere yer verildi:
KHK yetkisi
Dava konusu KHK 7142 sayılı Yetki Kanunu’na dayanılarak çıkarılan KHK’lardandır. KHK’lar konu, amaç, kapsam ve ilkeleri yönünden hem dayandıkları yetki kanununa hem de Anayasa’ya uygun olmak zorundadır. Anayasa’nın mülga 91. maddesinde kimi konuların KHK’larla düzenlenmesi yasaklanmıştır. Bu kural uyarınca TBMM, Bakanlar Kuruluna ancak KHK ile düzenlenmesi yasaklanmış alana girmeyen konularda KHK çıkarma yetkisi verebilir.
Amaç anayasa değişikliklerine uyum
Kanun’un 1. maddesi uyarınca Anayasa’da yapılan değişikliklere uyum sağlamak amacıyla çeşitli kanun ve KHK’larda değişiklik yapılması hususunda düzenlemelerde bulunma yetkisi, mevcut kurallarda değişiklik yapılmasının yanında mevcut kuralların yürürlükten kaldırılması ve yürürlükten kaldırılan kurallar yerine yeni kuralların düzenlenmesi yetkisini de kapsamaktadır. Düzenleme yetkisine dayanılarak çıkarılan bu kuralların 7142 sayılı Kanun kapsamında değerlendirilebilmesi, bu kuralların Anayasa’da yapılan değişikliklere uyum sağlama amacı taşımasına bağlıdır.
KHK çıkarma yetkisi kapsamında değil
NDK’nın kurulması şeklindeki amacın Anayasa’da yapılan değişikliklere uyum sağlanması kapsamında değerlendirilemeyeceği açıktır. Nükleer enerji ve iyonlaştırıcı radyasyon faaliyetlerine ilişkin konular ile bu alanda yetkili bir kurum kurulması 7142 sayılı Kanun’un 1. maddesinde belirtilen Anayasa’da yapılan değişikliklere uyum sağlamak amacı kapsamında değildir. Dolayısıyla dava konusu KHK kuralları Anayasa’nın mülga 91. maddesi uyarınca verilen KHK çıkarma yetkisinin amaç ve kapsamı içinde değerlendirilemez. Anayasa Mahkemesi açıklanan nedenlerle kuralların Anayasa’ya aykırı olduğuna ve iptaline; KHK’nın 7164 sayılı Kanun’la değiştirilen ve eklenen kurallarının da 6216 sayılı Kanun’un 43. maddesi gereğince iptaline karar vermiştir.
Devam eden yatırımlar etkilenecek mi?
Peki bundan sonra ne olacak? Halen devam eden nükleer santral yatırımları bu karardan etkilenecek mi? Yüksek Mahkeme, KHK’nın tümünün iptal edilmesi nedeniyle doğacak hukuksal boşluğu kamu yararını ihlâl edecek nitelikte gördüğünden iptal hükümlerinin, kararın bir yıl sonra yürürlüğe girmesini kararlaştırdı. Bu nedenle Nükleer Düzenleme Kurumu en az bir yıl daha faaliyetini sürdürecek ve aldığı tüm kararlar bir yıl daha geçerli olacak. Kurum 1 yıllık sürede yeni kararlar da alabilecek.
Yeni yasa hazırlanıyor
Hükümet 9 Mart 2022 yılına kadar Nükleer Düzenleme Kurumu’nun kuruluşuna dair yeni bir düzenleme yapacak. HABERTÜRK’ün edindiği bilgilere göre; o çalışma bir süredir zaten yürütülüyor. Çalışmanın kısa bir süre içerisinde tamamlanması ve Meclis’e sevk edilmesi bekleniyor.
Akkuyu da etkilenmeyecek
Türkiye'nin ilk nükleer güç santrali olacak Akkuyu Nükleer Güç Santrali'nin 3. reaktörünün temel atma töreni yarın gerçekleştirilecek. NDK’nın kararları halen geçerli olduğu için Akkuyu Nükleer Santrali yatırımında herhangi bir olumsuzluk yaşanmayacak.