“Miçotakis’in bölgesel haklar konusundaki duruşu Ankara-Atina arasında tansiyonu artırabilir”

T24 | Metin Kaan Kurtuluş

Yunanistan’da, babası da eski bir başbakan olan Kiriakos Miçotakis, başbakanlık koltuğunu Aleksis Çipras’tan devraldı. Çipras’ın liderlik ettiği SYRIZA hükümeti bir süredir zor günler geçirirken Avrupa Parlamentosu seçimlerinde alınan kötü sonuçlar son darbe oldu ve Yunan halkı pazar günü beklediğinden erken bir şekilde sandığa gitti. Çipras, özellikle başbakanlığının son döneminde Doğu Akdeniz ve Ege Denizi’ndeki adalar konusunda Türkiye’ye karşı sert bir politika izledi. T24, Miçotakis’in liderlik edeceği Yeni Demokrasi hükümetinin Türkiye’ye karşı nasıl bir politika izleyeceğini Ankara- Atina ve Lefkoşa üçgenindeki ilişkilere hakim bir isim olan IES Avrupa Birliği Merkezi kıdemli eğitim görevlisi Dr. İannis Carras’a sordu.

Carras, Miçotakis’in “ekonomiyi düzeltmesi” için seçildiğini anımsatarak “Türkiye’nin Yunanistan’ın en önemli ticaret partnerlerinden biri” olduğunun altını çizdi ve bu yüzden gelişmiş bir ilişkiden iki ülkenin de faydalanacağını ifade etti. SYRIZA ile Yeni Demokrasi’nin Türkiye ile ilgili birçok konuda fikir birliğinde olduğunu ifade eden Yunan akademisyen, Miçotakis’in Ege’deki adalar konusunda seleflerinin politikalarını takip edeceğini düşündüğünü aktardı. Carras, hem Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, hem de Miçotakis’in milliyetçi oylara ihtiyacı olduğunu belirterek Doğu Akdeniz ve Ege’de bölgesel haklar konusundaki tartışmaların süreceğini söyledi.

Dr. Carras’ın T24’ün sorularına verdiği cevaplar şöyle:                            

Kiriakos Miçotakis Yunanistan’ın yeni başbakanı oldu. Sizce Türkiye’ye yönelik ne tür politikalar izleyecek?

 Bence bu Türkiye’nin Yunanistan’a yönelik ne tür politikalar izleyeceğine bağlı. Miçotakis, Yunanistan’ın ekonomisini düzeltmesi için seçildi ve Türkiye Yunanistan’ın en önemli ticaret partnerlerinden biri. Bu ekonomik gerekçeler sebebiyle iki taraf için de daha iyi ilişkiler önemli. Ancak iki ülkenin duruşunu düşününce doğalgaz ve coğrafi haklar konusunda iki ülkenin yaşadığı fikir ayrılıklarının problem yaratma ihtimali oluşuyor. Ayrıca Yeni Demokrasi’nin de Erdoğan’ın da kazanmak istediği milliyetçi seçmenler var.

Yani Ankara ile daha iyi bir ilişki kurmak Miçotakis’in gündeminin üst sıralarında olacak diyebilir miyiz?

Evet, ama ihtiyatlı bir şekilde.

Çipras’ın Türkiye’ye karşı tutumu başbakanlığının son dönemlerinde, özellikle Doğu Akdeniz’deki kaynakların çıkarılması tartışmasının ardından değişim gösterdi. Sizce yeni hükümetin Doğu Akdeniz’de oluşmakta olan kriz hakkındaki tutumu nasıl olacak?

Yeni hükümet dışişleri bakanlığını çok tecrübeli ve ihtiyatlı bir isim olan Nikos Dendias’a emanet etti. Bakan olarak sığınmacı krizi ile ilgilenme konusunda da tecrübesi var. Bence hükümet, Türkiye ile oluşacak herhangi bir anlaşmazlığın kontrolden çıkmaması için çok çaba sarf edecek ancak çıkan herhangi bir anlaşmazlığın uluslararası hukuk ve Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi temel alınarak çözülmesini isteyecek.

Yeni Demokrasi’nin Ege’deki paylaşılamayan adalar hakkındaki duruşu nasıl olacak?

Bu çok uzun süredir var olan bir tartışma. Ben Yeni Demokrasi’nin de bu konuda seleflerinin izlediği genel politikaları takip edeceğini düşünüyorum.

Kıbrıs uzun süredir iki ülke arasında süregelen bir problem ve Türkiye’nin AB yolculuğunda önünde duran sorunlardan biri. Sizce yeni hükümet Türkiye ile müzakere masasına dönecek mi?

Ben öyle düşünüyorum, ancak Yunanistan uzun süredir bu müzakerelerdeki başrolü Kıbrıs (GKRY) yönetimine bırakmak istiyor. Bence bu yüzden Miçotakis Anastasiadis’in aldığı bütün kararları destekleyecek.

Yeni Demokrasi hükümetinin Türkiye politikaları SYRIZA’nın politikalarından ne kadar farklı olacak?

Bence Türkiye ile ilişkiler konusundaki soru işaretlerinin birçoğu hakkında iki parti fikir birliği halinde. Bu fikir birliği içerisinde uluslararası hukuku vurgulamak, Türkiye’nin gerekli şartları yerine getirmesi durumunda AB üyeliğini desteklemek ve Ankara ile teması sürdürmek var. İki parti de uluslararası hukuk altında Yunanistan’ın bölgesel hakları konusunda dik durmaya ihtiyacı olduğunu vurguluyor. Bu, Ankara ile Atina arasında tansiyonun artmasına sebep olabilir. Kıbrıs ve Türkiye ile bağlantılarını düşününce belki bir SYRIZA hükümeti Kıbrıs konusunda uygun bir çözüm bulmaya öncelik verebilirdi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Miçotakis’i kutlayan ilk yabancı lider oldu. Sizce Ankara, Atina ile temiz bir sayfa açmak istiyor mu?

Öyle umut ediyorum.

Peki sizce SYRIZA ve Çipras’ın kaybetmesine ne sebep oldu?

İktidar olarak geçirdikleri beş yıl, beyin göçü, yorgunluk ve yeni fikirleri kalmaması. Prespa Anlaşması* ülkenin kuzeyinde oy kaybetmelerine sebep oldu. Ancak bu SYRIZA için bir felaket değil. Varoufakis’in partisinin oylarını da ekleyince aslında son 5 yılda oy kaybetmediler.

*Prespa anlaşması: Yunanistan'ın kuzey komşusu Makedonya Cumhuriyeti ile arasındaki 27 yıllık isim ihtilafını sonlandıran anlaşma.