Millet İttifakı’nda ortak liste sorunu: DEVA Partisi, 81 ilde kendi ismiyle seçime girmeyi tartışıyor
Ayşe Sayın
14 Mayıs’ta yapılacak seçimlerde, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nu ortak cumhurbaşkanı adayı göstermesinin ardından Millet İttifakı’nda ortak liste için çalışmalar sürüyor.
Kulislerde, İYİ Parti’nin sadece 9 ilde ortak listeye onay verdiği belirtiliyor. DEVA Partisi, Saadet Partisi (SP) Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu’nun gündeme getirdiği Gelecek Partisi ile birlikte üç partinin “ittifak içinde ittifak” formülüne karşı tutumunu sürdürüyor.
CHP ile İYİ Parti’nin mevcut hakları korunmak üzere, “ittifak sinerjisi ile kazanılması olası görülen milletvekili sayısının oransal olarak ittifak partilerine dağıtılmasını” savunan DEVA Partisi, ortak liste konusunda 1 Nisan’a kadar uzlaşma sağlanamazsa, Millet İttifakı içinde kalma koşuluyla 81 ilde kendi adayı ile seçime girme kararı açıklamayı planlıyor.
Millet İttifakı “cumhurbaşkanı adayı”, Cumhur İttifakı ise Yeniden Refah Partisi ile yaşanan “protokol krizini" aşarak, ittifak protokolleri ve cumhurbaşkanı adaylarını Yüksek Seçim Kurulu’na (YSK) bildirdi.
İktidar ve muhalefet bloğunu temsil eden iki büyük ittifakta, milletvekili listelerinin nasıl şekilleneceği, hangi illerde ortak liste ile seçime gidileceği konusu ise henüz netleşmedi.
Her iki ittifak da cumhurbaşkanlığını kazanmanın yanı sıra, sistemin kilitlenmemesi için parlamentoda çoğunluğu sağlayacak formüller üzerinde çalışıyor.
İttifakların parlamentoda çoğunluğu sağlamak için en az 301 milletvekili çıkarmaları gerek.
Hedefini Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem olarak açıklayan Millet İttifakı’nın anayasa değişikliği yapması için de en az 360 milletvekili çıkarması gerekiyor.
Ortak listede uzlaşma yok: İYİ Parti 9 seçim çevresine 'Evet' dedi
İttifakın en büyük partisi konumundaki CHP baştan beri, en fazla milletvekili çıkarılacak formülün ortak liste olduğunu savunuyor ve 6 siyasi partinin mümkün olan en fazla yerde ortak liste ile seçime girmesini savunuyor.
CHP, baraj altında görünen ittifak içinde yer alan siyasi partilerin bazı adaylarını kendi listelerinden aday gösterilmesine de kapalı değil.
81 ilde kendi isim ve listesiyle seçime girme hesabı yapan İYİ Parti’nin ise diğer ittifak partilerinden aday göstermeye karşı çıkarken, son derece sınırlı yerde ortak listeye “Evet" dediği öğrenildi.
Kulislere yansıyan bilgilere göre İYİ Parti; Çorum, Van, Adıyaman, Aksaray, Tunceli, Gümüşhane, Bayburt’un da aralarında yer aldığı 9 ilde “ortak liste”ye onay verdi.
CHP ise 5 milletvekilinin altında milletvekili çıkaracak olan 25 dolayındaki ilde seçime ortak liste ile ve güçlü olan partinin logosu altında girilmesi halinde, daha fazla milletvekili çıkarılabileceği hesabı yaptı.
CHP kaynakları, İYİ Parti’nin ortak listeye karşı tutumunu eleştirerek, “Parlamentoda çoğunluğu sağlamak için herkesin fedakarlık yapması gerektiğini” savunuyor.
CHP kulislerinde, doğru hazırlanmış ortak liste ile 30-40 dolayında fazla milletvekili çıkarılabileceği ifade ediliyor.
Karamollaoğlu’nun, 'Yüzde 99 uzlaşma' açıklamasına DEVA’dan itiraz
İttifak içinde anlaşma sağlanamayan bir başka formül ise “ittifak içinde ittifak.”
SP Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu, muhafazakar tabana hitap eden Gelecek Partisi ve DEVA Partisi’nin Millet İttifakı içinde kalarak bir partinin çatısı altında seçime girmesini istiyor.
Karamollaoğlu, partisinin sandık kurullarında üye bulundurma yetkisi olduğu için SP çatısı altında seçime girilmesini öneriyor.
Karamollaoğlu, geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada da üç partinin bu formül üzerinde “yüzde 99 uzlaştığını” savundu.
Gelecek Partisi bu formüle sıcak bakmasına karşın, DEVA Partisi baştan itibaren mesafeli duruyor.
'Ayrı grup hizip olur'
BBC Türkçe’ye konuşan bazı DEVA Partisi yöneticileri bu açıklamayı “fazla iyimser” olarak nitelendirirken, bazıları da tepkili:
“Temel Bey büyüğümüz, bir şey diyemeyiz. Ama gerçekten neden böyle bir açıklama yaptı bilemiyoruz. Biz daha fazla milletvekili çıkaracak formülden yanayız. Arkadaşlarımız şunu göremiyor, bir birlikteliğin içinde ayrı grup olursa, bu aslında normal şartlarda hizip olur. Deniliyor ki, blok oluşturalım. Zaten kocaman bir Millet İttifakı bloğu oluşturmuşuz.
"Seçim işbirliği, zeminde değil, rasyonel zeminde olmalı. Elbette üç parti işbirliği yapabilir, ama bazı yerlerde CHP ile işbirliği daha verimli sonuç doğurabilir. Onun için bıçakla keser gibi, şu partilerle işbirliği olsun yaklaşımı doğru değil.”
DEVA Partisi'ne göre “en fazla milletvekili” çıkarmanın formülü ise “CHP ve İYİ Parti’nin mevcut kazanımlarının korunarak, 6 siyasi partinin yaratacağı sinerji ile kazanılması olası milletvekilliklerinin oransal dağılımı" ile mümkün:
“O masaya bazı işleri eşit koşullarda yapacağız diye oturuldu. Kimsenin kazanımlarında da gözü yok. CHP’nin, İYİ Parti’nin daha öncesinde var olan milletvekili dağılımına saygı göstermek koşuluyla, masanın oluşturduğu sinerjiden kaynaklı olası kazanılacak milletvekillerinin oransal olarak paylaşılması gerekir.
"Yani şu anda CHP’nin 140 milletvekili varsa, ‘Onun beşini bize verin’ diyemeyiz. Ama cumhurbaşkanı adayı CHP’den olmuşsa ve bir sinerji de yakalanmışsa, güçlendirilmiş parlamenter sisteme geçiş için gerekli 360 milletvekili çıkarmak için herkesin daha esnek bir yaklaşım sergilemesi gerekir.”
'Uzlaşma olmazsa 81 ilde kendi listelerimizle gireriz'
DEVA Partisi kurmayları, 6 partiden oluşan komisyonun şu ana kadar somut bir ilerleme sağlayamadığını savunarak, liste krizinin çözümü için liderlerin devreye girmesi gerektiğini savunuyorlar.
Üst düzey bir parti yöneticisi, “Millet İttifakı içinde olmak koşuluyla, 81 ilde kendi isimleriyle seçime girmeye göre planlama yaptıklarını” söyledi:
“Eğer birliktelikle bir sinerji oluşuyorsa, milletvekili dağılımı da adil olmalı. Görüşmeler sürüyor, komisyonlardaki arkadaşlarımız da görüşüyor. Eğer 1 Nisan’a kadar uzlaşma olmazsa biz, ittifak içinde 81 ilde adaylarımızı ilan edecek şekilde planlamamızı yapıyoruz.”