Milli gazete: Sayıştay, Tarım Bakanlığı'nın gelir ve harcamalarını sağlıklı bir şekilde takip edemiyor

 Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın 2014 yılı Denetim Raporu’nda kamu kaynağı olmasına rağmen ‘Özel Hesab'ın, Bakanlık bütçe kalemlerinde görünmediğini, bundan dolayı Sayıştay’ın, bakanlığın gelir ve harcamalarının sağlıklı bir şekilde takip edemediği iddia edildi. Milli gazetede yer alan habere göre, ‘Özel Hesabın’ Bakanlık adına açılmasına rağmen, Eski Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker’in özel hesabı gibi kullanıldığı belirtildi.

Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın 2014 yılı hesaplarını denetleyen Sayıştay raporunda bakanlığın, at yarışlarından gelen parayı gelir kaleminde göstermediği ve bu paranın “Özel Hesap”a aktarıldığı belirtildi. Haberde; Sayıştay denetçilerinin özel hesabın 2009’dan beri denetlenmediğini hesaptaki paranın kanunlara aykırı bir şekilde kullanıldığını ortaya çıkardığı ifade edildi. 

Milli gazeteden Sadettin İnan'ın haberi şöyle:

Sayıştay’ın, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın 2014 yılı Denetim Raporu’nda ‘özel hesap’ ile ilgili tespitleri dikkat çekti. Kamu kaynağı olmasına rağmen ‘özel hesabın’ bakanlık bütçe kalemlerinde görünmediğini, bundan dolayı gelir ve harcamalarının sağlıklı bir şekilde takip edilemediğini tespit eden Sayıştay denetçileri, raporda şu öneride bulundu: “Özel hesap bir kamu kaynağı olup bakanlık bütçesi içine alınmalı, gelir ve harcamaları bakanlık bütçesi içinde takip edilmeli, analitik bütçe sınıflandırma sistemi ile tahakkuk esaslı devlet muhasebesi uygulanmalı, yapılacak tüm gelir ve gider işlemleri 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu hükümlerine uygun olarak yapılmalıdır.”

1.5 aylığına borç verildi, 2 yıl sonra ödendi

Yapılan denetimlerde, 31 Aralık 2011 tarihinde geri ödenmek üzere 11 Kasım 2011’de Tarım Reformu Genel Müdürlüğü’ne Bakan Eker’in onayı ile verilen 1.5 milyon liralık borç paranın zamanında hesaba geri ödenmediğini de tespit eden Sayıştay denetçileri, borç paranın 1 milyon lirasının 22 Mayıs 2012’de, geri kalan 500 bin liranın ise 9 Ocak 2014’te hesaba geri ödendiğini belirtti. Kurum cevabına da yer verilen raporda, bakanlığın savunması eleştirilerek, “Yasa hükmünde bu hesaptaki paradan herhangi bir özel veya kamu kurum ve kuruluşuna borç verileceğine ilişkin hiçbir hüküm mevcut olmayıp, yapılan borç verme uygulamasının belirtilen kanuna uygun olmadığı değerlendirilmiştir” denildi.

Özel hesap 6 yıldır denetlenmiyor

Diğer yandan özel hesabın 2009 yılından bu yana denetlenmediğini de ortaya çıkaran Sayıştay denetçileri, hesaptaki paranın kanunlara aykırı bir şekilde kullanıldığını tespit etti. “2009 yılından 2015 yılına kadar geçen 6 sene içinde bakanlık tarafından özel hesap üzerinde hiçbir denetimin yaptırılmadığı anlaşılmıştır” denilen Sayıştay raporunda, kanunlara aykırı olarak 2011 yılında özel hesaptan Tarım Reformu Genel Müdürlüğü’ne 1.5 milyon lira borç para verildiği belirtildi.

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın bütçe kalemlerinde görünmeyen özel bir hesabının bulunduğu ortaya çıktı. At yarışlarından gelen paralar bu özel hesapta toplanırken, bu hesaptaki kaynak bütçe kalemlerinde görünmediği için takip edilemiyor ve denetlenemiyor. Özel hesap Bakanlık adına açılmasına rağmen, eski Bakan Eker’in özel hesabı gibi kullanılmış.

173.3 milyon lira birikti, 103 milyon lirası harcandı

Cari yılda at yarış gelirleri, bir evvelki takvim yılındaki yarış geliri toplamından fazla olması halinde, Türkiye Jokey Kulübü, aradaki farkın yüzde kırklık kısmını Bakanlıkça açılan ‘Özel Hesap’a aktarıyor. Özel Hesap’ta bugüne kadar 173.3 milyon lira birikirken, bunun 103 milyon lirası harcandı. Hesapta halen 70.2 milyon lira bulunuyor.

Sayıştay’dan şok tespitler

Sayıştay’ın, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın 2014 yılı Denetim Raporu’nda ‘Özel Hesap’ ile ilgili tespitleri dikkat çekti. Kamu kaynağı olmasına rağmen ‘Özel Hesabın’ Bakanlık bütçe kalemlerinde görünmediğini, bundan dolayı gelir ve harcamalarının sağlıklı bir şekilde takip edilemediğini tespit eden Sayıştay denetçileri, raporda şu öneride bulundu: “Özel hesap bir kamu kaynağı olup Bakanlık bütçesi içine alınmalı, gelir ve harcamaları Bakanlık bütçesi içinde takip edilmeli, analitik bütçe sınıflandırma sistemi ile tahakkuk esaslı devlet muhasebesi uygulanmalı, yapılacak tüm gelir ve gider işlemleri 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu hükümlerine uygun olarak yapılmalıdır.”

Yasal düzenlemeye ihtiyaç bulunmuyor

Kamu idaresinin cevabına da yer verilen raporda, Bakanlık kendisini; kanuni bir düzenleme olmadan özel hesaptaki gelirin Bakanlığın bütçesi içine alınamayacağı şeklinde savundu. Ancak bu savunmayı da eleştiren Sayıştay denetçileri, şunları kaydetti: “5018 sayılı Kanun uyarınca özel hesaptaki kaynağın etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde elde edilmesi ve kullanılması, hesap verebilirliğin ve malî saydamlığın sağlanması ve tüm malî işlemlerin muhasebeleştirilmesi, raporlanması ve malî kontrolün sağlaması için özel gelirin Bakanlık bütçesi içinde yer almasının uygun olacağı ve bunun için her hangi bir yasal düzenlemeye ihtiyaç bulunmadığı değerlendirilmektedir.”

Özel hesap 6 yıldır denetlenmiyor

Diğer yandan özel hesabın 2009 yılından buyana denetlenmediğini de ortaya çıkaran Sayıştay denetçileri, hesaptaki paranın kanunlara aykırı bir şekilde kullanıldığını tespit etti. “2009 yılından 2015 yılına kadar geçen 6 sene içinde Bakanlık tarafından özel hesap üzerinde hiçbir denetimin yaptırılmadığı anlaşılmıştır” denilen Sayıştay raporunda, kanunlara aykırı olarak 2011 yılında özel hesaptan Tarım Reformu Genel Müdürlüğü’ne 1.5 milyon lira borç para verildiği belirtildi.

1.5 aylığına borç verildi 2 yıl sonra ödendi

Yapılan denetimlerde, 31 Aralık 2011 tarihinde geri ödenmek üzere 11 Kasım 2011’de Tarım Reformu Genel Müdürlüğü’ne Bakan Eker’in onayı ile verilen 1.5 milyon liralık borç paranın zamanında hesaba geri ödenmediğini de tespit eden Sayıştay denetçileri, borç paranın 1 milyon lirasının 22 Mayıs 2012’de, geri kalan 500 bin liranın ise 9 Ocak 2014’te hesaba geri ödendiğini belirtti. Kurum cevabına da yer verilen raporda, Bakanlığın savunması eleştirilerek, “Yasa hükmünde bu hesaptaki paradan herhangi bir özel veya kamu kurum ve kuruluşuna borç verileceğine ilişkin hiçbir hüküm mevcut olmayıp, yapılan borç verme uygulamasının belirtilen Kanuna uygun olmadığı değerlendirilmiştir” denildi.

Özel hesap tespitleri tarımsal desteklerden bile fazla yer tuttu

Sayıştay’ın Denetim Raporunda, özel hesap ile ilgili tespitlerin geniş bir yer tutması dikkat çekti. Özel hesapla ilgili tespitler raporda 9 sayfa tutarken, tarımsal desteklerle ilgili bulgular bile bu kadar yer bulmadı. Bilindiği üzere atlara daha yakın olabilmek için eski Bakan Eker için Bakanlığın arkasında ‘özel bir çiftlik’ yaptırıldığı ortaya çıkmıştı. Diğer yandan, geçtiğimiz aylarda görevden alınan eski Rehberlik ve Teftiş Başkanı Erdal Celal Sumaytaoğlu’nun da kayınvalidesi üzerinden 6 tane yarış atıyla 2011, 2012 ve 2013 yıllarında at yarıştırdığı açığa çıkmıştı. Sayıştay raporunda da at yarışlarından gelen gelirler için açılan özel hesap için geniş bir yer verilmesi manidar bulundu.