"Muhafazakâr kesimin gençleri, dinî kanaat önderlerine karşı önlenemez bir itiraz içinde"

Biliyorsunuz, muhafazakâr kesimin belli bir yaş haddini doldurmuş kanaat önderleri tarafından genç nesillerin ateist-deist olmaya başlaması kaba bir genellemeyle reddedilmekte ve bu söylemlerin ithal bir bölücü faaliyet, bir tür fitne olduğu iddia edilmekteydi. Elbette istismara çok müsait olan bu tarz söylemlerin bir biçimde muhakkak içte ve dışta çatıştırma moderatörleri tarafından kullanıldığı bir gerçektir.

Lakin toplumun görünür görünmez dehlizlerinde, açık-kapalı gözeneklerinde hep birlikte yaşantımızı oluşturan bir akıp gidiş var. Her engele rağmen capcanlı devam eden bir izlek. Bir ruh. Sosyolojinin, siyasetin analizlerine sığdırılamayan bir sır.

Siyasi tartışmaları vesile ederek durmadan yazdığımız bazı gözlemlerin iç yüzüne bir kere daha eğilmeye çalışalım o halde. Ne görüyoruz anda? Muhafazakâr kesimin gençleri tarafından hiçbir şekilde kabul görmeyen, ısrarla itiraza ve tepkiye yol açan bir muhafazakâr söylem ve tavırlar bütünlüğü.

Kendilerini muhalif olarak konumlamak için olmadık savrulmalarla tutunacak bir yer arıyor bugün gençler. Biz onların bu savruluşuna bakarak inanç temelinde bir sınırlama ile analiz yapıyoruz ve ateizm-deizm diye eleştirip geçiştiriyoruz, böyle yaparken gerçeğin tabiri giderek kayıyor elimizden.

Zira muhafazakâr kesimde genç nesillerin muhalif tutumu; inanç tıkanıklığından veya İslâmî itikatlarının zayıf olmasından ibaret değil. Çok daha fazla anlaşılmaya, tabir edilmeye muhtaç. Elbette gençlere de söyleyecek çok şey var ama bu yazıda onlar nesne.

***

Muhafazakâr kesimin gençleri bugün kendilerini tektip zihinsel bir altyapıya hapsetmeye çalışan ana-babalarının söylemlerine karşı derin bir hoşnutsuzluk içindeler ve temelden karşı çıkma eğilimi taşıyorlar. Hayat saniyelerle değişirken belli kalıplara bürünmüş ve tornadan çıkmış bir yaşam ideolojisini farz olarak kendilerine yamamaya çalışan dinî kanaat önderlerine karşı da önlenemez bir itiraz içindeler.

İslâm’ı; kalbinde canlı ve yaşanan bir edep-erkân üzere veya davranışlara sirayet etmiş bir üslup, bir âdap, bir tevhid hakikati üzere görenlerin sosyolojisi yapılamaz muhakkak. Ama misal kravat takmayı mübah bulmayan, dini şekilsel gündelik olaylara indirgeyen selefi zihniyet yüzünden bugün tevhid kültürümüzün aşk ve irfan zevkinden, birikiminden öylesine uzak, öylesine hadım edici bir din algısı içine sıkıştı kaldı gençler.

İslâmî ölçü ulusal yasalarla baş etmekte yetersiz ise kravat takmaya, şarkı söylemeye kadar hayatı kuşatmıyorsa evrensellik iddiası nerede diye soran gençler tanıdım. Riyakârlık, gösteriş, kibir ve haset gibi özelliklerini eleştiriyorlardı dindar olarak tanıdıkları büyüklerinin.

Bu gençleri ateist-deist diye suçlayanlar dönüp ne zaman kendi nefislerini Müslüman edip etmediklerini sorgulayıp, muhasebe yapmaya başlayacaklar bilmiyorum.

Hatta dinin hakikatine dair aşk ve irfan ile gönüllere ilham veren sanat eserlerini icra etme eğiliminde olan bir gençlik eğer hiç kalmadıysa, bunun suçunu kendi kulaktan dolma dini önyargılarında, nefislerinde kemâl bulmamış tavırlarında aramalı büyükler. Yoksa yine gençleri günah keçisi olarak görmeye devam ederlerse, yakında İslâm adına dünyaya sunacak bir evrensel değerimiz kalmayacak. Daha doğrusu bunun ne olduğunu ifade ederken ispat edebilen kimse kalmayacak!

Daha yeni yurtdışında bir resmi yetkili şöyle dedi bana: “Yunus Emre, Mevlânâ, İbn Arabî filan diyorlar, sufî şiirinden bahsediyorlar. Yok mu şunları böyle birkaç cümleyle yabancılara anlatacak bir el kitabı?”