'Mustafa' itirafı

Can Dündar'ın Mustafa'sı üzerine fırtınalar kopmaya devam ediyor. Dündar, tüm eleştirileri bir bir cevaplarken, keşke olmasaydı dediği sahneyi de açıkladı, filmin eksikliklerini de... Pişman mısınız sorularına 'Hayır' dedi, eleştirilerin bir bölümünü eski hesaplaşma olarak nitelendirdi.  Dündar, Yeditepe Üniversitesi'nde önceki gece gerçekleşen Genç Bakış'ta öğrencilerin tam desteğini aldı. Konuya hâkimiyet, samimiyet, hitabet gücü, inandırıcılık, vizyon ve karizma gibi tüm derslerden pekiyi alırken, kıyafete geldiğinde alkışlar bir anda kesildi. Siyah elbisesi, pembe gömleği ve kravatsız hali gençlerin hoşuna gitmedi.  Ekran başındaki yetişkinlerin tavrı gençlerden farklıydı. Gelen binlerce mailin önemli bir bölümü eleştiri ağırlıklıydı. Can Dündar, film ve kendisiyle ilgili tüm iddiaları cevaplandırmakla kalmadı, pek çok anekdotu da öğrencilerle paylaştı. Örneğin Atatürk'ü yalnız, kırgın, bitkin gösterdiği için eleştiri oklarının hedefi olan şarkıyı kendisinin yazdığını söyledi. Atatürk Araştırma Merkezi eski Başkanı Prof. Dr. Mehmet Saray karşısında zaman zaman tekledi. Müjdat Gezen'in telefon desteğine fazlasıyla sevindi. Programa gergin geldi. Mutlu gitti. Kazandığı paraları yeni filmi için harcayacağını söyledi. Mustafa'nın 6 saatlik uzun gösteriminin 5 bölüm halinde televizyonlarda gösterileceğini hatırlattı.İşte Can Dündar’a yöneltilen iddialar ve verdiği cevaplar: İntikam ifadesi, maksadını aştı Atatürk, laikliği intikam uğruna mı ilan etti? Laikliğin ilanının anlatıldığı bölümde kullandığım intikam ifadesi, maksadını aşan bir cümle oldu. Keşke koymasaydım dedim. Çocukken hocasından yediği dayak onda bir kırılma noktası olduğu için kullandığım bir şeydi. Aslında çok masumane bir şey ifade etmek istemiştim. Atatürk filmde neden diktatör olarak gösteriliyor? Filmde diktatör iması yok. Yabancı basından bir belge kullanıldı. Orada diktatör sözü geçiyor. Ama o dönem bütün dünya basınında diktatör olarak geçiyor. Bu böyleyse buna karşı bir duruşumuz olmalıydı. Filmde kullandığım belgeyi de çok önemsedim. Çünkü neden diktatör dediğini de anlatan bir belge. O dönem için öyle yapılması gerektiğini söylüyor. Hiçbir lider ihaneti affetmez Atatürk devrim uğruna arkadaşlarını feda etti mi? Çevresi Atatürk'e karşı vefasızdı. Atatürk kendine ihanet edenler olduğunu düşünüyor. Hiçbir lider kendine ihanet edeni affetmez. Kaldı ki Atatürk affetmiştir de. Atatürk'ü ulusu kurtarmak için Vahdettin mi görevlendirdi? Biz filmde Vahdettin'i övüyormuşuz gibi gösteriliyor. Oysaki öyle değil. Üstelik bu detay, Falih Rıfkı Atay'ın anılarından Atatürk'ün anlatımıyla veriliyor. Eleştiriler çok haksız. Bu dönemde Atatürk'ün dinsiz gibi gösterilmesi ne kadar doğru? Atatürk hakkında gerçek olan bir şeyden çekinmeye gerek yok. Kutsal kitaplar için, gökten indiği sanılan cümlesi Atatürk'ün kendi sesinden verildi. Atatürk'ün gizleyecek bir şeyi yoktu. Onunla ilgili gerçeklerden korkmamalıyız. Din bu filmin en can alıcı noktası. Atatürk hayata veda ederken de selamünaleyküm diyor. Her dönem sıkıntılı Filmin zamanlaması maksatlı mı? Bence bu filmin tam zamanıydı. Temel sıkıntı bu zaten. Türkiye'de “o dönem” hiç bitmiyor. Her dönem sıkıntılı. Baykal eleştirilerinde haklı mı? Oğlum 10 Kasım'da benim çocukken okuduğum şiiri okuyacak.  Bu ülkede Atatürk'e şiir bile yazılmıyor. Bu nedenle yeni bir söyleme ihtiyaç vardı. Deniz Baykal'ın tepkisi bu filmi AKP değil de CHP'nin iktidar olduğu bir zaman yapsaydım nasıl bir tepki alacağımı gösteriyor. Çünkü ben muhafazakâr bir Atatürk yorumcusu değilim. Eğer ben CHP lideri olsaydım Atatürk'ün 1 Kasım 1937'deki Meclis açılış konuşmasında söylediği, "Bizim programımız CHP programıdır" sözü herkesçe biliniyor olurdu. Baykal, eleştirisinde, Ergenekon bağı da kurdu. Ama ne dediğini anlamadım ben. Sofraların mektep özelliği Atatürk filmde neden ayyaş biri olarak gösterildi? Rakı içiyor oluşu Atatürk'ün devrimlerini gölgeleyecek bir şey değil. Kaldı ki filmde sofraların mektep özelliği veriliyor. Ben filmi izleyenlerin alkolik olduğu mesajını alacaklarını düşünmüyorum. Padişahların gizli gizli içtiğini ben açıkta içiyorum diyor. Atatürk'ün saklayacak bir şeyi yok. Bunlar bizim kendi kendimize yarattığımız korkular. Atatürk'ü neden Yunanlı bir çocuk canlandırdı? Bu eleştirileri komik buluyorum. Planlı bir şey değildi. O sahneyi çekerken oradaki bir çocuk bahçesinden tesadüfen bulduk Yorgo'yu. Gençliğiyle ilgili olarak ise efemine tavırlar gördük, ne ima edilmeye çalışılıyor gibi yorumlar da oldu. Şaşkınlık içindeyim. Atatürk filmde neden kadın düşkünü olarak gösteriliyor? Bu filmden nasıl bir kadın düşkünü imajı çıkarılıyor ben anlamıyorum. Filmde kadın bile yok. İçki, kadınlar gibi noktaları tartışacağımıza gelin Medeni Bilgiler kitabını tartışalım. Atatürk'ün okullarda okutulsun dediği kitaptan bugün bahsedilmiyor bile. Neden okullarda okutulmadı? Benim Atatürk'üm bu Sen nasıl Atatürkçüsün? Atatürk'ü içimizde yaşatmanın bize de Atatürk'e de bir faydası yok. Atatürk'ü sahiplenen çevrelere soruyorum: 70. yıldayız, bugüne kadar Atatürk için neden bir film yapılmadı? Biz heykel dikip rozet takıyoruz ama bu kadar sevdiğimiz bir adamın müzesi bile yok bu ülkede. Bu film, sıcak, sevecen, samimi bir lider ortaya koyuyor. Benim Atatürk'üm bu. Fikriye'nin intiharı Atatürk'ün boşanmasına kadar giden bir yolun başlangıcı. Bunu göremezden gelemezdik. Atatürk'e ihanet etmediniz mi? Benim için izleyicilerin görüşleri filmi izlemeden eleştiri yazan yazarların görüşlerinden daha önemli. Filmden kimse kötü bir mesaj almış olarak çıkamaz diye düşünüyorum. Birisi böyle bir film yapacak ve ilk adımı atan pişman edilecekti. Ben yaptım. Ama pişman değilim. Ancak eleştirilerin biri bölümü beni çok üzdü. Atatürk arşivi çok dağınık Atatürk Kürtlere özerlik mi verecekti? Türkiye'de Atatürk arşivi çok dağınık. Kurumlar Atatürk konusunda kıskanç. Kimse elindeki arşivi vermek istememiş. Atatürk'ü bizden gizliyorlar. Kürtlerle ilgili filmde söylediğim şey, Türk Tarih Kurumu'nun bastığı kitapta yok. Neden sansürlenmiş? Eğer Atatürk'ün böyle bir vizyonu varsa bu hangi hakla bizden gizleniyor? Pişman mısınız? Eleştirileri saygıyla okudum. Olumsuz eleştirileri ikiye ayırıyorum. Bazıları eski hesaplaşmalar, bazıları ise "O niye yapıyor, ben yapmıyorum" düşüncesi. Ama en çok can yakan eleştiriler parayla ilgili olanlar.  Asla pişman olmadım. Kolay yılan bir adam değilim, sadece bir eksiklik duygusu hissettim. Montajda burada sözü edilen birçok yer atılmıştı. Şimdi bir uzun versiyonu da yapılacak, orada tüm bu eksiklikler görülecekti. Filmde maddi bir hatamız yok. Kötü niyet olmadığı umarım anlaşılmıştır. Şarkının sözleri bana ait Atatürk’ün aşk mektupları neden yayımlandı? Bir liderin cepheden aşk mektubu yazmasından güzel ne olabilir? Bu neden insanları rahatsız ediyor. Filmin sonundaki şarkı Atatürk’ü yalnız ve aciz mi gösteriyor? Şarkının sözleri bana ait. Anlatmak istediğim, "Bu kadar kuşatılmışlığa ve yalnızlığa rağmen ben bunları başardıysam, siz de başarabilirsiniz. Böyle bir durumda beni hatırlayın" idi. Atatürk'ün örnek olmasını isteyerek yazdığım sözlerin yanlış algılanması yaralayıcı. Atatürk neden kendi heykellerini yaptıran biri olarak gösterildi? Heykelleri yapan heykeltıraş Türkiye'ye davet edilmiş ve Atatürk bizzat poz verip o heykelleri yaptırmış. Bu o dönem rejimi korumak için yapılmış olabilir. Çok radikal bir devrimciydi Atatürk tabu mu? Atatürk çok radikal bir devrimciydi. O kadar radikaldi ki bugün onun yaptıklarını ağzımıza alsak dilimiz yanar diye korkuyoruz. Askerde bitap düşene kadar, Atam artık yeter diyene kadar "Atatürk en büyük lider!" diye bağırdık. Bu Atatürk'e, onu benimsetmeye yakışır bir yöntem olabilir mi? Bu ülkede Atatürk adına darbeler yapıldı, 12 Eylül döneminde Nutuk bir işkence aracı olarak kullanıldı. Bunlar olsa olsa Atatürk'ten soğutur, ki öyle oluyor. Atatürk filmde korkak biri olarak mı gösterildi? Atatürk, "Ben karanlıkta yatamam çocuk" diyor. Karanlıktan korktuğunu söylemiyor filmde. Benim o sahneyi koymamın amacı o dönem mum alacak paralarının bile olmadığını anlatmaktı. Eğer buradan Atatürk'e korkak denildiği imajı çıkıyorsa bunda kötü niyet var demektir. İki saate çok şey sığdırdık Atatürk neden yalnız bir lider olarak gösterildi? Çünkü Kurtuluş Savaşı'na kadar yalnız bir liderdi. Atatürk eğer bizim dönemimizde okuyor olsaydı, şu an içeride olurdu. Bugün gençlere yasakladığımız ne varsa, Atatürk'ün hayatında o var. Atatürk'ün cumhuriyeti kurarken yaptıkları bugün onun kurduğu cumhuriyette yasaklanıyor. Film içinize sindi mi? İki saate birçok şey sığdırmaya çalıştık. Tabii ki içime sinmeyen, eksik kalan çok yanlar oldu. Bunları montajda kesip kısaltmak zorunda kaldık ama yakında eksik kalan yanları beş bölümlük bir televizyon projesi olarak yayımlayacağız. Dış politika konusundaki eksikliğimiz doğrudur. Ama o başlı başına bir film konusu.İlgili haberler:‘Mustafa’yı beş günde 470 bin kişi izledi'Mustafa' hakkında herşey...