'NATO' krizinin perde arkasında neler yaşandı?

NATO'nun Norveç'teki Trident Javelin tatbikatı sırasında Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk ve Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ı hedef alan paylaşımların belgesi ortaya çıktı.

NATO’nun Norveç’te düzenlediği, Trident Javelin-2017 Siber Tatbikatı’nda yaşanan skandalın ardından NATO’dan üst üste özür açıklamaları ve mektupları geldi. Skandalın sorumlusu iki personelin işine son verildiği açıklandı ancak Türkiye, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’in, “Yaşananlar bireysel eylem. NATO’nun görüşlerini yansıtmamaktadır” sözlerine rağmen, açılan soruşturmanın derinleştirilmesi, başka sorumlular varsa cezalandırılması, bir daha böyle olaylar yaşanmaması ve ittifak ile ilişkilerin zarar görmemesi konusundaki kararlılığını iletti. 

Habertürk'ten Bülent Aydemir'in haberine göre Ankara, bu tür krizlerin bir daha yaşanmaması için soruşturmanın sonuçlarını yakından takip edecek.

İşte yazışmalara ve belgelere göre anbean NATO krizinin detayları:

- Trident Javelin-2017 (TRJN17) tatbikatı kapsamında, Twitter’ı simüle eden Chatter uygulaması kullanıldı. Chatter uygulamasına; Tatbikat Kontrol Karargâhı (EXCON) ve tatbikata katılımcı komutanlık basın ve halkla ilişkiler ofislerinin personeline ilave olarak, TRJN17 ile ilgili NATO gizli sayfalarına erişim yetkisi olan tüm personel erişebiliyor ve program üzerinden hesap açabiliyordu.

- Chatter programı üzerinde açıldığı tespit edilen, “RTerdogan” isimli sahte hesaptan siyasi içerikli paylaşımların yapıldığı, tatbikatta görevli personel tarafından tespit edildi. Bunun üzerine MARCOM ve Müşterek Harp Merkezi Merkezi’nde (Joint Warfare Center/ Stavanger) görevli personelin girişimleri neticesinde sahte hesabın kapatılması sağlandı.

- Benzer bir olayın tekrar etmemesini sağlamak üzere, 15 Kasım’da Milli Askeri Temsil Heyeti (NMR) Kurmay Başkanı Deniz Kurmay Albay Tayfun Karataş imzalı bir mektup SHAPE Kurmay Başkanlığı’na gönderildi.

Uyarı ve talep

Karataş imzalı mektupta şöyle denildi: “TUR NMR, TRJN17 uygulamasında sahte bir sohbetçi hesabı oluşturulduğu ve bu hesaptan bazı haberler sisteme girildiğinden haberdar edilmiştir. Bu tür sahte sohbetçilerin ve haber yayınının ittifakın bütünlüğünü bozacağına inanıyoruz. On yıllar boyunca ittifakın güvenilir üyesi olan Türkiye Cumhurbaşkanı adına oluşturulan hesap ekteki belgede ve bağlantıda görülebilir. Tatbikat senaryoları için gerçek isimleri kullanmak, senaryo için normal bir uygulama olmamalıdır. Her ne kadar bu olay bir senaryoda meydana gelmiş ve Türkiye yetkilileri uyarı yaptıktan sonra sistemden kaldırılmış olsa da bu kabul edilemez. Bu sahte hesaplar ve haberler, geniş bir topluluk arasında dağılmadan hemen önce sistemden kontrol edilmeli ve yeniden düzenlenmelidir. Bu hesabın yaratıcısı da araştırılmalıdır. TUR NMR, COS’dan bu konuyla ilgilenmesini ve bu kabul edilemez durumun tekrarlanmamasını talep etmektedir.”

Aynı gün özür mektubu

Norveç’teki Ortak Harp Merkezi Komutanı Andrzej Reudowicz, aynı gün tüm tatbikat katılımcılarına hitaben yayınladığı mektubunda şöyle dedi:

“Bu tatbikat süresince, Chatter sosyal medya platformunun, gerçek dünya liderlerini, çeşitli katılımcıları haklı olarak rahatsız edecek şekilde tasvir etmek için kullanıldığı tespit edildi. Bu şekilde Chatter platformunun yetkisiz kullanımı, tatbikat senaryosunun parçası değildir.

Bu yetkisiz Chatter mesajlarından dolayı özür dilerim. Temennim, böyle bir olayın NATO komutasındaki bir tatbikat sırasında bir daha asla gerçekleşmemesi. Bu tatbikatın kalan kısmı ve gelecekteki tüm tatbikatlara göre, verilen bir egzersiz için çizilen içeriğin bir parçası olarak onaylanmadıkça, sosyal medya alanında gerçek dünya liderleri veya politikacılar tasvir edilmeyecektir. Lütfen en derin özürlerimi kabul edin...”

41 asker geri çekildi

Skandalla ilgili Ankara’da hem Genelkurmay Başkanlığı hem de Dışişleri Bakanlığıbilgilendirildi. Norveç’teki Türkiye Büyükelçiliği üzerinden gerekli uyarılar yapıldı. Türkiye, tatbikatta görevli 41 personelini geri çekme kararı aldı. Tatbikat Kontrol Karargâhı tarafından yapılan inceleme sonucunda, paylaşımların Kürt kökenli Norveçvatandaşı sivil personel tarafından yapıldığı tespit edildi. Sorumlu iki personelin sözleşmesine 15 Kasım tarihi itibarıyla son verildiği belirtildi. Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar da önceki gün Kanada’da görüştüğü NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’e rahatsızlığını iletti. Stoltenberg, NATO adına özür diledi.