Nüfus artış hızında hangi iller İstanbul'u geride bıraktı?

Hülya Karabağlı / ANKARA

 

Kalkınma  Bakanı  Cevdet Yılmaz'ın,  CHP Genel Başkan Yardımcısı, İstanbul Milletvekili  Sezgin Tanrıkulu'nun sorularına  verdiği yanıta göre, İstanbul'un nüfus artış hızı  son dört yılda yüzde 1.76 oldu.  Bu,  İstanbul'u 8. sıraya oturttu.  Aynı dönemde, Şanlıurfa (yüzde 2,2), Hakkâri (yüzde 2,16), Antalya (yüzde 2,16), Gaziantep (yüzde 2,1), Şırnak(yüzde 2,04) ve  Kocaeli (yüzde 1,78) artış gösterdi. Bu uar nüfus artış hızıyla İstanbul'u geride bıraktı.

 

İstanbul, 2012 yılsonu itibariyle 13 milyon 854 bin 740 kişi  oldu. Bakanın verdiği yanıta göre, TÜİK tarafından yapılan  projeksiyonlara göre 2023 yılında Türkiye nüfusunun 84 milyon 247bin 088, İstanbul nüfusunun 16milyon  6 milyona yükselmesi bekleniyor.

Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz'ın, CHP'li  Tanrıkulu'nun sorularına verdiği yanıt şöyle:

13 milyon 854 binlik  metropol TÜİK verilerine (Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi)  göre son dört yıl içerisinde  (2009­2012) İstanbul ilinin nüfusu 939.582 kişi artarak 2012 yılsonu itibariyle 13.854.740'a ulaşmıştır.

Bu dönemde İstanbul için ortalama yıllık nüfus artış hızı yüzde 1,76 olarak gerçekleşmiştir. Bu artış hızı ülkemizin bu  dönemdeki toplam nüfus artışının (yüzde 1,03) üzerindedir.

İstanbul bu dönemdeki nüfus artış hızı bakımından 8. sıradadır. Şanlıurfa (yüzde 2,2), Hakkâri (yüzde 2,16), Antalya (yüzde 2,16), Gaziantep (yüzde 2,1), Şırnak (yüzde 2,04) ve Kocaeli'nin (yüzde 1,78) nüfus artış hızı İstanbul'dan yüksektir.

İstanbul'un nüfus artış hızının yüksek olmasının temelinde ilin aldığı göçün yüksek olması bulunmaktadır.

 

İstanbul 2008­2012 döneminde toplam 1.662.962 kişi göç alırken 1.368.655 kişi göç vermiştir. Bu dönemde aldığı net göç ise 294.307 kişi ile tüm iller arasında birinci sıradadır.

Yukarıda sayılan nüfus artış hızı en yüksek olan iller arasında yer alan Antalya, Kocaeli ve Gaziantep illeri de en fazla göç alan iller arasındadır. Diğer iller ise genç nüfusu ve yüksek doğurganlık hızı sebebiyle yüksek nüfus artışları yaşamaktadır.

İstanbul ülkemizde en fazla göç alan il olmakla birlikte en fazla göç veren illerin de başında gelmektedir. Nüfus büyüklüğü itibariyle aldığı net göçü barındırabilecek, eğitim ve sağlık hizmetlerinde sıkıntı yaşamadan sürdürebilecek seviyededir. Nitekim iller, alman net göçün toplam nüfusa oranı olarak hesaplanan net göç hızlarına göre sıralandığında İstanbul ilk sıralarda yer almamaktadır. 2011­2012 yılları için net göç hızı İstanbul'dan yüksek 30 il bulunmaktadır. Net göç hızı yüksek illerde göç nedeniyle yaşanan nüfus artışının ihtiyaçlarını karşılamak daha güçleşmektedir.

İstanbul'un cazibe merkezi olması, ülkenin genelinden yüksek miktarda göç alması, eğitim ve istihdam olanaklarının fazlalığı ile ekonomik ve sosyal gelişmişlik durumu değerlendirildiğinde mevcut nüfus artış hızı olağan görülmektedir. Bu nüfus artış hızının gerektirdiği ihtiyaçların giderilmesine ve göç eden nüfusun ekonomik ve sosyal entegrasyonunun sağlanmasına yönelik çalışmalar yapılmaktadır.

 

TÜİK tarafından yapılan projeksiyonlara göre 2023 yılında Türkiye nüfusunun 84.247.088 kişi İstanbul nüfusunun 16,6 milyona yükselmesi beklenmektedir. İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi'nin 2009 yılında onayladığı 1/100.000 Ölçekli İstanbul Çevre Düzeni Planı kapsamında yürütülen çalışmalarda; işlevlerin mekânsal dağılımı ve arazi kullanımına esas olacak ilkeler ve makro değerler belirlenirken, İstanbul içinde yerleşecek nüfusun 16 milyon civarında olması öngörülmüştür.

Yine İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından hazırlanarak 2011 yılında onaylanan İstanbul Metropoliten Alanı Kentsel Ulaşım Ana Planı'nda Gebze ile birlikte 2023'te İstanbul nüfusunun 17 milyon 217 bin 056 olacağı tahmin edilmiştir.