Rusya ’nın önceki gün Kırım’daki Rusları koruma gerekçesiyle Ukrayna’ya asker gönderme kararı almasının ardından ABD Başkanı Barrack Obama Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le 90 dakika telefonda konuştu, ancak Rus lideri geri çekilmeye ikna edemedi. Dünyadan Rusya’ya tepkiler yağmaya devam ediyor. Putin yönetimi, Kırım bölgesine asker sevkiyatını hızlandırırken Ukrayna da seferberlik ilan etti. Beyaz Saray Obama'nın Putin ile görüştüğü anın fotoğrafını yayınladı.
Ukrayna’da Batı yanlılarının yönetimi ele geçirmesinin ardından Rusya’nın asker gönderme kararı, ülkeyi savaşın eşiğine getirdi. Kırım’da tansiyonun hızla yükselmesi üzerine Obama, önceki akşam Putin’i telefonla arayarak 90 dakika boyunca Rus lideri askerleri geri çekmeye ikna etmeye çalıştı. Siyasi uzmanlara göre iki ülke liderleri arasında Soğuk Savaş sonrası yaşanan en uzun görüşmelerden biri olan konuşmada Obama, Rusya’nın Ukrayna’nın egemenliği ve toprak bütünlüğünü ihlalinden duyduğu kaygıyı dile getirdi.
NATO Rusya'dan askerlerini çekmesini istedi
Beyaz Saray açıklamasına göre, Obama, Putin’i Kırım’daki işgalin devam etmesi halinde Rusya’nın uluslararası toplumdan izole olabileceği konusunda uyardı ve ABD’nin haziran ayında Soçi’de yapılacak G-8 toplantısına katılımını askıya alacağını söyledi. Putin ise
Davutoğlu uyardı: Ukrayna parçalanırsa bölge hareketlenir Rusya’nın Ukrayna’daki Rusların haklarını korumak için elinden geleni yapacağını ve Kiev yönetimi içinde aşırı milliyetçi unsurlar olduğunu söyledi. Putin dün görüştüğü Alman Başbakanı Angela Merkel’e de “Biz duruma uygun davranıyoruz. Ukrayna’daki Rusları korumalıyız” dedi.
NATO Genel Sekreteri Rasmussen, “Rusya BM tüzüğünün ana maddelerini çiğnemiştir” dedi. Kanada, Moskova Büyükelçisi’ni geri çağırdı. Davutoğlu hem yeni yönetimi hem de Batı’yı uyardı. Kiev’de halk, “Bizi kurtarın” yazılı dövizlerle ABD Büyükelçiliği yakınlarında toplandı.
Rusya, Rus yanlılarının kontrolüne geçen Kırım Özerk bölgesine asker sevkıyatını hızlandırdı. Kiev’deki hükümet ise savaşa hazır olduğunu belirterek seferberlik ilan etti. Ukrayna Savunma Bakanlığı tüm yedek askerleri silah altına alma kararı aldı. Geçici Devlet Başkanı Aleksander Turçinov, hava sahasının sivil olmayan tüm uçuşlara kapatılması emri verdi. Başbakan Yatsenyuk, “Rusya ülkemize savaş açtı ve karşılığını alacak” dedi.
Sınıra Rus bayrağı çekilen Kırım’da, stratejik bölgelerde konuşlanan Rus askerlerinin sayısının 15 bini geçtiği söyleniyor. Haber ajansı AP, yüzlerce Rus askerinin önceki geceden itibaren Kırım’a girdiğini ve başkent Simferopol’a ilerlediğini duyurdu. Bölgedeki AP muhabiri, Rus askerlerini taşıyan 12 zırhlı araç gördüğünü aktardı. AFP’ye konuşan ve adını vermek istemeyen üst düzey bir ABD’li yetkili Kırım’da kontrolün tamamen Rus güçlerinde olduğunu söyledi. Rus basınına göre, Kırım’daki Ukrayna birlikleri de taraf değiştirmeye başladı. ITAR-TASS da Kiev’in politikasından memnun olmayan çok sayıda askerin, birliklerini terk ettiğini iddia etti. Bu arada Ukrayna’nın önceki gün Deniz Kuvvetleri Komutanı olarak atadığı Denis Berezovski dün Kırım’daki Rusya yanlısı hükümetin safına geçtiğini açıkladı. Ukrayna’daki geçici yönetim ise Berezovski hakkında vatana ihanet soruşturması açtı. Ukrayna ordusunun Kırım’da birkaç küçük üssü dışında askeri gücü yok. Rusya’nın Karadeniz’deki en büyük deniz filosu ise Kırım’ın Sivastopol kentinde.
Önceki gece acil toplanan Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda konuşan Ukrayna’nın BM Daimi Temsilcisi Sergeyev, Rusya’ya karşı Batı’dan ve NATO’dan yardım istedi. Rus temsilci Vitali Çurkin ise Kırım’daki Rus vatandaşlarının hayatının tehlikede olduğunu savundu. Rusya sınır birliklerine göre, son iki ayda 675 bin Ukraynalı ülkedeki karışıklık nedeniyle Rusya’ya kaçtı. Yetkililer, bu durum devam ederse kaçısın artacağı ve insani bir felaket yaşanabileceği uyarısı yaptı.Rusya’nın askeri hamlesine Batı’dan tepki de büyüyor.
G-8’deki müttefikleriyle birlikte Rusya’ya yaptırıma hazır olduklarını söyleyen ABD Dışişleri Bakanı John Kerry, “Rusya bu tutumuyla 21’inci yüzyılda 19’uncu yüzyıldaymış gibi hareket ediyor. G-8 ülkesi olarak kalmak istiyorlarsa G-8 ülkesi gibi davranmalılar” dedi. NATO’dan yapılan açıklamada ise “BM tüzüğünün ana maddelerini çiğneyen ve Avrupa barışını tehdit eden Rusya askerlerini geri çekmelidir. NATO’nun Ukrayna’ya desteği sürecektir” denildi. Kanada Moskova Büyükelçisi’ni geri çağırdı. Almanya Dışişleri Bakanı Frank-Walter Steinmeier, “Durum tehlikeli ancak Avrupa’da yeni bir bölünme hâlâ önlenebilir” dedi.