'Ocak ayında cezaevlerinde 30 kişi işkence gördü!'
HÜLYA KARABAĞLI / Ankara
Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi’nin verileri ışığında hazırlanan 01–31 Ocak 2013 arasını kapsayan rapora göre, Ocak ayı boyunca cezaevlerinde 30 işkence ve kötü muamele, iki sağlık hakkı ihlali vakası görüldü. 165 kişi zorunlu sevke maruz bırakıldı. Ocak ayında çeşitli cezaevlerinde 6 intihar girişimi, yaşandı. İki kişi kendini ateşe vererek yaşamına son verdi.
CHP İnsan Hakları Genel Başkan Yardımcısı, İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu, 2013 yılının ilk ayında insan hakları ihlallerine ilişkin Türkiye’nin manzarasını ortaya koyan raporunu açıkladı.
Tanrıkulu, “Uzun tutukluluk sürelerinin yarattığı mağduriyetler bir yana, cezaevlerindeki uygulamalar da mahkûmlar açısından dayanılmaz raddeye varmıştır” dedi.
Türkiye’ye sığınan Suriyelilerin durumunu da anlatan Tanrıkulu, “Öte yandan ülkelerindeki iç çatışmalardan kaçarak Türkiye’ye sığınan Suriyelilerin barındıkları çadır kentlerde de korkunç vakalar tebarüz etmektedir. Sırf ocak ayı içinde çadır kentlerde gerçekleşen yangınlardan dolayı aralarında çocukların da bulunduğu dokuz Suriyeli sığınmacı feci şekilde yaşamını yitirmiş ve üç kişi de yaralanmıştır. Can havliyle Türkiye’ye kaçan Suriyeli sığınmacılar için uygun yaşam koşullarının sağlanmaması sık sık çadır kentlerde veya kamplarda küçük çaplı isyanlara sebep olmakta, ne var ki uygulamalar bu tür elim hadiselerin sürmesine sebep olmaktadır” diye konuştu.
‘Asker ya da yasa dışı örgüt üyesi 25 kişi öldü’
Ocak ayında aralarında askerlerin de bulunduğu 25 kişinin terör nedeniyle hayatını kaybettiğini açıklayan Tanrıkulu, “Ülkemizde otuz yıldır devam etmekte olan çatışmaların yarattığı yaşam hakkı ihlalleri bu ay da devam etti. Operasyon veya çatışmalar neticesinde sırf Ocak ayı içinde asker veya yasadışı örgüt üyesi 25 kişi yaşamını yitirirken, bir yargısız infazın da gerçekleştiği insan hakları kuruluşlarının kayıtlarına düşmüştür” dedi.
‘Patriot protestosundan 73 kişi gözaltına alındı’
Tanrıkulu, Patriotların Türkiye’ye yerleştirilmesini protesto eden 73 kişinin gözaltına alındığını vurgulayarak şunları söyledi:
“Öte yandan önceki aylarda olduğu gibi 2013’ün ilk ayında da toplantı ve gösteri özgürlüğü defalarca engellenmiş ve yurttaşların sesleri kısılmaya çalışılmıştır. Nitekim Patriot bataryalarının Türkiye’ye yerleştirilmesini protesto eden 73 kişi gözaltına alındı. Hükümet yetkililerini protesto ettiği için gözaltına alınan kişi sayısı ise 53. Haklarına talep eden işçi ve memurlardan 37’si gözaltına alınırken, bu gösteriler sırasında 94 kişi de kolluk kuvvetlerinin müdahalesi neticesinde yaralandı.”
‘ÇHD avukatları yerlerde sürüklenerek gözaltına alındı’
“Öte yandan Çağdaş Hukukçular Derneği başta olmak üzere çeşitli kuruluşlara yönelik operasyonlar sırasında çok sayıda avukatın gözaltına alınıp tutuklanması, daha sonra arkadaşlarını desteklemek isteyen başka avukatların adliye koridorlarında yerlerde sürüklenerek gözaltına alınması AKP iktidarının 2013 yılı icraatlarının ipuçlarını vermesi bakımından önemlidir.”
Tanrıkulu, Ocak ayı tablosuyla ilgili, “2012 yılı boyunca Türkiye’deki insan hakları ihlalleri ve kısıtlamalara dair kamuoyuyla paylaştığımız verilerin benzerleriyle, ne yazık ki 2013’ün ilk ayında da karşılaştık. Türkiye, insan hakları ihlallerine yen yılda da hızlı bir giriş yapmış bulunmaktadır” dedi.
Yaşam Hakkı- kişi güvenliği- cezaevleri
Ocak ayında insan hakları sıralamasından ilk üçte ‘yaşam hakkı’, ‘kişi güvenliği’, ‘cezaevleri ‘ yer aldı. İfade özgürlüğü, toplantı ve gösteri özgürlüğü ve örgütlenme özgürlüğü de hak ihlallerini başlıklarını oluşturdu. İşte tarih tarih ihlalin manzarası:
YAŞAM HAKKI
31 ARALIK: Diyarbakır’ın Lice, Hani ilçeleri ile Bingöl’ün Genç İlçesi arasındaki bölgede başlatılan askerî operasyon sırasında çıkan çatışmalarda 10 yasadışı örgüt üyesinin öldüğü ileri sürüldü.
3 OCAK: Diyarbakır’ın Sur İlçesi’nde 17 Temmuz 2012’de seyir halindeki araca “dur” ihtarına uymadığı iddiasıyla polis ekibi tarafından açılan ateş sonucu araçta bulunan Nurhak Çartay (18) ensesinden giren kurşun sonucu ağır yaralanmış ve 22 Temmuz 2012’de kaldırıldığı Diyarbakır Devlet Hastanesi’nde yaşamını yitirmişti.
Olayın ardından başlatılan soruşturma sonunda savcının şüpheli polis memuru Ö.G.G. hakkında “olası kast altında insan öldürmek” suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası talep ettiği iddianameyi tamamlayarak değerlendirilmesi amacıyla ilgili ağır ceza mahkemesine gönderdiği 3 Ocak 2013’te öğrenildi.
8 OCAK: Hakkâri’nin Çukurca İlçesi’ndeki Karataş Jandarma Karakolu’na düzenlenen saldırının ardından çıkan çatışma sonucu bir askerin şehit olduğu 14 yasadışı örgüt üyesinin öldüğü, 2 askerin de yaralandığı ileri sürüldü.
Şanlıurfa’nın Akçakale İlçesi’nde Suriye’deki şiddet ortamından Türkiye’ye sığınanların kaldığı çadırkentte bir çadırda çıkan yangında yaralanan Eye Raği (5) Şaat Raği (15) ve Recep Raği yaşamını yitirdi.
13 OCAK: Mardin’in Nusaybin İlçesi’nde bir eve baskın düzenleyen polis ekipleriyle evde bulunanlar arasında çıktığı iddia edilen çatışma sonucu yasadışı örgüt üyesi olduğu ileri sürülen Mehmet Şirin Cebe öldürüldü.
15 OCAK: Şanlıurfa’nın Ceylanpınar İlçesi’nde Suriye’deki şiddet ortamından Türkiye’ye sığınanların kaldığı çadırkentte bir çadırda çıkan yangında yaralanan bir anne ile 3 çocuğu yaşamını yitirdi, 2 kişi de yaralandı.
16 OCAK: Mardin’de 16 Ocak 2013’te Devlet Hastanesi’nde görevli polis memurlarının içinde bulunduğu araca hastanenin önünde açılan ateş sonucu yaralanan Cengiz Engizek (37) adlı polis memuru kaldırıldığı hastanede yaşamını yitirdi.
17 OCAK: İstanbul’da 20 Ağustos 2007’de polis ekibinin şüphe üzerine gözaltına aldığı ve Beyoğlu Emniyet Müdürlüğü’ne götürdüğü Festus Okey’in, Beyoğlu Emniyet Müdürlüğü’nde polis memuru Cengiz Yıldız’ın silahından çıkan kurşunla öldürülmesine ilişkin açılan dava, 13 Aralık 2011’de Çağlayan Adliyesi’ndeki İstanbul 21. Ağır Ceza Mahkemesi’nde sonuçlanmıştı. Davanın 17. duruşmasında kararını açıklayan mahkeme heyeti, sanık Cengiz Yıldız hakkında “olası kastla insan öldürmek” suçundan kamu davasının açıldığını hatırlatarak, yapılan yargılama sonucunda sanığın eyleminin “taksirle ölüme sebebiyet vermek” suçunu oluşturduğunun belirlendiğini belirterek sanığı, Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 85/1. maddesi uyarınca 5 yıl hapis cezasına çarptırmıştı. Mahkeme heyeti, bu cezayı sanığın geçmişi, fiilden sonraki ve yargılama sürecindeki davranışları ile cezanın sanığın üzerindeki olası etkilerini göz önüne alarak 4 yıl 2 aya indirmişti. Kararın temyiz edilmesinin ardından 27 Kasım 2012’de, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’nın, kararın “taksirle değil olası kastla insan öldürmek” gerekçesiyle bozulmasını ve sanığın en az 20 yıl hapis cezasına mahkûm edilmesini istediği tebliğnamesini bozma veya onama kararı verecek olan Yargıtay 12. Ceza Dairesi’ne gönderdiği 17 Ocak 2013’te öğrenildi.
19 OCAK: Muğla E Tipi Cezaevi’nde tutuklu bulunan Erhan Kaya’nın bulunduğu koğuşta 13 Ocak 2013’te “işkence gördüğü” gerekçesiyle hastaneye gitmek istemesine izin verilmemesi nedeniyle yatağını ve bedenini ateşe vermiş, vücudunda ağır yanıklar meydana gelen Erhan Kaya hastaneye kaldırılmıştı.
İzmir’de Bozyaka Eğitim ve Araştırma Hastanesi Yanık Ünitesi’nde tedavi gören Erhan Kaya’nın 19 Ocak 2013’te yaşamını yitirdiği öğrenildi.
22 OCAK: Mardin’in Midyat İlçesi’nin kırsal kesiminde bir mağarada oldukları tespit edilen yasadışı örgüt üyelerine yönelik düzenlenen operasyon sonucu yedi militanın öldüğü iddia edildi.
23 OCAK: Hatay’ın İskenderun İlçesi’nde 3 Haziran 2010’da Katolik Kilisesi Anadolu Havarisel Episkoposu Vekili Luigi Padovese’yi (64) öldüren şoförü Murat Altun’un (27) yargılandığı dava 22 Ocak 2013’te sonuçlandı. İskenderun 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen karar duruşmasında mahkeme heyeti, müebbet hapis cezası talebiyle yargılanan sanık Murat Altun’a “sanığın eylemi haksız tahrik etkisi altında gerçekleştirdiği” gerekçesiyle 18 yıl hapis ceza verdi ve cezayı “sanığın yargılanma sürecindeki iyi halini göz önünde bulundurarak” 15 yıla indirdi.
25 OCAK: İstanbul’un Üsküdar İlçesi’nde 15 Temmuz 2008’de eşcinsel olduğu için babası Yahya Yıldız tarafından öldürülen Ahmet Yıldız’ın öldürülmesiyle ilgili davanın 12. duruşması görüldü. Üsküdar 1. Ağır Ceza Mahkemesi’ndeki duruşmada Sosyal Politikalar Cinsiyet Kimliği ve Cinsel Yönelim Çalışmaları Derneği’nin davaya müdahil olma talebini reddeden mahkeme heyeti, kırmızı bültenle aranan sanık Yahya Yıldız’ın yakalama kararının infazının beklenmesine karar vererek duruşmayı 27 Mayıs 2013’e erteledi.
28 OCAK: 1990'lı yıllarda işlenen faili meçhul cinayetlerle ilgili devam eden soruşturma kapsamında aranan ve Altındağ (Ankara) Nüfus Müdürü Mecit Baskın’ın öldürülmesinin de faili olduğu ileri sürülen eski özel harekât polis memuru Ziya Bandırmalıoğlu’nun Terörle Mücadele Şubesi’ne bağlı polis ekipleri tarafından gözaltına alındığı, Bilecik’ten Ankara’ya getirilerek çıkarıldığı mahkeme tarafından tutuklandığı 28 Ocak 2013’te öğrenildi.
31 OCAK: Nijerya’dan çalışmak için 2011 yılında Türkiye’ye gelen Courage Aigbedion’un 17 Ekim 2012’de İstanbul’da sokakta 5 kişi tarafından dövüldüğü, olayın ardından yaralı halde gözaltına alınan Courage Aigbedion’un gözaltında yaşamını yitirdiği 31 Ocak 2013’te öğrenildi.
KİŞİ GÜVENLİĞİ
2 OCAK: Şırnak’ın Cizre İlçesi’nde 2 Ocak 2013’te Dicle Çok Programlı Lisesi’nde koridora konulan el yapımı ses bombasının patlaması sonucu 3 öğrenci yaralandı.
5 OCAK: İstanbul’un Zeytinburnu İlçesi’nde 5 Ocak 2013’te, bir ailenin düğününün yapıldığı salonu basan 50 kişilik ırkçı grubun salonda bulunanlara pompalı tüfek, döner bıçağı, satır ve sopalarla saldırması sonucu 5’i ağır olmak üzere 15 kişi yaralandı. Saldırının ardından saldıran grupta yer aldıkları iddia edilen ve gözaltına alınan 4 kişi götürüldükleri Şehit Bülent Üstün Polis Karakolu’ndan 6 Ocak 2013’te serbest bırakıldı.
6 OCAK: Genelkurmay Başkanlığı 6 Ocak 2013’te yaptığı açıklamada, Küpeli Dağı, Cudi Dağı, Yazlıca Dağı, Mehmet Yusuf ve Meydan dağları, İncebel Dağları, Altın Dağlar, Çağlayan/Pirinçeken Bölgesi, Buzul Dağı, Rejgar Dağı, İkiyaka Dağları, Balkaya Dağı, Karadağ/Gedik Tepe/Çimendağı bölgeleri, Kurşunlu Dağı, Yassıdağ ve Yazlıca Dağı’nın bulunduğu alanları geçici güvenlik bölgesi ilan ederek söz konusu alanlara 8 Ocak 2013–8 Nisan 2013 tarihleri arasında sivillerin giriş ve çıkışlarının yasakladı.
7 OCAK: Kandıra (Kocaeli) 1 Nolu F Tipi Cezaevi’nde “KCK Soruşturması” nedeniyle 13 Şubat 2012’den beridir tutuklu bulunan eşi Ali Sidar Yılan ile görüşmeye giden Leyla Yılan’a “arama sırasında yüzüğünü çıkarmadığı” gerekçesiyle 2 ay görüş yasağı cezası verildiği 7 Ocak 2013’te öğrenildi.
13 OCAK: Barış ve Demokrasi Partisi (BDP) Diyarbakır eski Milletvekili Akın Birdal’a 10 Eylül 2010’da Bursa’daki referandum mitinginde yumruklu saldırıda bulunan Bilgehan Şimşek’in ve Bilgehan Şimşek’i saldırı sonrasında darp ettikleri iddia edilen 13 kişinin yargılanmasına devam edildiği 13 Ocak 2013’te öğrenildi. Bursa 5. Asliye Ceza Mahkemesi’ndeki duruşmada sanıkların esas hakkındaki son savunmalarını alan mahkeme başkanı, “kasten insan yaralamak” ve “halkı kin ve düşmanlığa tahrik etmek” suçlarından yargılanan Bilgehan Şimşek’e 2 yıl 6 ay hapis cezası, 13 kişiye ise 1’er yıl 6’şar ay hapis cezası verdi.
15 OCAK: Tekirdağ’ın Çorlu İlçesi’nde bulunan Avrupa Serbest Bölgesi’nde faaliyet yürüten Daiyang-SK Metal Fabrikası’nın yöneticilerinin, fabrikada devam eden greve karşı Güney Kore’den işçi getirtmeleri nedeniyle 14 Kasım 2012’den bu yana eylem yapan işçilerle Güney Koreli işçiler arasında 15 Ocak 2013’te çıkan arbedeye polis ekiplerinin biber gazı ve coplarla müdahale etmesi sonucu 5 işçi yaralandı.
16 OCAK: Ankara’da bir kafede otururken yanına gelen iki polis memurunun kendisini öldürmekle ve tecavüz etmekle tehdit ettiğini savunan Mazlum Çelik adlı kişi 16 Ocak 2013’te İnsan Hakları Derneği (İHD) Ankara Şubesi’ne başvurarak hukuki yardım talebinde bulundu.
18 OCAK: Şırnak’ın İdil İlçesi’nde zırhlı polis aracına devriye görevi sırasında atılan ses bombası sonucu bir polis memuru yaralandı.
20 OCAK: Diyarbakır’ın Bismil İlçesi’nde 20 Ocak 2013’te, Kurtuluş İlköğretim Okulu’nda yapılan Açık Öğretim Lisesi sınavı için görevlendirilen polis memuru ile üst araması yaptırmadan sınav salonuna girmek istediği iddia edilen bir öğrenci arasında çıkan tartışmanın büyümesi üzerine çıkan arbedede polis memurunun silahı ateş alması sonucu sınava girmek için okula gelen Muhsine Belge (20) yaralandı.
31 OCAK: İstanbul’un Kâğıthane İlçesi’nde 19 Haziran 2012’de “asker kaçağı olduğu” iddiasıyla gözaltına alınarak Sanayi Polis Karakolu’na götürülen H.D.’nin yedi polis memuru tarafından 5 dakika boyunca dövüldüğü ortaya çıkan kamera kaydı görüntüleri sonucu 26 Aralık 2012’de öğrenilmişti. Ortaya çıkan görüntülerin ardından 7 polis memuru hakkında İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’nın başlattığı soruşturmanın tamamlandığı 31 Ocak 2013’te öğrenildi. Soruşturma sonucunda hazırlanan iddianamede 2 polis memuru hakkında “işkence etmek” suçundan 12 yıla kadar hapis cezası, 4 polis memuru hakkında da “işkenceye yardım etmek” suçundan 6 yıla kadar hapis cezası talep edildi. Sopruşturma sonunda 1 polis memuru hakkında da takipsizlik kararı verildi.
CEZAEVLERİ
2 OCAK: Tekirdağ 2 Nolu F Tipi Cezaevi’nden talepleri olmaksızın Kandıra (Kocaeli) F Tipi Cezaevi’ne sevk edilen 10 mahpusun sevk esnasında gardiyanlar tarafından darp edildiği, elbiseleri çıkarılarak çıplak arama uygulamasına maruz bırakıldıkları öğrenildi.
4 OCAK: Bolu T Tipi Cezaevi’nde kalan Seyfettin Yakut’a açlık grevi eylemine katıldığı gerekçesiyle 40 gün hücre cezası verildiği, Erdal Erbekler’e ise aynı gerekçeyle 3 gün hücre cezası verildiği, aynı gerekçeyle Felemez Teker’in Şanlıurfa E Tipi Cezaevi’nden sevk edildiği Bolu T Tipi Cezaevi’nde çıplak arama uygulamasına maruz kaldığı ve darp edildiği öğrenildi.
Midyat (Mardin) M Tipi Cezaevi’nde kalan kadın mahpusların koğuşlarına 10 gündür elektrik ve su verilmediği öğrenildi.
Bursa H Tipi Cezaevi’nden Bolu F Tipi Cezaevi’ne talepleri olmaksızın sevk edilen sürgün edilen Osman Kılavuz, Hüseyin Beyaz, Samet Aydemir ve Ayhan Dağ’ın “çıplak arama” uygulamasını reddettikleri için gardiyanlar tarafından darp edilerek tek kişilik hücrelere yerleştirildikleri 4 Ocak 2013’te öğrenildi.
Diyarbakır D Tipi Cezaevi’nde tutuklu bulunan Şırnak Milletvekili Selma Irmak, 4 Ocak 2013’te kendisini ziyaret eden CHP heyetine cezaevi yönetiminin kendisine Hasan Cemal’in “Kürtler” adlı kitabıyla Bejan Matur’ın “Dağın Ardına Bakmak” adlı kitabını “sakıncalı” bularak vermeğini açıkladı.
5 OCAK: Şakran (İzmir) T Tipi Cezaevi’nde 29 Aralık 2012’de gardiyanlar tarafından darp edilen 11 tutuklu veya hükümlünün TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu’nun 5 Ocak 2013’ye cezaevine yaptığı inceleme ziyaretinden bir gün önce Kırıklar (İzmir) F Tipi Cezaevi’ne sevk edildikleri öğrenildi.
Tekirdağ 1 Nolu Tipi Cezaevi’nden Kandıra (Kocaeli) F Tipi Cezaevi’ne talepleri olmaksızın sevk edilen sürgün edilen Turan Günana, Cihan Aydın ve Hayrettin Özkan’ın “çıplak arama” uygulamasını reddettikleri için gardiyanlar tarafından darp edilerek tek kişilik hücrelere yerleştirildikleri öğrenildi.
8 OCAK: Devrimci Mücadele Birliği Dergisi’nin eski Yazı İşleri Müdürü Nurettin Temel hakkında verilen ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasının onanması üzerine Nurettin Temel’in 11 yıldır tutuklu olarak kaldığı Tekirdağ 1 Nolu F Tipi Cezaevi’nde tek kişilik hücreye konduğu öğrenildi.
9 OCAK: Tekirdağ 1 Nolu F Tipi Cezaevi’nde aldığı ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasından dolayı tek kişilik hücrede tutulan Nuri Akbulut’a ait olan ve daha önce üç cezaevi idaresi tarafından “sakıncalı değildir” kaşesi basılan “Demokrasi Tarihi Üzerine Araştırma” başlıklı yazıya cezaevi idaresi tarafından el konulduğu ve Nuri Akbulut’a yazının içinde bulunan alıntılar nedeniyle “yasadışı örgüt propagandası yaptığı” suçlamasıyla 11 gün hücre cezası verildiği öğrenildi.
11 OCAK: Diyarbakır E Tipi Cezaevi’nde tutuklu olan Ramazan Atar’ın (17) 11 Ocak 2013’te intihar ettiği iddia edildi. Konuya dair açıklama yapan Ramazan Atar’ın annesi “oğlumun sırtı kırılmıştı. Gözlerinin önü morarmıştı. Ayak kısımları darp edilmişti. Görüşe gittiğimde oğlum bana ‘ana bunlar beni öldürecek’ dedi. Gardiyan benim dilekçe vermemi bile engelledi” dedi.
13 OCAK: 11 Ocak 2013’te Kırıklar (İzmir) F Tipi Cezaevi’ndeki mahpusların açık görüşüne giden Tutuklu Aileleriyle Yardımlaşma Derneği (TAYD-DER) İzmir Şubesi yöneticisi Şeyhmus Seyhan ile İnsan Hakları Derneği (İHD) İzmir Şubesi üyesi Şengül Umutlu görüş sonrasında geldikleri Buca İlçesi’nde “cezaevinden dışarıya bilgi götürdükleri” gerekçesiyle polis ekipleri tarafından gözaltına alındı. Şeymus Seyhan “yasadışı örgüt üyesi olduğu” suçlamasıyla tutuklandı.
14 OCAK: Tekirdağ 1 Nolu F Tipi Cezaevi’nde kendisine gönderilen Kürtçe bir yazı nedeniyle Ahmet Baran adlı mahpusa 11 gün hücre cezası verildiği öğrenildi.
Tekirdağ 1 Nolu F Tipi Cezaevi’nde kalan Cengiz Atsız, Cengiz Çelik, Adnan Titiz, Hüseyin Türeli, Ferhat Tagay, Hayrettin Öztekin, Berat Birtek, Selahattin Sümeli, Cihan Aydın, Turan Günana adlı 10 tutuklu ve hükümlünün talepleri olmaksızın farklı cezaevlerine sevk edildikleri öğrenildi.
15 OCAK: Kırıklar (İzmir) 2 Nolu F Tipi Cezaevi’nden firar girişiminde bulunduğu iddia edilen Ersin Ekmekçi ile firar girişimine yardım ettikleri öne sürülen Ersin Ekmekçi’nin koğuş arkadaşları Yusuf Candemir ve Şiyar Aydemir’in elleri arkadan kelepçeli bir şekilde dört gün boyunca yemek verilmeden bir hücrede tutuldukları ve darp edildikleri iddia edildi. Ersin Ekmekçi’nin ve Yusuf Candemir’in aileleri 15 Ocak 2013’te İnsan Hakları Derneği (İHD) İzmir Şubesi’ne başvurarak hukukî yardım talebinde bulundular.
19 OCAK: Bursa H Tipi Cezaevi’nde kalan 22 tutukluya, “açık görüş sırasında kavga çıkarttıkları” gerekçesiyle 3’er ay açık görüş yasağı verildiği öğrenildi.
20 OCAK: Sincan (Ankara) Kadın Cezaevi’nde tutulan Sultan Şaman adlı mahpusa Batman M Tipi Cezaevi’nde iken “kamu malına zarar verdiği” iddiasıyla 40 gün hücre cezası verildiği öğrenildi.
22 OCAK: Tutuklu epilepsi hastası Lezhat Değirmenci’nin “seyahat edemez” raporuna rağmen raporunun “seyahat edebilir” şeklinde değiştirilerek Diyarbakır D Tipi Cezaevi’nden Bafra (Samsun) T Tipi Cezaevi’ne sevk edildiği açıklandı.
24 OCAK: Tekirdağ F Tipi Cezaevi yönetiminin Ocak ayı sonunda uygulamaya koyacağı karar uyarınca bundan böyle mahpusların koğuşlarında en fazla 10 kitap bulundurabilecekleri, sınırı aşan ve cezaevi dışına gönderilmeyen kitaplara ise el konulacağı öğrenildi.
24 OCAK: Silivri (İstanbul) F Tipi Cezaevi’nde Ergenekon Soruşturması kapsamında tutuklu bulunan Tuncay Özkan’ın safra kesesinden rahatsızlığı bulunduğu ve her hafta serum tedavi görmek zorunda olduğu 24 Ocak 2013’te öğrenildi.
25 OCAK: Mersin E Tipi Cezaevi’nde kalan V.T. (17), görüşüne gelen babasına, “gece yarısı koğuşlarımıza baskın yapıyorlar, tekli hücrelere atmakla tehdit ediyorlar” dediği öğrenildi.
27 OCAK: Hakkında açılan soruşturmalardan arkadaşlarını sorumlu tutarak 22 Ocak 2013’te servis aracında 3 arkadaşını silahla vurarak öldüren, birini de yaralan Sincan (Ankara) F Tipi Cezaevi gardiyanı Emre Ençok’un 27 Ocak 2013’te tutuklu bulunduğu Bolu T Tipi Cezaevi’nde cam bardakla boğazını keserek intihar girişiminde bulunduğu iddia edildi.
27 OCAK: Tekirdağ 2 Nolu F Tipi Cezaevi’nde 30 mahpusun 3 Aralık 2012’de içtikleri musluk suyundan zehirlenmelerine ilişkin olayı anlatan bir mektubun olayın anlatıldığı bölümlerinin cezaevi yönetimi tarafından sansürlendiği 27 Ocak 2013’te öğrenildi.
29 OCAK: Muğla E Tipi Cezaevi’nde kalan yaşları 15 ile 17 arasında değişen 5 çocuk “kötü muameleye maruz kaldıkları” gerekçesiyle sıvı deterjan içerek toplu intihar girişiminde bulundu. Kaldırıldıkları hastanede tedavileri tamamlanan çocukların tekrar cezaevine getirildikleri öğrenildi.
30 OCAK: Kürkçüler (Adana) F Tipi Cezaevi’nden Tekirdağ 2 Nolu T Tipi Cezaevi’ne talepleri olmaksızın 3 Ocak 2013’te sevk edilen 6 mahpusun koğuşuna giren gardiyanların çıplak arama uygulamasına karşı koyan 6 kişiyi darp ettikleri öğrenildi.
4. İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
5 OCAK: Şırnak’ın Silopi İlçesi’nde “yasadışı örgüt propagandası yaptığı” gerekçesiyle hakkında açılan davadan aldığı 1 yıl 6 aylık hapis cezasının kesinleşmesi üzerine 5 Ocak 2013’te gözaltına alınan S.Ş. çıkarıldığı mahkeme tarafından tutuklanarak Midyat (Mardin) M Tipi Cezaevi’ne gönderildi.
7 OCAK: Haftalık yayımlanan Bağımsızlık, Demokrasi ve Sosyalizm için Yürüyüş Dergisi’nin 6 Ocak 2013 tarihli 346. sayısında yer alan haberlerde “yasadışı örgüt propagandası yapıldığı” iddiasıyla 7 Ocak 2013’te derginin basılı tüm nüshalarının toplatılmasına karar verildi.
9 OCAK: Şanlıurfa’nın Suruç İlçesi’nde ev baskını düzenleyen polis ekipleri “internet üzerinden yasadışı örgüt propagandası yaptıkları” iddiasıyla Emin Binici ve Ekrem Binici adlı kardeşleri gözaltına aldı.
Barış ve Demokrasi Partisi’nin (BDP) kendilerine yönelik yapılan tutuklama operasyonlarına dikkat çekmek amacıyla başlattığı kampanya kapsamında savcılığa dilekçe verdikleri gerekçesiyle Hakkâri’nin Yüksekova İlçesi’ne bağlı Esendere Beldesi’nde 12 Ocak 2012’de düzenlenen eş zamanlı ev baskınları sonucu gözaltına alınan Esendere Belediye Başkanı Hurşit Altekin, Yüksekova eski Belediye Başkanı Ruken Yetişkin, BDP eski İlçe Yöneticisi Yılmaz Gözyan, BDP Yüksekova İlçe yöneticilerinden Mehmet Çapraz, BDP üyeleri Sıracettin Fırat, Abdurrahman Gemicioğlu ile Siirt’in Pervari İlçesi’nde gözaltına alınarak Yüksekova’ya getirilen Sabri Tümen “yasadışı örgüt üyesi oldukları”, “yasadışı örgüt üyesi olmamakla birlikte yasadışı örgüt adına eylem yaptıkları” suçlamalarıyla 16 Ocak 2012’de tutuklanmıştı. Sekizi tutuklu toplam 30 kişinin yargılandığı davanın 9 Ocak 2013’te Van 4. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen duruşmasına katılan tutuklu sanıklardan Arif Karay ile Cemil Bor’un Kürtçe savunma yapma taleplerini reddeden mahkeme heyeti, Ruken Yetişkin ile Nazif Ataman’ın kefalet karşılığında tutuksuz yargılanmak üzere tahliye edilmelerine karar vererek duruşmayı 15 Şubat 2013’e erteledi.
19 OCAK: Tunceli’de 19 Ocak 2013’te, polis ekipleri Yürüyüş Dergisi’nin dağıtımını yapan Ünal Çimen’i gerekçe göstermeksizin gözaltına aldı.
25 OCAK: İnternet üzerinden yayın yapan haber sitesi halkinsesi.tv adresine erişimin Türkiye’den engellendiği öğrenildi.
TOPLANTI VE GÖSTERİ ÖZGÜRLÜĞÜ
2 OCAK: Ağrı’nın Doğubayazıt İlçesi’nde 28 Aralık 2012’de Roboskî Katliamı’nın yıldönümü nedeniyle düzenlenen yürüyüşe katıldıkları gerekçesiyle 31 Aralık 2012’de gözaltına alınan 2 kişi “yasadışı örgüt propagandası yaptıkları” suçlamasıyla 2 Ocak 2013’te tutuklanarak Ağrı M Tipi Cezaevi’ne gönderildi.
Eskişehir’de 2 Ocak 2013’te “Tutsak Dev-Genç'liler serbest bırakılsın” yazılı afişleri asan Burçin Akın ve Yaprak Yılmaz adlı iki kişi polis ekipleri tarafından gözaltına alındı.
3 OCAK: 18 Aralık 2012’de Göktürk-2 uydusunun Çin’den uzaya gönderilişini canlı izlemek için 105 koruma, 3600 polis memuru, 20 zırhlı araç ve 8 toplumsal olaylara müdahale aracı (TOMA) eşliğinde Ortadoğu Teknik Üniversitesi’ne (ODTÜ) gelen Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ı protesto etmek isteyen öğrencilerle polis ekipleri arasında çıkan çatışmalara katıldığı gerekçesiyle 3 Ocak 2013’te Pınar Ünlü adlı öğrenci Ankara’da gözaltına alındı.
İzmir’in Bornova İlçesi’nde 3 Ocak 2013’te Suphi Koyuncuoğlu Lisesi önünde “parasız eğitim sınavsız gelecek” talebiyle bildiri dağıtan Devrimci Gençlik üyelerine müdahale eden polis ekipleri 3 kişiyi gözaltına aldı.
Harran Üniversitesi’nde (Şanlıurfa) ulaşım zammını protesto etmek amacıyla eylem yapmak isteyen öğrencilere gaz bombalarıyla müdahale eden polis ekipleri 3 öğrenciyi gözaltına aldı.
4 OCAK: Şanlıurfa’nın Viranşehir İlçesi’nde ev baskınları düzenleyen polis ekipleri, “24 Kasım 2012’de BDP heyetinin yaptığı ziyaret esnasında polis ekiplerinin müdahalesinin ardından çıkan olaylar” nedeniyle 12 kişiyi gözaltına aldı.
Ortadoğu Teknik Üniversitesi’nde (ODTÜ) meydana gelen olaylara ilişkin kınama açıklaması yapan Tunceli Üniversitesi Rektörü Durmuş Boztuğ’u protesto etmek amacıyla 4 Ocak 2013’te üniversite kampusunda eylem yapmak isteyen öğrencilere müdahale eden polis ekipleri 20 öğrenciyi gözaltına aldı.
Mersin’de “izinsiz düzenlenen gösteriye katıldığı” gerekçesiyle gözaltına alınan E.G. (16) adlı çocuk 4 Ocak 2013’te çıkarıldığı Mersin Çocuk Mahkemesi tarafından tutuklanarak Mersin E Tipi Cezaevi’ne gönderildi.
8 OCAK: İstanbul’da Sosyalist Demokrasi Partisi (SDP) üyelerinin, 7 Ocak 2013’te Zonguldak’ta 8 maden işçisinin ölümüne neden olan iş kazasını protesto etmek amacıyla Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü’nün İstanbul’daki binasını işgal ederek yaptığı eyleme müdahale eden polis ekipleri 29 kişiyi darp ederek gözaltına aldı.
15 OCAK: Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın 12 Haziran 2011 Milletvekili Genel Seçimi öncesinde Artvin’in Hopa İlçesi’nde yaptığı miting sırasında meydana gelen olaylar nedeniyle açılan 4. davada dosyaları birleştirilen 60 kişinin yargılanmasına 15 Ocak 2013’te devam edildi. Hopa Cumhuriyet Başsavcılığı’nca hazırlanan iddianamede, 60 kişinin “2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefet ettikleri”; “görevli memura mukavemet ettikleri” ve “kamu malına zarar verdikleri” suçlamalarından mahkûm edilmeleri istenmişti. Davanın Hopa Asliye Ceza Mahkemesi’nde görülen duruşmasında sanıkların ifadesini alma işlemini tamamlayan mahkeme başkanı, duruşmayı 10 Haziran 2013’e erteledi.
Hatay’ın İskenderun İlçesi’nde 15 Ocak 2013’te, 28 Haziran 2012’de KESK üyesi 22 kişinin tutuklanmasıyla sonuçlanan “KCK Soruşturması”nda henüz iddianamenin hazırlanmamasını protesto etmek amacıyla yürüyüş yapmak isteyen KESK üyelerine gaz bombalarıyla müdahale eden polis ekipleri 10 kişiyi gözaltına aldı.
17 OCAK: Tekirdağ’ın Çorlu İlçesi’nde bulunan Avrupa Serbest Bölgesi’nde faaliyet yürüten Daiyang-SK Metal Fabrikası’nın yöneticilerinin, fabrikada devam eden greve karşı Güney Kore’den işçi getirtmeleri nedeniyle 14 Kasım 2012’den bu yana eylem yapan işçilerin eylemine de polis ekiplerinin biber gazı ve coplarla müdahale etmesi sonucu 86 işçi yaralandı.
18 OCAK: İstanbul’da ücret alacakları için eylem yapan Teknopark işçilerinin İstanbul Ticaret Odası’nın önünde yaptığı eyleme polis ekiplerinin basınçlı su ve gaz bombalarıyla müdahale etmesi sonucu 3 işçi yaralandı.
19 OCAK: İstanbul’da Hrant Dink’i, öldürülüşünün 6. yılında öldürüldüğü yer olan Şişli’deki Agos Gazetesi’nin önünde anmak için toplanan gruplara polis ekipleri törenin sonunda gaz bombaları ve basınçlı suyla müdahale etti.
Gaziantep Üniversitesi’ni 19 Ocak 2013’te ziyaret eden Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ı protesto etmek isteyen 14 öğrenci polis ekipleri tarafından gözaltına alındı.
20 OCAK: Kocaeli’nin Gebze İlçesi’nde Hrant Dink’i ölüm yıldönümünde anmak ve Çağdaş Hukukçular Derneği’ne yönelik gözaltı operasyonlarını protesto etmek isteyen Bağımsız Devrimci Sınıf Platformu üyelerine polis ekiplerinin müdahale etmesi sonucu 1’i çocuk 12 kişi gözaltına alındı, 2 kişi de yaralandı.
21 OCAK: Adana’da “Patriot” füze savunma sistemlerinin getirildiği NATO’ya ait İncirlik Hava Üssü’nün önünde protesto eylemi yapmak isteyen gruba coplarla ve biber gazıyla müdahale eden polis ekipleri 26 kişiyi gözaltına aldı.
22 OCAK: Mersin’in Akdeniz İlçesi’nde 22 Ocak 2013’te, “Patriot” füze savunma sistemlerinin Türkiye’ye getirilmesini protesto etmek amacıyla AKP ilçe binası önünde eylem yapmak isteyen gruba coplarla ve biber gazıyla müdahale eden polis ekipleri Halkevleri üyesi 5 kişiyi gözaltına aldı.
23 OCAK: Sendikal haklarının korunması amacıyla Ankara’da Çalışma Bakanlığı önüne çadır kuran Devrimci Sağlık İşçileri Sendikası (Dev-Sağlık İş) üyesi taşeron işçilerin eylemine müdahale eden polis ekipleri Dev-Sağlık İş Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu’nun da arasında bulunduğu 27 kişi gözaltına alındı.
24 OCAK: Ezilenlerin Sosyalist Partisi (ESP) üyesi Sevda Çağdaş, 26 Mayıs 2012’de İnsan Hakları Derneği (İHD) Diyarbakır Şubesi ile kayıp yakınlarının düzenlediği “Kayıplar bulunsun failler yargılansın” eylemine katıldıktan sonra polis ekipleri tarafından Koşuyolu Parkı’nda gözaltına alınmış ve “18 Mart 2012’de Diyarbakır’da yapılan Newroz kutlamasında polis ekiplerine taş atarak yasadışı örgüt üyesi olmamakla birlikte yasadışı örgüt adına suç işlediği” iddiasıyla 27 Mayıs 2012’de tutuklanmıştı. Sevda Çağdaş’ın yargılanmasına 24 Ocak 2013’te Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesi’nde devam edildi. Duruşmada Sevda Çağdaş’ın avukatlarının taleplerini reddeden mahkeme heyeti, Sevda Çağdaş’ın tutukluluk halinin devam etmesine karar vererek duruşmayı 19 Mart 2013’e erteledi.
İstanbul’da 21 Mayıs 2011’de bir otelde düzenlenen Yükseköğrenim Kongresi’nin protesto etmek amacıyla eylem yapan öğrencilerden 21’i hakkında açılan davaya 24 Ocak 2013’te başlandı. İstanbul 41. Asliye Ceza Mahkemesi’nde “2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefet ettikleri” ve “kamu maşına zarar verdikleri” suçlamasıyla yargılanan öğrencilerden duruşmaya katılan 12’sinin ifadesini alan mahkeme başkanı, ifade verme işleminin tamamlanması amacıyla duruşmayı 25 Nisan 2013’e erteledi.
26 OCAK: İstanbul’da kendisine verilen fahri doktora unvanını almak üzere Marmara Üniversitesi’nin Haydarpaşa Kampusu’na gelen Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ı protesto etmek isteyen öğrencilere müdahale eden polis ekipleri 19 öğrenciyi gözaltına aldı.
29 OCAK: 18 Şubat 2012’de “KCK Soruşturması” adı altında düzenlenen operasyonu aynı gün Mersin’de protesto eden 43 kişi hakkında başlatılan soruşturma sonunda hazırlanan iddianamenin kabul edilmesi üzerine “2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefet ettikleri” ve “görevli polis memuruna mukavemet ettikleri” iddialarıyla açılan davaya başlandı. Mersin 11. Asliye Ceza Mahkemesi’ndeki duruşmaya katılan sanıkların ifadesini alan mahkeme başkanı, ifade alma işleminin tamamlanması amacıyla duruşmayı 5 Nisan 2013’e erteledi.
ÖRGÜTLENME ÖZGÜRLÜĞÜ
4 OCAK: Ağrı’nın Doğubayazıt İlçesi’nde 4 Ocak 2013’te belediye binasına, belediyeye bağlı Çamaşırevi’ne ve evlere “KCK Soruşturması” adı altında baskın düzenleyen polis ekipleri, Belediye Başkanı Canan Korkmaz, belediye meclis üyesi Nazan Bağlan Söğüt, BDP ilçe yöneticisi Mehmet Birdal ile BDP üyeleri İsa Karahan ve Ahmet Utuş’u gözaltına aldı.
7 OCAK: Bitlis’in Güroymak İlçesi’nde 7 Ocak 2013’te polis ve jandarma ekiplerinin “KCK Soruşturması” adı altında düzenledikleri ev baskınları sonucu aralarında BDP yöneticilerinin de bulunduğu 10 kişi gözaltına alındı.
Van’da 7 Ocak 2013’te Yeni Mahalle Özgür Halk Derneği’ne kimliği belirsiz kişi veya kişilerce düzenlenen taşlı saldırı sonucu dernek binasında maddi hasar meydana geldi.
8 OCAK: Ağrı’nın Patnos İlçesi’nde 8 Ocak 2013’te ev baskını düzenleyen polis ekipleri BDP Patnos İlçe Örgütü yöneticisi Kutbettin Tunca’yı gözaltına alırken, operasyonun gerekçesi hakkında açıklama yapılmadı.
17 OCAK: Sakarya’nın Sapanca İlçesi’nde 17 Ocak 2013’te Emek Partisi’nin ilçe örgütü binasına giren kişi ya da kişilerin binada maddi hasara yol açtıkları öğrenildi.
18 OCAK: 18 Ocak 2013’te sabaha karşı Terörle Mücadele Şubesi’ne bağlı polis ekipleri “yasadışı DHKP/C Örgütü Soruşturması” kapsamında olduğu ileri sürülen operasyonlarla İstanbul’da, İzmir’de, Ankara’da, Antalya’da, Hatay’da, Bursa’da ve Kocaeli’de helikopter destekli ev, kurum ve büro baskınları düzenlemişti. Operasyon kapsamında Çağdaş Hukukçular Derneği’nin Ankara’daki Genel Merkezi’nde ve İstanbul Şubesi’nde, Halkın Hukuk Bürosu’nda ve ÇHD üyesi avukatların evinde arama yapıldığı öğrenildi. Baskınlarda avukatlar Taylan Tanay, Güray Dağ, Ebru Timtik, Barkın Timtik, Naciye Demir, Efkan Bolaç, Betül Vangölü, Şükriye Erden, Serhan Arıkanoğlu, Gülvin Aydın, Zeki Rüzgar ve Güçlü Sevimli gözaltına alınmıştı. ÇHD Genel Başkanı Selçuk Kozağaçlı ve avukat Oya Aslan’ın da aralarında bulunduğu toplam 15 avukat hakkında yakalama kararı bulunduğu ileri sürülmüştü. Operasyon kapsamında İstanbul’da İdil Kültür Merkezi’ne ve Yürüyüş Dergisi’ne baskın düzenlendiği ve 6 kentteki ev, kurum, büro baskınları sonucu toplam 68 kişinin gözaltına alındığı öğrenilmişti. Bürosundaki arama bittikten sonra gözaltı işlemi yapılan Taylan Tanay, İstanbul Emniyet Müdürlüğü’ne götürüldüğü esnada bürosunun çıkışında polis ekipleri tarafından darp edildi. Baskınlar sırasında İdil Kültür Merkezi’nin, Taylan Tanay’ın bürosunun kapısının kırılarak açıldığı, savcı olmaksızın arama yapıldığı öğrenildi. Operasyon anında yurtdışında bulunan Selçuk Kozağaçlı Türkiye’ye döndüğü 20 Ocak 2013’te uçağın içinde gözaltına alındı. Operasyonu protesto etmek amacıyla 18 Ocak 2013’te İstanbul’un Okmeydanı Semti’nde eylem yapan gruba müdahale eden polis ekipleri 7 kişiyi gözaltına aldı. 19 Ocak 2013’te İstanbul Emniyet Müdürlüğü önünde açıklama yapmak isteyen gruba da polis ekiplerinin müdahale etmesi sonucu Hüsnü Yıldız yaralandı. Gözaltındaki avukatların 20 Ocak 2013’te İstanbul Adliyesi’ne sevk edilmeleri sırasında adliye binasında müvekkilleriyle görüşmek isteyen avukatlara polis ekiplerinin müdahale etmesi sonucu 6 avukat yaralandı. Operasyon kapsamında mahkeme sevk edilen 29 kişiden 19’u 20 Ocak 2013’te tutuklandı, 7 kişi ise kefaletle serbest bırakıldı. Sorguları 21 Ocak 2013’te tamamlanan 10 avukattan ise ÇHD Genel Başkanı Selçuk Kozağaçlı, ÇHD Genel Merkez Yöneticisi Oya Aslan, İstanbul Şube Başkanı Taylan Tanay, İstanbul Şubesi yöneticisi Güçlü Sevimli, önceki Şube Başkanlarından Serhan Arıkanoğlu, ÇHD üyeleri Ebru Timtik, Barkın Timtik, Naciye Demir ve Şükriye Erden tutuklandı.
22 OCAK: 18 Ocak 2013’te sabaha karşı Terörle Mücadele Şubesi’ne bağlı polis ekipleri “yasadışı DHKP/C Örgütü Soruşturması” kapsamında olduğu ileri sürülen operasyonlarla İstanbul’da, İzmir’de, Ankara’da, Antalya’da, Hatay’da, Bursa’da ve Kocaeli’de helikopter destekli ev, kurum ve büro baskınları düzenlemişti. Operasyon kapsamında 21 Ocak 2013’te mahkemeye sevk edilen 41 kişiden 21’i tutuklanmıştı. Aynı günün akşamında İstanbul’da mahkemeye sevk edilen 23 kişiden 17’si, İzmir’de mahkemeye sevk edilen 17 kişinin tamamı 22 Ocak 2013’te tutuklandı.
28 OCAK: İstanbul’da 10 Şubat 2013’te yapılacak olan Devrimci Kadın Kurultayı’yla ilgili 28 Ocak 2013’te Ankara’da bildiri dağıtan gruba müdahale eden polis ekipleri 3 kişiyi gözaltına aldı.
31 OCAK: Mersin’in Mezitli İlçesi’nde 31 Ocak 2013’te Barış ve Demokrasi Partisi’nin (BDP) ilçe binasına düzenlenen taşlı saldırı sonucu binada maddi hasar meydana gelirken saldırıyı düzenledikleri iddia edilen 3 kişi düzenlenen operasyon sonucu gözaltına alındı.