Öfkelerin isim babası

T24- İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nin yazarlarından olan 94 yaşındaki Fransız-Alman diplomat Stéphane Hessel, Türkçe’ye de çevrilen 32 sayfalık “Indignez-Vous” (Öfkelenin) adlı kitabıyla tüm dünyaya yayılan sistem karşıtı eylemlerin fikir ve isim babası oldu. Hessel, “Ekonomik adaletsizliğe barışçı yollarla isyan edin” diyor.

Fransız entellektüel Regis Debray onun için “İnsanlık onurunu kurtaran adam” diyor. 20 Ekim 1917 doğumlu Stéphane Frédéric Hessel, Almanya doğumlu bir Yahudi. Bütün hayatı direnişle geçmiş bir isim. Önce Nazilere karşı Fransız direnişçilere katılmış, toplama kamplarından zor kurtulmuş. 1939’da Fransız vatandaşlığı alıp diplomat olduktan sonra 1948’de BM’de İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’ni yazan heyete girmiş. Hayatı boyunca Cezayir’i, Vietnam’ı, Filistin’i savunmuş.Hürriyet'in haberine göre, Hessel’in geçen yıl 93 yaşında yazdığı “Indignez-Vous” (Öfkelenin) adlı eseri dünyada Türkçe dahil 25 dile çevrildi. Hessel, kitabında, gelir dağılımındaki adaletsizlik, göçmen karşıtı politikalar ve basına yönelik baskılar nedeniyle Fransızların Nazi işgali dönemindeki kadar “öfkelenmesi” gerektiğini savunuyordu. Sadece Fransa’da 2 milyon okuyucu bulan kitabın ana fikri ve ismi, bugün İspanya’da Arap Baharı’ndan da esinle “Los Indignados” (Öfkeliler) diye anılan hareketi doğurdu. Paris’teki Yabancı Gazeteciler Merkezi’nde az sayıda gazeteciyle bir araya gelen Hessel  özetle şunları söyledi:Hitler-Stalin bitti yeni tiran oligarşiŞu anda neredeyse 100 yıldır şahit olduğum en tehlikeli oligarşide yaşıyoruz. Hitler ya da Stalin benzeri bir tiranlık yok artık. Öyle olsa tirandan kurtulunca problemler çözülürdü. Bugünkü tiranlık, birkaç kişinin belirlediği ekonomi ve finans dünyasının oligarşisidir. ‘Washington Uzlaşması’ diye adlandırılan, Milton Freedman doktrini geçerli, yani “güçlü ve zengin insanlar, güç ve zenginliklerini sürdürebilmek için, devletin mümkün olduğu kadar küçültülmesini” istiyor. İşte son 10 yıldır içinden bir türlü çıkamadığımız krizin nedeni bunlardır.Vatandaşlar hükümetlere yasal yolla baskı yapmalıMaalesef yurttaşlar olarak meseleyi bir gecede çözemeyiz. Hükümetler aracılığıyla müdahale edebiliriz. Vatandaşlar daha cesur yöntemlerle, tek amacı daha çok kar olan güçlere karşı, yasalar yoluyla önlem alınması için, hükümetlerine baskı yapmalılar ve barışçıl yollarla isyan etmeliler. 2. Dünya Savaşı sonrasındaki krizde böyle yapmıştık. Ardından 30 yıllık bir refah dönemi gelmişti.

Devletler durursa her şey kötüleşecek

Dünyada sözünü ettiğim gelişme son 10 yıldır tamamen bloke oldu. 21. yüzyıl, insanlığın demokratik olarak gerilediği bir yüzyıldır. Irak ve Afganistan savaşı, Lehmann Brothers ve diğer büyük bankaların batması, bu gerilemenin sonucudur. Eğer devletler harekete geçmezse herşey daha da kötüye gidecek. Yunanistan’ın haline bakın. Mesela başka bir IMF kurulmalı, daha farklı amaçlı, dayanışma amacı güden bir IMF. Sert özelleştirmeler yerine, kamusal ekonominin istikrarı sağlanmalı. Devlet insanların temel ihtiyaçlarını garanti altına alacak müdahalelerde bulunmalı.