OHAL TBMM’ye geliyor: Süreç nasıl işleyecek, siyasi partiler nasıl tutum alacak?

TBMM Genel Kurulu’nun Çarşamba günü toplanarak OHAL kararını görüşmesi planlandı. Deprem nedeniyle ülkede tüm programlar iptal olurken 14 Mayıs’ta yapılacak olan seçimlerin o tarihte yapılıp yapılamayacağı da merak konusu.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın OHAL ilanı kararı açıklamasının ardından TBMM Genel Kurulu, Başkan Mustafa Şentop’un başkanlığında toplandı.

Genel Kurul toplantısı öncesinde, AKP, CHP, HDP, MHP ve İYİ Parti grup başkanvekilleri, Şentop’la Başkanlık Divanı’nın arkasında kısa bir toplantı yaptı ve deprem nedeniyle siyasi parti gruplarının ve Şentop’un ortak imzasıyla hazırlanan bildiriye son şekli verildi. Genel Kurul’da Şentop’un okuduğu bildiride, Kahramanmaraş merkezli depremde yaşamını yitiren yurttaşların yakınlarına taziye ve yaralılara acil şifa dileğine yer verildi:

“Acımız tarifsizdir, bu kara günde devletimiz bütün birimleriyle teyakkuzda olup depremden etkilenen vatandaşlarımızın yaralarını sarmak için tüm gayretiyle çalışmaktadır. Milletimizin acısı, millî iradenin tecelligâhı olan Meclisimizde de derinden hissedilmektedir. Bu süreçte, devletimizin tüm kurumları gibi Meclisimiz de ayaktadır ve yaşananları her boyutuyla yakından takip etmektedir. Milletvekillerimizin büyük kısmı depremden etkilenen yerleşim birimlerimizdeki çalışmaları yakından izlemek ve yardım çalışmalarına bizzat katkı sunabilmek amacıyla bölgeye intikal etmiş bulunmaktadır. Meclisimiz, bu elim zaman diliminde milletvekillerimizin depremden etkilenen halkımızın acısını yerinde paylaşabilmesi ve deprem sebebiyle oluşan yaraların sarılmasına katkı sunabilmesi için çalışmaktadır. (…) Milletimizin, tarihinde yaşadığı benzer felaketlerde olduğu gibi, bu acı günde de bağrında açılan derin yarayı millî birlik ve beraberlik ruhu içinde dayanışmayla aşacağına olan inancımız tamdır.”

OHAL kararı nedeniyle bugün çalışma kararı alındı

TBMM Başkanı Mustafa Şentop, dün yaptığı açıklamada, deprem nedeniyle Meclis’in bu hafta çalışmalarına ara vereceğini açıklamıştı. Ancak Erdoğan’ın OHAL kararını açıklaması nedeniyle, TBMM Danışma Kurulu’nda, Meclis’in bugün ve yarın da çalışmasına karar verildi.

Şentop, Genel Kurul’dan çıkışta gazetecilerin sorusu üzerine, kararın gün içinde Resmi Gazete’de yayımlanması olasılığını düşünerek, TBMM’nin bugün de çalışması yönünde karar alındığını söyledi.

BBC Türkçe’ye konuşan AKP kaynakları da kararın Resmi Gazete’de yayımlanmasından sonra “Meclis onayına sunulmasının" öngörülmesine karşın, oylanması zorunluluğu olmadığını; o nedenle gecikme durumunda yarın da Genel Kurul’da oylanabileceğini ifade etti.

Siyasi Partiler nasıl tutum alacak?

OHAL kararının TBMM’deki görüşmelerinde nitelikli çoğunluk aranmıyor; yani AKP ile MHP’nin karara destek vermesi yeterli.

MHP lideri Devlet Bahçeli de sosyal medya hesabından yaptığı açıklamayla OHAL kararına destek verdi. Bahçeli ayrıca, Erdoğan’ın yardım çağrısı doğrultusunda AFAD’a 1 milyon liralık kişisel yardım yaptığını da duyurdu.

Muhalefet partilerinin ise OHAL kararına tutumları farklı.

HDP, cumhurbaşkanına “olağanüstü yetkiler” verdiği gerekçesiyle, genel kurulda oylanacak karara destek vermeme kararı aldı.

CHP ve İYİ Parti ise “durum değerlendirmesi” yapıyor ve henüz net bir karar almış değil. Ancak kulislere yansıyan bilgilere göre CHP’de destek verilmemesi eğilimi daha yüksek.

DEVA Partisi ise OHAL kararına destek verdi. DEVA Partisi’nin parlamentodaki tek temsilcisi olan İstanbul Milletvekili Mustafa Yeneroğlu yaptığı açıklamada, OHAL kararını “gecikmeli de olsa doğru bulduğunu” söyledi:

“Acil olarak tüm imkanlar bölgedeki ihtiyaçlar için seferber edilmeli. Felakete uğrayanların kurtarılması, temel ihtiyaçların karşılanması ile meydana gelen hasar ve zararın telafisi için gerekli tüm tedbirler acilen alınmalıdır.”

Seçim ertelenebilir mi?

6 Şubat depremi nedeniyle deprem bölgesinde 3 ay süreyle OHAL ilan edilmesi kararı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın daha önce 14 Mayıs’a çekileceğini duyurduğu seçim tarihinin ertelenip ertelenmeyeceği sorusunu da beraberinde getirdi.

Anayasa’ya göre, normal zamanı 18 Haziran 2023 olan seçimlerin “öne çekilmesi” mümkün. Ancak ileri tarihe ertelenmesi tek bir istisna dışında mümkün değil. Anayasa’nın 78. Maddesine göre sadece “savaş hali” nedeniyle seçimler 1 yıl ertelenebiliyor.

AKP yönetimi, depremin çok yeni olması nedeniyle, seçim tarihiyle ilgili bir değerlendirme yapmış değil. BBC Türkçe’ye konuşan bir AKP kurmayı, seçim düşünecek zaman olmadığını, zamanı gelince değerlendirileceğini, ancak şu anda seçim tarihi ile ilgili yeni bir kararları olmadığını söyledi.

Millet İttifakı’nın toplantısı da ertelendi

Deprem nedeniyle, Millet İttifakı’nın cumhurbaşkanı adayını belirlemesi beklenen 13 Şubat tarihli Altılı Masa toplantısı da ertelendi.

CHP, İYİ Parti, Gelecek Partisi, DEVA Partisi ve Demokrat Parti liderlerinin katılımıyla, Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu’nun evsahipliğinde yapılacak toplantıda, cumhurbaşkanı adayının belirlenmesi hedefi konulmuştu.

Saadet Partisi’nden yapılan açıklamada, “13 Şubat tarihli Saadet Partimizin ev sahipliğinde planlanan Millet İttifakı Toplantısı tehir edilmiştir” denildi.

Millet İttifakı içinde yer alan altı partinin yetkili kurullarının aday konusundaki tutumlarının belirlenmesi için bu hafta içinde yapacağı toplantılar da ertelendi.