Okula uyum sürecinde aileye büyük görev düşüyor

LEFKOŞA, (DHA)-Yakın Doğu Üniversitesi Hastanesi Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Anabilim Dalı Uzman Psikoloğu Damla Alkan Saygılı, yeni eğitim döneminin başladığı şu günlerde, çocuklarda gözlenebilecek okula uyum sorunları ve bu sorunlarla başetme yöntemlerini anlattı. 

Yaz tatilinin sona ermesiyle birlikte bazı çocukların okula keyifle gittiğini, bazılarının ise okula gitmek ya da anne ve babasından ayrılmak istemediğini belirten Uzm. Psikolog Damla Alkan Saygılı, bu durumda olan çocukların okula gitseler bile okulda yaşanan birtakım sorunlarla ebeveynlerinin karşısına çıktığını söyledi.  “Okul, her ne kadar da çocuklar için eğitim ve öğretim işlevi olan bir kurum olsa da diğer yandan aileden sonra gelen ilk toplumsallaşma ortamı niteliğini de taşımaktadır” diyen Saygılı şöyle devam dedi:  \"Çocuklar ailelerinden gördükleri ve öğrendikleri davranış kalıplarını, okula gittikleri zaman orada uygulamaya başlıyorlar.  Bunun yanında okula başlarken, tanımadıkları kişi ve öğretmenlerle karşılaşmanın ve iletişim kurmayı öğrenmenin yanı sıra, okulda uymaları gereken kurallar ve başarmak zorunda oldukları öğrenim göreviyle de karşılaşıyorlar\"

Çocukların yeni çevreye uyum sağlayabilmek için tüm bunlarla baş etmek zorunda kaldığını ve okula alışmanın bir uyum süreci gerektirdiğini belirten Uzm. Psikolog Damla Alkan Saygılı, bazı çocukların okula kısa sürede uyum sağlayabildiğini, bazıları için ise bu sürecin uzayabildiğini ifade etti.

ÇOCUĞUN OKULA UYUM SÜRECİNİ UZATABİLEN ETMENLER

Çocukların birkaç hafta içinde okula uyum sağlamalarının beklendiği söyleyen Uzm. Psikolog Damla Alkan Saygılı, ebeveynlerin, çocuğunu okula bırakırken kaygılı olması ya da evde çocukları ile kaliteli vakit geçirmemesi gibi etmenlerin çocuğun okula uyum sürecini zorlaştırabileceğini ve bu sürenin uzamasına neden olabileceğini belirtti.  Uzm. Psikolog Saygılı şunları söyledi:

 “Ebeveynlerin okuma ve öğrenmeye ilgi göstermemeleri, çocuğun yeni deneyimlerle baş etme becerisinin ve özgüveninin düşük olması, okulda arkadaşlarıyla ilişki kurmakta güçlük çekmesi, çocuğun yaşına uygun bilişsel, fiziksel ve duygusal olgunlukta olmaması gibi etkenlerin yanı sıra, yeni kardeşin dünyaya gelmesi, ebeveynlerin yeni boşanması, yeni okul değişikliği gibi gelişen ani yaşam değişiklikleri gibi etkenler de çocuğun okula uyum sürecinin uzamasına neden olmaktadır. Buna bağlı olarak ise çocukta, okula gitmek istememe, ebeveyninden ayrılırken yoğun kaygı yaşama, derslere karşı ilgisiz olma, okulda iken baş ağrısı, karın ağrısı, mide bulantısı gibi bedensel belirtiler gösterme şeklinde yakınmalar gelişebilmektedir.”

 “ÇOCUĞUNUZUN OKULA GİTMESİ KONUSUNDA ISRARCI VE İKNA EDİCİ TUTUM SERGİLEYİN”

Bazı etmenlerin çocuğun okula uyumunu kolaylaştırdığını söyleyen Uzm. Psikolog Damla Alkan Saygılı, okul öncesi dönemde sağlıklı sosyal ilişkiler geliştiren, kendine güvenen, yaşına özgü sorumluluklarını yerine getirebilen, ebeveynlerinin sözünü dinleyen, onlar tarafından araştırmaya ve yeni şeyler öğrenmeye teşvik edilen, yaşına uygun bilişsel, fiziksel ve duygusal olgunlukta olan çocuklarda okula uyumun daha kolay olduğunu belirtti. 

Saygılı şöyle devam etti; “Çocuk okuluna bırakıldıktan sonra vedalaşma uzun sürmemelidir.  Bağımlı olduğu ebeveyn yerine okula diğer ebeveynin götürmesi, çocuğun ebeveyninden daha kolay ayrılmasına yardımcı olacaktır.  Anne ve babadan hangisi daha tutarlı ve kararlı davranabiliyorsa çocuğu okula onun götürmesi sağlanmalıdır.  Bunların yanında çocuk okula bırakıldıktan sonra ebeveynlerin neler yapacağı konusunda çocuklarını kısaca bilgilendirmeleri, örneğin ebeveynin çocuğunu okula bıraktıktan sonra nereye gideceğini, ne yapacağını onunla paylaşması, okul çıkışı ebeveyninin onu tam zamanında alacağı ya da servise bindiği zaman evde mutlaka onu karşılayacak birinin olacağı şeklinde çocuğuna yapacağı açıklamalar, çocuğun duyduğu endişeyi azaltarak, okulda kendini daha güvende hissetmesine yardımcı olacaktır.  Ayrıca çocuğun okuldan uzak kalmasına izin verilmemelidir.  Çünkü çocuğun evde kalması uzadıkça, okula dönmesi de o ölçüde güçleşecektir.  Çocuğun okula gitmesi konusunda aile fertlerinin ısrarcı olması ve taviz vermemesi gerekmektedir.”

 “UYUM SORUNUNUN ALTINDA YATAN NEDENLERİ KONUŞARAK ANLAMAYA ÇALIŞIN.”

Çocuğun okula gitmeyi reddetmesi durumunda bunun altında yatan nedenlerin çocukla konuşularak öğrenilmeye çalışılması gerektiğini söyleyen Uzm. Psikolog Saygılı, okula gitmek istemediği durumlarda onu korkutmak ve cezalandırmak yerine, bu durumun geçici olduğunu ve başka çocuklarda da okula gitme isteksizliğine rağmen bu durumun üstesinden gelebildiklerinin anlatılması gerektiğini belirtti.  Uzm. Psikolog Damla Alkan Saygılı şunları söyledi:

“Ebeveynler, çocuğun öğretmenleriyle işbirliği içinde olmalı, öğrenim gereksinimlerinin neler olduğunu ve bu gereksinimlerini karşılamaya yönelik neler yapılması gerektiğini belirlemelidir.  Ebeveynler çocuklarıyla kaliteli vakit geçirmeye özen göstermelidir.  Okul sonrası, okulda gününün nasıl geçtiğine, neler yaptıklarına yönelik kısa sohbetlerde bulunmalıdır.  Bunlar çocuğun okula uyum sürecine yardımcı olacaktır.  Ayrıca anne ve babalar, çocuklarının okula başlamasının üzerinden birkaç hafta geçmesine rağmen, gerek okulda, gerekse evde uyum sorunları yaşadığını fark ettikleri noktada, çocukları için mutlaka bir uzman yardımı almalıdır.”

(FOTOĞRAF)