'Ölü kaptan dümeni'; gemi sahiplerinin hilesi, faciaya davet çıkarıyor!
İstanbul Şile’de batan geminin belgelerde 'gözüken' birinci kaptanının gemide olmaması, dikkatleri 'kaptansız' seferlere çevirdi. 36 yıllık kaptan olan Aydoğan Bayram, "Özellikle yurtiçinde ölmüş kaptanın gemi cüzdanıyla sefer yapan var. Cüzdan muaayenesi 2 yılda bir yapılıyor. Kaptan ölse bile cüzanı muayeneye kadar kullanıyorlar" dedi.
Evraklarının denetlenmesinden ara güzergâhlarda personelin gemiden ayrılmasına kadar birçok konuda kişisel ilişkilerle hareket eden gemi personeli, yaptıkları değişiklikleri trafik istasyonlarına bildirmeden de hareket edebiliyor.
"Kaptanın gemi cüzdanı 5 yıl kullanılıyordu"
Gazete Habertürk'ten Hasan Örnekoğlu'nun haberine göre 36 yıllık kaptan olan Aydoğan Bayram, özellikle yurtiçi kısa mesafeli gemi seferlerinde uygulanan prosedürleri anlattı. Geçmişte iş başvurusu yaptığı bir geminin ölmüş bir kaptana ait gemi cüzdanıyla sefer yaptığını öğrendiğini söyleyen Bayram, şunları kaydetti:
“1983-1984 yılları arasında bir gemiyle ikinci kaptan olmak için görüşme yapmıştım. Geminin sahibinin babası daha önce o geminin ikinci kaptanıymış ve ölmüş. Bana ücrette anlaşamazlarsa ölen babasının gemi cüzdanıyla sefer yapacaklarını söylemişlerdi. Ölen ikinci kaptanın muayenesinin bitmesine daha 4 yıl vardı, onun cüzdanıyla sefer yapacaktı. Bu belgeyi 5 yıl dolana kadar kullanıyorlardı. O dönemlerde yeter sayıda kaptan bulamıyorlardı. Bir geminin de limanda beklemesi büyük masraf.”
"Sicil numaram başka gemide görünüyordu"
Kendi sicil numarasının başka bir gemide kullanıldığını, bunu başvurduğu kaptanlık sınavı öncesi öğrendiğini söyleyen Bayram, şu bilgileri verdi:
“Ben kaptanlık sınavına girecektim ama sicil numaram ayrıldığım gemide ikinci kaptan olarak gözüküyordu. Ayrılan kişinin yerine birini bulana kadar eski kaptanın sicil numarasını kullanıyorlardı. Eskiden bu tarz olaylar çok sık yapılırdı. Artık denetimler daha sıkı olduğu için aynı şeyi söyleyemeyiz.”
Eskiden gemi personelinin 5 yılda bir muayeneye girdiğini kaydeden Bayram, günümüzde muayene süresinin 2 yıl olduğunu, denetimlerin sıklaştığını dile getirdi.
Uluslararası denetimler
Yurtiçi seferlerde kaptanların inisiyatif kullandıklarını belirten Bayram, kaptanın çok güvendiği bir ikinci kaptan olması durumunda evine gidebildiğini vurguladı. Bayram, yurtdışı seferlerde ise uluslararası denetimler sebebiyle bu durumun söz konusu olmadığını ifade etti.
Her sefer yapan gemiye denetleme memurunun çıkmadığına da dikkat çeken Bayram, “Liman memuru gemiden indikten sonra da kaptan ve tayfa gemiden ayrılabilir. Bu tarz yurtiçi sefer yapan gemilerde kişisel ilişkiler önemlidir” diye konuştu.
"Önleyecek bir sistem yok"
12 yıllık uzak yol kaptanı olan Hünkar Keskin ise son dönemde sıkı denetimler yapıldığını belirterek geminin kalkması için birinci kaptanın imzasının olması gerektiğini söyledi. Tüm kontrolleri de ilk olarak birinci kaptanın yaptığını anlatan Keskin, “Yakın mesafeli seferlerde gemi ara bir durakta durabilir ve kaptan inebilir ya da gemi memuru sadece evrak kontrolü yapmış olabilir. Aşırı yoğunluk varsa gemiye binmeden de evrak kontrolü yapılabiliyor. Bunu önleyecek sistem yok. Geminin her değişikliği bildirmesi gerekiyor” dedi. “Geminin kaptansız hareket etmesi kesinlikle yasal değil ama yapanlar da olabiliyor” diye konuşan Keskin, “Ben de daha önce ölen bir gemi adamının sicil numarasıyla sefer yapan gemileri duydum ama bizzat şahit olduğumu söyleyemem” ifadesini kullandı.
"Belgesi izinsiz kullanıldı, şikâyetçiyiz"
Şile'de batan ‘Bilal Bal’ adlı geminin birinci kaptanı Refik Telci’nin avukatı Mücahit Erdal, “Refik Telci’nin bilgisi olmadan kaptanlık belgesi kullanılmış. ‘Belgelerin izinsiz kullanılması’ ve ‘sahtecilik’ suçundan Şile Cumhuriyet Savcılığı’na şikâyette bulunduk” dedi. Erdal, “Müvekkilim ifade verdi, serbest bırakıldı. Henüz delil yok. Müvekkilimin süresi dolan sertifikaları vardı. Kurs kaydının yapılması gerekiyordu. Yani evrakları geçersizdi. Sefere çıkabilmesi için evrakları karşı tarafa göndermiş. Ancak maalesef böyle bir olay oldu. Telci’nin evrakları mı değiştirildi ya da üzerindeki fotoğraf mı değiştirildi, henüz bir bilgimiz yok. Araştırılıyor” diye konuştu.
Haberin tamamını okumak için tıklayın.