Önce sola, sonra sağa...

Tarih 22 Temmuz 1986... İngiltere ve Arjantin Dünya Kupası çeyrek finalinde kıyasıya mücadele ediyor. 51'inci dakikada Arjantinli Diego Maradona ''Tanrı'nın eli'' diye bilinen ve futbol tarihinde fenomen haline gelen golünü atıyor. FIFA oylamasında ''yüzyılın golü'' seçilen bu gol, Maradona'nın sol elinden çıkmıştı.

SOLAK SPORCULAR özellikle tenis, masa tenisi, eskrim ve boks gibi spor dallarında rakiplerinin korkulu rüyası. Uzmanlara göre sporcular için solak rakiplerinin hamlelerini önceden kestirebilmek çok daha zor.

MİTOLOJİ VE DİN sol eli genellikle olumsuzluk sembolü olarak kullanıyor. Eski zamanlarda pek çok kültürde solaklık kötülüğün ve şeytanın simgesi kabul ediliyordu. Hristiyanlıkta da rahipler kutsamak için sağ ellerini kullanıyor, istavroz sağ elle çıkarılıyor. İslam'da da abdest sırasında su ağıza sağ elle alınıyor. Sümkürmek mi? O sol elle...

ANTİK ROMA'da solaklık bir özür kabul ediliyor, hatta solak köleler "bozuk mal gibi" iade ediliyordu.

İLK FİLOZOFLARDAN ANAKSAGORAS doğacak çocukların cinsiyetini belirlemek için ilginç bir yöntem öneriyordu. Sol testisi bağlamak... M.Ö. 5. yüzyılda yaşamış olan Anaksagoras'a göre erkek çocukları oluşturan spermler sağ testisten geliyordu.

SOLAK ÇOCUKLARI SAĞ ELLERİNİ KULLANMAYA ZORLAMAK bilim insanlarına göre ruhsal ve nörolojik bozukluklara neden olabiliyor. Bazı uzmanlar İngiltere'de Kral 6. Georg'un kekemelik sorununun da küçükken sağ elini kullanmaya zorlanmasından kaynaklandığını savunuyor.

ROMAN SALYANGOZU sağa doğru dönen sarmal şeklinde bir kabuğa sahiptir. Sola doğru dönen sarmal çok nadir olduğu için buna sahip salyangozlar 'kral salyangoz' olarak da anılır.

MİĞFERLİ KAKADU türüne ait papağanlar genelde sol, şempanzeler ise sağ ellerini kullanır. Goriller mi? Konu yemekse onlar biraz daha temkinli. İki ellerini birden kullanmayı tercih ediyorlar.

IMMANUEL KANT'a göre bitkilerin bile tercih ettikleri bir tarafı var. "Kendirgiller familyasına ait bitkiler soldan sağa doğru uzarken, fasulye ise sağdan sola doğru uzamayı" tercih ediyor.

LOUIS PASTEUR 1848'de tartarik asit deneylerinde kimyasal bileşiklerin de bir anlamda sağlak ve solak olabildiğini ortaya çıkardı.

DÜNYA galaksimizdeki pek çok gezegen gibi kendi ekseni etrafında doğuya doğru dönüyor. Bir diğer deyişle Kuzey Kutup noktasındaki bir noktadan bakılacak olursa saat yönünün tersine doğru. Dünya, Güneş'in etrafında dönüşü sırasında da aynı yönü izliyor.

İLKEL KAVİMLER sağ ve sol ayrımı yapmıyor. Bazı Avustralya yerlileri bunun için yönleri kullanıyor. Örneğin "Sandalyeni azıcık güneye kaydırır mısın?" onlar için hiç de tuhaf bir istek değil.

DÖNER MERDİVEN Ortaçağ şatolarında günümüzdekilerin aksine genelde saat yönünde inşa ediliyordu. Tamamen pratik bir nedenle... Kılıçlarını sağ ellerinde taşıyan saldırganlar merdivenlerin bu kısmının dar olması sebebiyle sıkıntı çekerken, şatoyu savunanlar aşağı doğru inerken avantajlı durumda olsun diye.

FRANSIZ ULUSAL MECLİSİ'nde 1789 yılındaki Fransız Devrimi'nden bu yana ilerici görüştekiler cumhurbaşkanının soluna, muhafazakar görüştekiler ise sağına oturur. Bu uygulama günümüzde de birçok parlamentoda uygulanıyor.

ATLAR geçmişte trafiğin birçok ülkede soldan akmasının belki de başlıca nedeniydi. Çünkü pek çok binici ata sol ağını üzengiye koyup, sağ ayağını atın üstünden aşırarak binmeyi tercih ediyor. Dolayısıyla soldan akan trafik, ata binmeye çalışırken ezilmemek için oldukça iyi bir çözüm oluşturuyordu.

SÜPERMARKETLERİN çoğu reyonlarını müşterilerin sola doğru dönen bir şekilde ilerlemesini sağlayacak şekilde tasarlanmış. Bunun nedeni birçok kişinin sağ adımla harekete başlaması ve bu nedenle de doğal olarak yürürken hafif olarak sola doğru çekmesi. Belki yine bu nedenle atletler de stadyumda saat yönünün tersine koşuyor.

SOLAKLAR İÇİN WHOPPER Burger King'in 1998 yılında 1 Nisan şakası olarak ürettiği özel hamburgeriydi. Fastfood zinciri ABD'deki 32 milyon solağın hayatını kolaylaştırmak için ünlü hamburgerlerini 180 derece döndürdüklerini açıkladı. Solaklara özel Whopper büyük ilgi gördü.

©Deutsche Welle Türkçe

DPA/BW/EC