Önlemler etkisiz kaldı; kredilerde hem faiz hem de büyüme yükselişte
Ekonomi yönetiminin kredi büyümesini kontrol altına almak için attığı bir dizi adımlar Merkez Bankası'nın 10 Haziran'daki verilerine göre etkisiz kaldı.
Dünya'dan Şebnem Turhan'ın haberine göre 10 Haziran haftasında bir önceki haftaya göre tüm kredi faiz oranları yükseldi. İhtiyaç kredisi faizi yüzde 30,65 ile 4 ayın zirvesine çıkarken taşıt kredisi faizleri yüzde 25,03 ile nisan sonundan bu yana en yüksek seviyesinde. Ticari kredi faizleri ise yüzde 24,71 ile yılın en yüksek ikinci seviyesine tırmandı.
Ekonomi yönetimi tarafından geçtiğimiz haftalarda atılan adımlar hem kredi hem de mevduat faizlerinde yönün yukarıya çevrilmesine neden oldu. Bankaların TL mevduat faizleri 10 Haziran haftasında ortalama olarak bir önceki haftaya göre 29 baz puan artışla yüzde 16,08’e çıkarken, dolar mevduat faizi 2 baz puan artışla yüzde 1,61’e ve Euro mevduat faizi 18 baz puan artışla yüzde 0,87’e yükseldi.
Enflasyon etkili oluyor
Kredi faizleri böyle yüksek seyrederken kredi büyüme hızları ise ivme kaybetmiyor. Toplam kredi büyümesi kur etkisinden arındırılmış olarak 10 Haziran haftasında yüzde 31 büyüme gösterirken bu yılın başından bu yana kesintisiz artışını sürdürdü. Tüketici kredi büyümesi de 10 Haziran haftasında kur etkisinden arındırılmış olarak yıllık yüzde 27,1, ticari krediler ise yüzde 28,3 büyüme gösterdi. Veriler ne ticari kredi büyüme hızında ne de tüketici kredisi büyüme hızında alınan makroihtiyati önlemlere rağmen yavaşlama olmadığını ortaya koyuyor.
Hem kredi faizlerinin hem de kredi büyüme hızının artması aynı anda yaşanıyor. Analistler her ne kadar bankaların kredi maliyetleri artırılsa krediye erişim zorlaştırılsa bile yüksek enflasyon ortamında işletme sermayesi ihtiyacının ticari kredilerde büyüme hızının yavaşlamasının engellediğini belirtti. Aynı şekilde tüketici kredilerindeki büyümede de yüksek enflasyonun etkisi büyük. Alım gücü oldukça azalan tüketiciler yüksek faize rağmen kredi talebini artırmaya devam ediyor.
Ne olmuştu?
Geçtiğimiz haftalarda ekonomi yönetimi tarafından finansal istikrar sağlanması, TL varlıkları özendirme ve yabancı para varlıklara TL cinsi ilave karşılık ayrılmasıyla caydırmayı amaçlayan hamlelerde bulunuldu. Ayrıca ticari kredilerdeki zorunlu karşılık oranı iki katına yükseltildi, banka ve sigorta muameleleri vergisi artırıldı. Kredilerin de vadeleri azaltıldı.