'Özel güvenliğe 3 milyara gidiyor'

Cumhuriyet gazetesi yazarı Çiğdem Toker, kamuda görevli özel güvenlik için yapılan harcamanın 3 milyar liraya ulaştığını yazdı. Toker, “Devletin ‘özel’ şiddet aygıtı ‘özel güvenlik harcamaları’ 3 milyar TL’ye koşarken, 2015 bütçesi hayırlı olsun” dedi.

Çiğdem Toker’in Cumhuriyet’te “‘Özel Güvenlik’ 3 Milyara Koşuyor” başlığıyla yayımlanan (22 Aralık 2014) yazısı şöyle:

‘Özel Güvenlik’ 3 Milyara Koşuyor

2015 yılı bütçe görüşmeleri bitti bitiyor.

Asıl tablo bir ay sonra ortaya çıkacak olsa da şimdiden belli bir şey var:

O da 2014’ün, başta Cumhurbaşkanlığı Sarayı olmak üzere, kamu harcamalarının “israf” ölçüsünde arttığı bir yıl olarak hatırlanacağı.

Hızlı ve yüksek artış gösteren kamu harcamaları arasında “özel güvenlik hizmet alımı”, özel bir yere sahip. KİT’lerden belediyelere, bakanlıklardan üniversitelere kadar her ay, onlarca kamu kurumu “özel güvenlik hizmeti” ihalesi açıyor.

Bütçeye bir kalem olarak ilk kez 2009’da giren “özel güvenlik hizmet alımı”nın, iktidar bakımından giderek kullanışlı ve çok amaçlı bir aygıta dönüştüğü söylenebilir.

Bütçe rakamlarını yakından incelediğimizde, özel güvenlik alanına yapılan harcamaların, son aylarda sıkça tartıştığımız emniyet bütçesindeki artışı aratmaz hale geldiğini görebiliriz.

***

Bakalım:

Maliye’nin son bütçe verilerine göre, devlet, kasım ayında özel güvenlik şirketlerine 76.3 milyon TL ihale bedeli ödemiş.

Bu tutarla birlikte, devletin 2014 yılı özel güvenlik harcaması 11 ayda 706.5 milyon TL’ye ulaşıyor. Bu tutarla birlikte 2009 yılından itibaren, devletin “özel güvenlik hizmeti” için yaptığı harcama, 2 milyar 762 milyon TL’ye ulaştı.

Tıpkı bir önceki yazıda işlediğimiz örtülü ödenek harcamaları gibi, özel güvenlik harcamasındaki artışı da genel bütçe gelirlerindeki artışla kıyaslamak bize anlamlı bir fikir verebilir. (“Özel güvenlik hizmet alımı” ilk kez 2009’da bütçeye girdiği için, bu yılı her iki veri setinde de başlangıç olarak aldım.)

Görüleceği gibi, 2009-2013 döneminde genel bütçe gelirleri iki kat bile artmazken, bütçeden özel güvenlik hizmetleri için yapılan harcama dört kat artış gösteriyor. Başka bir ifadeyle, özel güvenliğe harcanan kaynağın artış hızı, genel bütçe gelirlerindeki artış hızının iki katı.

Grafikteki verileri bir de rakamsal olarak aktaralım:

Bu sonuçlar bize, çok değil, altı yıl öncesine kadar bütçe kalemleri arasında yer almayan “özel güvenlik hizmet” alımının, ödediğimiz vergilerden her yıl daha büyük parçalar kopardığını gösteriyor elbette. Ama başka önemli şeyler de gösteriyor:

AKP iktidarı, çok amaçlı ve kullanışlı bir aygıt olarak “özel güvenlik hizmeti” alımlarını artırarak:

- Yeni yapılan lüks kamu binalarını, toplumsal destek görmeyen altyapı projelerini, hızlı ve pratik bir çözümle halktan koruyor.

- Sosyal güvencesiz, dolayısıyla SGK’ye yük getirmeyen bir alan olarak istihdam deposu olarak kullanılıyor.

- Şiddet aygıtı olarak, emniyete destek veriyor.

- Özel sektöre kaynak transferi sağlıyor.

Devletin “özel” şiddet aygıtı “özel güvenlik harcamaları” 3 milyar TL’ye koşarken, 2015 bütçesi hayırlı olsun.