Bu yıl ilk kez uygulanacak teşvikten okul öncesi ve ilkokullarda 50'şer bin, ortaokul ve liselerde 75'er bin olmak üzere toplam 250 bin öğrenci yararlanacak. Okul öncesi kurumlarına gidecek öğrencilere 2 bin 500, özel ilkokullara gidecek öğrencilere 3 bin TL, özel ortaokul ve liselere gideceklere de yıllık 3 bin 500 TL ödeme yapılacak. Dershanelerden özel okula dönüşecek temel liselere devam edeceklere de verilecek eğitim öğretim desteği ise 3 bin TL olacak. Okullar ve öğrenciler teşvikten yararlanmak için ayrı ayrı başvuru yaptı. Başvurular bugün sona eriyor. Teşvik okula değil, öğrenci başına okullara verilecek. Destek verilecek özel okullar ve destekten yararlanacak öğrenciler ilan edildikten sonra öğrencilerin okul seçebilmeleri için destek verilecek özel okulların kontenjanları ilan edilecek. Son olarak öğrenciler tercih işlemlerini yapacak. 10 Eylül’de yerleştirme sonuçları açıklanacak.
Bu destekten devlet okullarına kayıtlı olan öğrenciler ve azınlık okullarında okuyan öğrenciler yararlanacak. Yani özel okula giden öğrenciler bu destekten faydalanamıyor. Ancak buna da kimi veliler çözüm buldu. Bazı veliler çocuklarının kaydını devlet okuluna aldırıyor ve sonra teşvike başvuruyor.
MEB sağladığı bu teşvikle devlet okulunda okuyan öğrencilere özel okula gitme imkânı sunmayı, kalabalık devlet okullarının yükünü hafifletmeyi amaçlıyor. Peki verilen teşvik bunları sağlayabilecek mi?
Al Jazeera Türk’ten Umay Aktaş Salman teşvikten yararlanmak için başvuran iki veli ile görüşerek, teşvikin eğitim sisteminde ve kendi çocukları için neleri değiştireceğini sordu.
'Bazı okullar teşvik yüzünden ücretleri yüksek tutabilir' Abdullah Keskin, Şanlıurfa Belediyesi Ulaşım Planlama Müdürü. İki çocuğu var. Eşi çalışmıyor. Kızı bu yıl ilkokula başlayacak. Teşvike kızı için başvurmamış. Okul hayatına devlet okulunda başlamasını doğru bulduğunu anlatıyor. Oğlu İsmail Keskin bu yıl beşinci sınıfa yani ortaokula başlayacak. Devlet okulu mezunu başarılı bir öğrenci. Keskin, oğlu İsmail'in teşvikten yararlanması için başvurmuş. Keskin, Şanlıurfa’da 1000 öğrencinin bu teşvikten yararlanacağını söylüyor. Büyük kentlerde yaşayan ailelere göre daha şanslılar. Çünkü bu kentte 8-9 bin TL'ye özel okul bulmak mümkün. Başvurduğu okulun yıllık ücreti 14 bin lira. Birkaç ay önce aldığı fiyat 9 bin liraymış. Okul yetkilileri aradaki farkın, erken kayıt indiriminden kaynaklandığını söylüyor. Abdullah Keskin, özel okullar mayıs ayında ücretlerini açıklasa da, bazı okulların ücretlerini teşvik sebebiyle yükseltebileceğini, çeşitli bahanelerle kendi hesaplarına uydurabileceğini düşünüyor.
Oğlunun başarılı bir öğrenci olduğunu, çeşitli takdir belgeleri ve ödülleri olduğunu söyleyen Keskin, teşvik alabilirse kendilerine ne katkı sağlayacağını şu sözlerle anlatıyor:
“Oğlum devlet okulunda okudu. 40 kişilik bir sınıfta okumasına rağmen iyi bir eğitim aldı. Özel okulda eğitim hayatına başlayan çocuklarla arasında büyük fark var. Oğlum sınavlarda bu öğrencilerden daha başarılı. Özel okula gönderip göndermemek konusunda kararsızım. Ancak teşvik için başvurdum. Teşvik iyi niyetli bir uygulama. Uygulamada nasıl olacağı çok önemli. Uzun vadede denetlemesinin de iyi olması lazım. Orta halli bir velinin verilecek teşvikle 7-8 bin TL’lik okullarda çocuğunu okutması kolaylaşabilir. Dar gelirli bir ailenin teşvike rağmen çocuğunu özel okula yollayabileceğini düşünmüyorum. Teşvik bizim işimizi ne kadar kolaylaştıracak? Oğlumun çeşitli alanlardaki başarılarından dolayı zaten pek çok özel okul arıyor. Okullardan günde dört, beş telefon alıyorum, oğlunuzu bize kayıt ettirin diye. Zaten pek çok indirim yapıyorlar. Özel okullar başarılı öğrencileri çekmek için pek çok avantaj sunuyor.”
Muhammed Kılınç ise İstanbul’da yaşıyor. İki çocuk sahibi. Kameraman olarak çalışıyor. Altıncı sınıfa giden oğlu eğitim hayatına başladığından bu yana özel okulda okuyor. Oğlunun kalabalık sınıflarda okumasını istemediği için özel okula verdiklerini söyleyen Kılınç, aynı imkanları kızı için de sunmak istiyor. Ancak tek maaşla bu hiç de kolay değil. Kılınç bu teşviki önemli buluyor. Bunu burs gibi düşündüğünü söyleyen Kılınç şunları söylüyor:
“Başvururken gittiğim devlet okulu yetkililerinin bilgisi yoktu. Zor oldu biraz ama başvurabildik. Velinin ekonomik durumundan, ailede başka çocuğun eğitim görüp görmediğine, başarı durumuna kadar pek çok kritere göre değerlendirecekler. Bu teşvik önemli bir adım diye düşünüyorum. Araştırdığım okulların ücretleri 15-22 bin TL arasında. Teşvik çıkmazsa tamamen bu parayı ödeyeceğim. Şartlarımı zorlayıp yine de oğluma sağladığımız imkânı kızıma da sağlayacağız. Çıkarsa da en azından 3 bin TL katkısı olacak devletin. Aileler ekonomik olarak biraz kendilerini sıkarsa, devletin verdiği teşvik de biraz artarsa, devlet okullarındaki kalabalığı azaltmakta bu sistem yararlı olabilir. Teşvik Anadolu’daki uygun ücretli okullara çocuklarını yollayacakların daha çok işine yarayabilir.”