Özelleştirme erkeği öldürüyor

Bir grup İngiliz bilim insanının saygın tıp dergisi Lancet’ta yayımlanan araştırması, Sovyetler Birliği’nin dağılmasının ardından Doğu Avrupa’da ölüm oranlarının artmasının en önemli sebebinin özelleştirmeler olduğunu ortaya koydu. Araştırmacılara göre bu dönemde Avrupa ülkelerindeki ölüm oranları arasında görülen farklılığın temel sebebi de özelleştirme politikaları. Doğu Avrupa’da 1990’larda komünizmden kapitalizme geçiş, büyük sosyal sorunlar doğurdu. Bunlardan biri de, erkeklerin ölüm oranlarında görülen büyük artış. Bugüne kadar bu konuda yapılmış araştırmalar, daha çok alkolizm, işsizlik gibi sorunlara odaklanmayı tercih ediyordu. Özelleştirmenin sağlık sistemi üzerindeki etkileri de araştırılmıştı. Ancak bu çalışma farklı bir bakış açısı sunuyor. Ekonomi politikasının, başta da özelleştirmenin insan sağlığı üzerindeki doğrudan etkilerine odaklanıyor. Rusya, Kazakistan ve Letonya gibi ülkelerde, özelleştirme çok kısa sürede, birden bire gerçekleştirildi. Araştırmaya göre bu, 1990’lı yıllardaki erkek ölüm oranlarında ciddi bir artış yarattı. Ölümlerin yüzde 40 oranında arttığı belirtiliyor. Buna karşın, değişimi zamana yayan ve serbest pazar koşullarını kademeli olarak hayata geçiren ülkelerde ölümlerin daha az olduğu dikkati çekiyor. Bunlar arasında Arnavutluk, Polonya ve Slovenya başı çekiyor. İngiliz bilim adamlarının saygın tıp dergisi Lancet’te yayımlanan çalışması, ölüm oranları ile sosyal faaliyetler arasındaki ilişkiye de dikkat çekiyor. Buna göre, anılan dönemde, kilise, spor kulübü ya da sendika gibi sosyal faaliyetlere katılanların sayısının fazla olduğu Doğu Avrupa ülkelerinde, ölüm oranlarının düşüklüğü dikkati çekiyor.