Özelleştirmelerde yargının söz hakkı alındı, son karar Bakanlar Kurulu'nun

Torba kanunun içine yine son dakikada sürpriz bir madde eklenerek, yargının özelleştirme kararları by-pass edildi ve son sözü söyleme hakkı Bakanlar Kurulu’na verildi. Bu maddeden geçmişte yargı kararı ile iptal edilen Tüpraş’ın yüzde 14.76 hissesinin Ofer’e satışı, SEKA kağıt fabrikasının Albayrak Grubu’na satışı ve Seydişehir Alüminyum’un Cengiz İnşaat’a satışı yararlanabilecek.

Bazı üst kurul başkanlarının görev süreleri ile özelleştirme davalarında ‘imkânsızlık’ halinde mahkeme kararlarının uygulanmayabileceğini öngören Torba Kanun teklifi Meclis Genel Kurulu’nda kabul edilerek yasalaştı. Torba yasaya son dakika sürprizi ile özelleştirme uygulamalarına yönelik açılan davalarda, ihaleyi kazanan yatırımcıya devrin ardından iptal kararı verilmesi sebebiyle oluşacak fiili imkânsızlık karşısında geri dönülemeyecek bir yapının ortaya çıkması halinde Bakanlar Kurulu’nu yetkili kılan bir madde de eklendi. Bu karar ile geçmişte satışı yapılan ancak mahkeme kararı ile işlemi durdurulan özelleştirmelerde Bakanlar Kurulu “Devam” diyebilecek.

Canikli: Devlet zararlı çıkıyor

AKP Grup Başkan Vekili Nurettin Canikli, bir özelleşmeden yıllar sonra yargının iptal kararı verebildiğini, bu durumda devletin büyük bir zararla karşı karşıya kalabildiğini söyledi. Özelleştirilen yere büyük miktarda yatırım da yapıldıktan sonra onun devlet tarafından geri alınmasının mümkün olmadığını ifade eden Canikli, geçmiş hükümetlerde de bu yöndeki yargı kararlarının Bakanlar Kurulu ve Özelleştirme Kurulu kararlarıyla uygulanmadığını örneklerle anlattı.

Piyango vuran özelleştirmeler

Danıştay’ın kamu menfaati bulunmadığı gerekçesiyle iptal ettiği özelleştirmeleri meşrulaştıracak yasa maddesi geçen yıl da gündeme gelmiş ancak TBMM’de kabul edilmemişti. Tasarıya eklenen maddeyle Özelleştirme İdaresi Başkanlığı (ÖİB), Danıştay’ın özelleştirmelerini iptal ettiği Seydişehir Eti Alüminyum, Tüpraş’ın yüzde 14.76’lık hissesi, SEKA Balıkesir ve Kuşadası Limanı için açılan davalardan sıyrılmış olacak. Danıştay tarafından iptal edilmesine rağmen, hükümetin af paketine eklediği özelleştirmelerle ilgili süreçler şöyle:

1) Tüpraş: ÖİB, Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun kamuya açıklanmayan bir kararını dayanak alarak Tüpraş’ın yüzde 14.76’sını, kurumun tamamının özelleş- tirmeye çıkılmasından 6 ay önce, başka hiçbir aracı kuruluşa haber vermeden Global Menkul Değerler aracılığıyla, yaklaşık 1 yıl önce vefat eden İsrailli işadamı Sami Ofer’e ait 6 fona, o günkü borsa değerinin yüzde 8 altında fiyata sattı. Danıştay 2005’te yapılan işlemi iptal etti ve hisselerin geri alınmasını istedi. 6 ay sonra Tüpraş’ın kalanı özelleştirildiği fiyat üzerinden yapılan hesaplamada kamunun 750 milyon $ zarar ettiği hesaplandı.

2) Seydişehir Eti Alüminyum: Mehmet Cengiz’e Haziran 2005’te peşin 290 milyon dolara verildi. Cengiz’e, Eti Alüminyum ile beraber Oymapınar santralının da verildiği ve bu santral için bir bedel alınmadığı ortaya çıkınca Danıştay, satışı 2007’de iptal etti. Enerji Bakanı Taner Yıldız, iade edilmeyen Eti Alüminyum’da, Oyma- pınar üzerinden kamunun 268 milyon TL zarar ettiğini açıklamıştı.

3) Seka Balıkesir: ÖİB, 51.2 milyon dolarlık değeri olan SEKA Balıkesir Kağıt Fabrikası’nı 1.1 milyon dolara Yeni Şafak gazetesinin sahibi Albayrak ailesine verdi. Bursa 2. İdare Mahkemesi satışı iptal etti, Danıştay da kararı ‘yerindedir’ diyerek onadı.

4) Kuşadası Limanı: 2003’te yapılan ihalede İhale Komisyonu, birinci olan şirket ödeme yapamazsa ihalenin iptal edilmesine karar verdi. Ancak ihale onanmadı ve ÖYK, kararı değiştirerek ikinci sırada olan Sami Ofer-Mehmet Kutman ortaklığını sıralamaya soktu. Limaş ödemeyi yapmayınca, liman Ofer-Kutman’a kaldı. Danıştay ihaleyi iptal etti.