Özgürlüğe Hamas ablukası

T24 - Gazzeliler İsrail ablukası kadar Hamas'ın özgürlük kısıtlamalarından da şikâyetçi. Sokağa asayişi getirdiği söylenen Hamas için halk “Dışarıda Erdoğan içeride Taliban gibi” diyor      “Gazze'de sadece demire çimentoya değil, özgürlüğe de abluka var" diyor bir sivil bir toplum kuruluşunda çalışan genç. Benzeri eleştirileri getiren çoğu insan gibi isminin yazılmasını istemeyen bu genç Hamas'ın özgürlüğe getirdiği kısıtlamalardan bahsediyor. 2006'da yapılan demokratik seçimden zaferle çıktıktan sonra rakibi El Fetih'le arasında çatışmalar çıkan Hamas bu süreçte Gazze'deki tüm muhalif sesleri susturdu. Gazze'nin fiili yönetimi Hamas'ın eline geçince, El Fetih'in lider kadrosunun tamamı ve üyelerinin pek çoğu Batı Şeria'ya kaçmak zorunda kaldı. Benzer şeyleri Batı Şeria'da El Fetih rakibi Hamas'a karşı yaparken, Hamas Gazze'de muhalif gazeteler Al-Hayat Al-Jadida ve Al-Ayyam adlı gazeteleri kapattı.İnternet forumunda yazıncaBugün itibariyle Gazze'de sokaktaki insana Hamas’la ilgili düşüncelerini sorup da samimi yanıt almak pek mümkün değil. Çünkü insanlar Hamas'a karşı yüksek sesle konuştuklarında başlarına bela açılabileceğini düşünüyorlar. Gazze'de sadece El Fetih taraftarı olduğu için sorgulanan insanlar olduğu belirtilirken, sivil toplum kuruluşunda çalışan genç, bir arkadaşının internet forumunda Hamas karşıtı şeyler yazdığı için bir hafta boyunca sorgulandığını ve işkence gördüğünü anlatıyor. Küçük bir yer olan Gazze'de bazen internette de anonim kalmanın mümkün olmadığını Hamas üyelerinin bu internet forumlarına sıradan üye gibi girerek diğer kullanıcıları takip ettiğini söylüyor.Bu gence bir Hamas yetkilisinin “Taliban'ı değil Erdoğan’ı örnek alıyoruz” açıklamasını hatırlattığımda ise “Dışarıda Erdoğan içeride Taliban” diyor, yani dışarıya öyle bir imaj vermek istiyorlar ama içerisi farklı. Vergiler isyan ettiriyorAncak Gazze'de halkın Hamas yönetiminden en az özgürlükler kadar şikâyetçi olduğu bir konu daha var: Ekonomi. Hamas'ın bölgede fiilî iktidarı ele geçirmesinden sonra uluslararası örgütlerden gelen yardımların Hamas'ın terör örgütü olduğu söylenerek kesilmesi ve El Fetih'in çağrısı üzerine ona bağlı kamu görevlilerinin iş bırakmasıyla, Hamas'ın yeni memurlar alarak bunlara maaş ödemek zorunda kalması ekonomiyi iyice darboğaza sokuyor. Ambargo, fabrikaların kapanmasına, enflasyonun artmasına ve İsrail'e çalışmaya giden onbinlerce işçinin işsiz kalmasına neden oluyor. Sonuç olarak bugün Gazze'de yaşayan bir buçuk milyon insanın yüzde 80'inin yoksulluk sınırının altında olduğu belirtiliyor.Hamas'ın, büyüyen bütçe açığını kapatmak için yeni vergiler koyması ise halkı isyan ettiriyor. Her bir paket sigaradan bir dolar vergi alınıyor. Geçtiğimiz aylarda elektrik kesintisine karşı kullanılan jeneratörlerden de vergi alınacağı açıklandı. Bir market işleten Kazım "Benim elektrik sorunumu çözeceği yerde benden vergi alıyor" diye isyan ediyor.Eskiden sokakta yürüyemezdikÖte yandan halkın her şeye rağmen Hamas'tan memnun olduğu bir nokta var: Güvenlik. Hamas'ın özgürlük kısıtlamalarını sertçe eleştiren 37 yaşındaki bankacı Amjad “Ama ‘Hamas’a yüzde 100 karşıyım’ da diyemem” diyor, “Önceden sokakta yürüyemiyorduk. Tam bir kaos karmaşa vardı.”Nitekim Hamas sözcüsü Fauzi Bahrum da Taraf'a yaptığı açıklamada ülkede demokrasiyle ilgili problem olmadığını anlatmaya çalışırken “İnsanlar bugün istedikleri yerden istedikleri yere özgürce gidebiliyor” ifadesini kullanıyor.El Fetih 2006 öncesinde güçlü aileler ve Hamas gibi silahlı güçler karşısında tam bir iktidar sağlayamamış. Halk, o dönemde asayişin olmadığını, sokaktaki hırsızlık olaylarını, uyuşturucu ticaretini anlatıyor. Özellikle 1960'dan beri iktidarda olan El Fetih'in yolsuzluklarını vurguluyor. Halkın yeni iktidar arayışına Hamas çok iyi örgütlenmiş bir seçim kampanyası “değişim” ve “reform” mesajlarıyla karşılık vermiş. Hamaslılar seçim sürecinde evleri tek tek ziyaret etmiş. Haniye de mülteci kampındanHamas’ı iktidara taşıyan önemli bir faktör de Filistinlilerin Hamas’ı ve liderlerini kendilerinden biri olarak görmesi. Camilerde örgütlendiği söylenen Hamas'ın din vurgusunu insanlar kendilerine daha yakın buluyorlar. Ayrıca taksi şoförü Kazım, “Benim yaşadığım mülteci kampında büyüdü o da...” diyor Hamas lideri ve Gazze'nin fiilî Başbakanı İsmail Haniye için."Peki bundan sonraki seçimlerde kime oy verirsiniz?" sorusuna benim aldığım cevaplar tek bir yönelim göstermiyor. Hamas'ın oy kaybedeceği çok açık, ama öte yandan insanlar El Fetih'ten umutlanmak için de bir sebep görmüyorlar. Son seçimlerde yüzde 5'in altında oy almış küçük partilerin isimlerini zikreden insanlar ve "oy kullanmayacağım" diyen çok sayıda insan, Gazze'de yeni bir iktidar arayışını ortaya koyuyor.Nişanlı çifti yüzük kurtardıGazze’de Hamas’ın iktidara gelmesinden sonra toplumsal cinsiyet konusunda ciddi kısıtlamalar getirilmiş. Üniversite öğrencisi Nida “Daha geçen hafta benim başıma geldi” diyor: “Sahilde nişanlımla oturuyorduk. Polis geldi ve nişanlı olduğumuzu gösteren belgeleri göstermemizi istedi. Ama nişanlım onları evde unutmuştu. Sonra nişan yüzüklerimizin içinde yazan isimleri gösterdik de kurtulduk.”Bu konuda yasal bir zorunluluk olmamasına karşın Gazze’de kadınların hemen hemen hepsi başını örtüyor. Ancak Hamas’ın fonladığı özel üniversite olan Gazze İslam Ünivesritesi'nde kadınların başını örtmesi bir zorunluluk. Ben de bu üniversitede erkek bölümüne gidip gençlerle sohbet ederken, yanıma gelen görevliler önce izin almam gerektiğini söyledi. Ancak rehberim meselenin izin değil başörtüsü olduğunu açıkladı bana. Nitekim daha sonra bana verilen başörtüsü ve mantoyla kadınlar tarafında ve görevliler eşliğinde röportaj yapma izni alabildim.Gazze'de ilkokuldan üniversiteye tüm eğitim kurumlarında kadınlar ve erkekler ayrı ayrı okuyor; üniversitede dersleri aynı öğretim üyelerinden farklı sınıflarda alıyor. Hamas gelmeden önce El Fetih’in fonladığı El Ehzer Üniversitesi’nde kadınlar ve erkekler bölümünün dışında “Bilim binası” denilen ve içinde laboratuvarların bulunduğu bölümde kadınlar ve erkekler birarada bulunabiliyormuş. Ancak Hamas yönetiminde bu bölümdeki karma eğitim de kaldırılmış.