Paket turla seyahat 175 yaşında
Tatil mevsimi olarak da bilinen yaz mevsiminde tatilciler için artık sayısız seçenek mevcut. Tur şirketlerinin sunduğu olanaklar sayesinde dünyanın neredeyse her köşesine gidebilmek mümkün. Oysa 19'uncu yüzyılın başında, yani Thomas Cook adlı İngiliz iş adamı 5 Temmuz 1842'de bir paket tur organize edip yaklaşık 500 kişiyi tren yolculuğu ile Leicester'den Loughborough'a götürene kadar turla seyahate çıkmak insanların alışık olduğu bir durum değildi.
Modern turizmin babası olarak kabul edilen Thomas Cook'un bu fikri öylesine sevildi ki, Cook bir süre sonra İngiltere'nin en başarılı tur şirketinin sahibi olurken, 1872 yılından itibaren 40 bin kilometrelik bir mesafenin geride bırakıldığı 222 günlük dünya yolculukları organize etmeye başladı. Münih'teki Ludwig-Maximilian Üniversitesi'nden turizm uzmanı Prof. Jürgen Schmude, "Loughborough'a düzenlenen bu seyahat kesinlikle modern tur operatörlüğünün öncüsüydü" diyor.
Cook'un organize ettiği seyahatler arasında, en başta İskoçya, İrlanda, Avrupa yolculukları yer aldı. Bunu Kanada, ABD, Nil Nehri'ne gemi yolculuğu ve dünya yolculukları izledi. Böylelikle İngiltere'nin zengin tabakasını müşteri portföyüne kazandıran Cook, neredeyse küçük bir servet karşılığı hazırladığı seyahatleri ile başarıdan başarıya koştu.
“Turizmin öncülerinden”
Berlin Teknik Üniversitesi'nde turizm konusunda araştırmalar yapan tarihçi ve sosyolog Hasso Spode, Cook'un paket turun kaşifi olarak değerlendirilemeyeceğini, zira Cook'tan önce de İngiltere'de günlük tren yolculukları yapmanın mümkün olduğunu söylüyor. Spode, "Ancak Cook kuşkusuz en iyi seyahat şirketiydi. Rakiplerini devirmeyi ve 1900'lü yıllarda şirketini bir dünya şirketi haline getirmeyi başardı" yorumunda bulunuyor.
Cook biyografisinin yazarı ve turizm uzmanı Jörn Mundt ise Cook'un modern turizmin öncülerinden biri olduğunu söylüyor. Mundt, "Onun ve şirketinin özelliği, mevcut teşebbüs fikirlerini anlayıp başarılı bir şekilde kullanmış olmaları" diyor.
Turizmde sıçrama 20. yüzyılda
Ancak uzmanlar turizmde demokratikleşmenin 20'nci yüzyılda başladığına dikkat çekiyor. Dünya nüfusunun büyük bir çoğunluğunun bu vakte kadar seyahat etmek için ne zamanı ne de yeterli parası olduğunu belirten uzmanlar, bu tarihlerde yasal olarak çalışanların tatil hakkı da bulunmadığına dikkat çekiyor. Münih'teki Ludwig-Maximilian Üniversitesi'nden turizm uzmanı Prof. Jürgen Schmude, kitlesel turizmin 20'nci yüzyılın ortalarından itibaren yayılmaya başladığını, yeterli gelir seviyesi, tatil hakkı ve seyahat olanaklarının da bu dönemde gelişmeye başladığını söylüyor.
Günümüzde ise kitlesel turizmin doruk noktasına ulaştığını kaydeden Schmude, "Bugün aslında sadece mesafe ve tatil noktalarında değişiklikler yapılıyor. Bazı ülkeler, kısa dönemli olarak siyasi huzursuzluklar baş gösterdiğinde veya turistlere yönelik saldırılar düzenlendiğinde cazibesini kaybediyor" diyor.
Tarihin en başarılı turizm şirketlerinden birinin kurucusu olan Thomas Cook 1892 yılında 83 yaşında hayatını kaybetti. 1928 yılına kadar aile şirketi olarak kalan Thomas Cook şirketi, bugün Londra merkezli borsada hisseleri işlem gören bir holding konumunda.